Wat je eet, hoeveel je sport, ja zelfs je tandpasta is van invloed op jouw vruchtbaarheid – en op die van je geliefde. handig om te weten, mocht je zwanger willen raken.
Zwanger worden
Lees ook: Afvallen terwijl je slaapt? Door dit simpele trucje vliegen de kilo’s er van af
Hoe ironisch is het leven: het grootste deel van je jongvolwassenheid ben je bezig níet zwanger te worden, maar wanneer je dan eindelijk wél een kind wilt, lukt het niet. Want voor elke vrouw die snel in verwachting is, zijn er ook vijf bij wie het maar niet wil lukken. “Het is inderdaad ingewikkeld om zwanger te raken”, zegt biologe Grace Dugdale, die is gespecialiseerd in voortplanting. “Het is eigenlijk een wonder als een vrouw überhaupt zwanger raakt!” Hoe groot de kans precies is? Een vrouw is maar zes dagen per maand vruchtbaar: tijdens de dag van de ovulatie, oftewel de eisprong (als een eitje door de eierstok wordt losgelaten) en de vijf dagen daarvoor. Het komt aan op de levensduur van het sperma (vijf dagen) en de eicel (24 uur). De kans dat er een geslaagde ontmoeting is tussen die twee is ontzettend klein. Geen wonder dat veel koppels kampen met vruchtbaarheidsproblemen. Bij één op de zes stellen duurt het langer dan een jaar om zwanger te raken en 5 procent van de stellen blijft ongewenst kinderloos. Toch zijn de meeste vrouwen wel binnen een jaar in verwachting. “Je kunt een boel doen om de kansen dat je op een natuurlijke manier zwanger raakt, te vergroten”, zegt Dugdale. Hier zijn vijf dingen die je beter kunt vermijden als je zwanger wilt raken:
1 Alleen sex hebben rond de ovulatie
Een mannelijke vriend vertelde dat zijn vriendin zich compleet blind staarde op haar ovulatietest toen ze zwanger probeerde te raken. Op een ochtend – terwijl hij met een enorme kater wakker werd – kwam ze zwaaiend met de teststick de badkamer uit: “Schat, ik ovuleer, dus we moeten nú sex hebben.” Niet echt sexy, wel? Het mag dan logisch klinken sex te hebben wanneer je ovuleert (zo’n veertien dagen vóór je volgende ongesteldheid), maar wie snel zwanger wil raken, kan beter ook sex hebben wanneer ze níet ovuleert. Oftewel: consequent en stelselmatig vrijen is het advies, zegt Adam Balen, een vooraanstaand Brits professor op het gebied van vruchtbaarheid. “Veel stellen die zwanger willen worden, hebben alleen maar sex rond de ovulatie, maar dat is niet goed voor het sperma”, zegt hij. “Als sperma te lang in de balzak blijft zitten, neemt de kwaliteit af. Een man kan het best elke twee à drie dagen klaarkomen.” Dugdale raadt aan om elke twee dagen ‘goede sex’ te hebben. “Hoe meer opgewonden de vrouw is, hoe beter. Want hoe meer vaginaal slijm een vrouw aanmaakt, hoe beter het sperma kan ‘zwemmen’. Het slijm beschermt het sperma ook tegen de ‘vijandige omgeving’ die de vagina toch is. Wil je de kansen nog meer vergroten, moedig je man dan aan om porno te kijken. Een studie heeft aangetoond dat een man sterker zwemmend sperma produceert nadat-ie heteroseksuele porno heeft gekeken. Tip: kijk eens op de site van de feministische filmmaker Erika Lust, xconfessions.com. Daar vind je films die ook leuk zijn voor vrouwen.
2 Te zwaar sporten
Fit zijn is belangrijk voor de vruchtbaarheid, maar als je zwanger wilt worden, moet je niet elke keer tot het gaatje gaan in de sportschool. Personal trainer Charlie Launder, die veel vrouwen voor en na hun bevalling begeleidt, vertelt: “Ik had een klant die moeite had om zwanger te worden. Ze had overdag een heel drukke baan en rende na haar werk meteen door naar de sportschool voor een hot-yogales en een work-outsessie. Toen ik hoorde dat ze zwanger wilde worden, heb ik meteen haar trainingsschema aangepast. Het was te veel.” Een onderzoek van de technisch-natuurwetenschappelijke universiteit van Noorwegen toont aan dat ons lijf in veel gevallen niet voldoende energie heeft om zwanger te worden en ook nog zware work-outs te doen. Van de vrouwen die trainden tot ze uitgeput waren, had 24 procent moeite zwanger te raken. “Dit wil niet zeggen dat je moet stoppen met trainen”, zegt Launder. “Het gaat om het vermijden van het extreme.” Trouwens, uit onderzoek dat in 2017 in het tijdschrift Environmental Health Perspectives werd gepubliceerd, blijkt dat in veel yogamatjes een brandvertragend stofje is verwerkt dat de vruchtbaarheid zou kunnen schaden. Ga voor alle zekerheid dus voor een ecomatje, onder andere te vinden bij Ecoyogi, Yogini en Superyoga.
