In de cannabisolie: werkt het ook echt?

CBD-olie werkt pijnstillend en mogelijk ontstekingsremmend

In de cannabisolie: werkt het ook echt?

Kenden we cannabis tot voor kort alleen als drug om high te worden, de laatste tijd maakt het een opmars als pijnstiller, in de vorm van CBD-olie. Maar wat doet die olie nou écht en zijn er risico's? Onze wetenschapsjournalist zocht het uit.

Medicinale cannabis? Wietolie? Cannabisolie? CBD-olie?

We kennen cannabis (of hennep, wiet, of marihuana) om te roken of in een spacecake te verwerken. Maar de plant wordt ook al eeuwen gebruikt als medicijn. Cannabis werkt pijnstillend, rustgevend en mogelijk ook ontstekingsremmend. Als medicijn heeft het echter wel een nadeel (wat recreatieve gebruikers als voordeel zien): je kunt er high van worden. Dat komt door de stof THC (tetrahydrocannabinol). In de Nederlandse wiet is het THC-gehalte vanwege die gewenste geestverruimende werking erg hoog, maar er zijn ook cannabisplanten met een veel lager THC-gehalte. Deze danken hun werking aan een stof die in nederwiet nauwelijks aanwezig is: CBD (cannabidiol). Olie met een extract van deze planten heet CBD-olie.

Hoe werken cannabisolie en CBD-olie en waartegen?

Cannabisolie (met THC) en CBD-olie wordt meestal toegediend in de vorm van druppeltjes, meerdere keren per dag onder je tong. Maar er zijn ook capsules en mondspray, en het is mogelijk om van vermalen gedroogde bloemtoppen thee te zetten of deze te inhaleren. THC en CBD grijpen aan op het endocannabinoidsysteem in onze hersenen. Dat speelt een rol bij onder meer onze pijnsensatie, ons geheugen en onze hongerregulatie. THC kan daardoor een vreetkick en geheugenverlies veroorzaken, CBD remt die effecten juist, waardoor je van een joint met veel CBD niet of nauwelijks stoned of hongerig wordt. Vanwege de pijnstillende werking wordt cannabisolie veel gebruikt door mensen met kanker. CBD-olie zonder THC is weliswaar wat minder sterk, maar wordt veel gebruikt bij onder meer reuma, MS en chronische darmontsteking. Daarnaast kan het misselijkheid, spierkramp en spiertrekkingen bij bijvoorbeeld MS verminderen, en het lijkt de symptomen bij epilepsie en de tics bij het syndroom van Gilles de la Tourette te kunnen onderdrukken.

Hoe sterk is het bewijs?

Online kun je duizenden positieve ervaringen lezen over cannabisolie en CBD-olie. De wetenschap ondersteunt dit nog niet echt. Veel van de studies zijn niet erg grondig opgezet en uitgevoerd met een klein aantal deelnemers. Het Nederlands huisartsengenootschap sprak zich recent zelfs uit tegen het gebruik van cannabis(olie) op recept bij pijnbestrijding, met uitzondering van terminaal zieken, wegens gebrek aan bewijs. Wie CBD-olie wil gebruiken, zou die niet bij de drogist maar bij de apotheek moeten aanschaffen. De mate waarin CBD-olie werkt varieert sterk van persoon tot persoon, vertelt Lisette Wijnkoop van het Wetenschappelijk Informatiecentrum Cannabis