3 Alleen maar op je eigen gezondheid letten
Onderzoeken tonen aan dat niet alleen de vrouw gezond moet zijn om zwanger te raken, maar ook de man. “Sperma reageert op veranderingen in je levensstijl”, zegt Dugdale. “Sperma rijpt in twee à drie maanden, in die periode kan het beschadigd raken of juist gevoed worden.” Een onderzoek van British Medical Journal toonde aan dat vijf alcoholische drankjes per week de kwaliteit van het sperma al kunnen aantasten. Andere onderzoeken lieten zien dat vegetarische mannen en mannen met en sojarijk dieet minder spermacellen hebben. Net als voor vrouwen, is een mediterraan dieet goed voor de vruchtbaarheid van mannen. Volgens een publicatie vorig jaar in het tijdschrift Reviews in Endocrine & Metabolic Disorder kan een dagelijkse vitamine D-pil voor hem ook geen kwaad – het geeft sperma een boost.
4 Je tandpasta
Australische wetenschappers ontdekten dat een slechte mondhygiëne even slecht is voor je vruchtbaarheid als overgewicht. Goed poetsen dus, zou je zeggen. Maar een onderzoek uit 2017 van Harvard onthulde dat de ingrediënten van je tandpasta je vruchtbaarheid kunnen schaden. De onderzoekers toonden aan dat triclosan, een bacteriedodend, schimmelwerend stofje dat vaak in tandpasta zit, de voorraad eitjes die in je eierstokken zitten, aantast. Met name jonge en slanke vrouwen zijn daar gevoelig voor. Het goede nieuws is volgens Harvard-wetenschapper Lidia Minguez-Alarcón dat de schade niet permanent is: binnen 24 uur is het goedje uit je lijf verdwenen. Blijven poetsen dus, maar dan met een organic tandpasta, zoals die van Organic Tea Tree, Weleda, Urtekram of Bloomr.
5 Koolhydraten bingen
Uit een recent onderzoek blijkt dat weinig koolhydraten eten goed is voor de vruchtbaarheid. Wanneer je dagelijkse voeding voor niet meer dan 45 procent uit koolhydraten bestaat, komen je hormonen in balans – en dat zorgt weer voor een goede ovulatie. Vruchtbaarheidsbioloog Dugdale raadt aan om elke dag maar één maaltijd te eten die rijk is aan koolhydraten. Bij voorkeur eet je een rijk ontbijt, een middelmatig grote lunch en een klein diner. Dan blijft je insulineniveau op peil – en daarmee je vruchtbaarheid.
Deskundigen kunnen het maar niet eens worden over het vermeende gevaar van koffie, alcohol en rood vlees. Is er één studie die claimt dat elke dag een kop koffie drinken zorgt voor vruchtbaarheidsproblemen, zijn er weer negen andere studies waaruit blijkt dat dat niet aan te tonen valt. Zwaar drinken is aantoonbaar slecht voor de vruchtbaarheid, maar er is weinig bewijs dat iets minder dan elke dag een glaasje slecht is voor de vruchtbaarheid.
De vleesindustrie verwijst naar de vruchtbaarheidsverhogende kwaliteiten die selenium in rood vlees zou hebben, maar voedingsdeskundige Pixie Turner raadt aan om juist te kiezen voor plantaardige proteïnebronnen, zoals quinoa. Een mediterraan dieet met halfvolle eiwitproducten zorgt volgens haar voor een optimale vruchtbaarheidsgezondheid.
Nog 1 tip
Misschien is het een beetje overwhelming, al deze tips. Voortplantingsdeskundige Dugdale wil dan ook nog maar één advies geven: “Doe alles om het voor jezelf haalbaar te maken, maar – nog veel belangrijker – probeer te ontspannen en raak niet geobsedeerd.”
tekst: Jessica Salter, vertaling Louky Wagemans | Beeld: iStock
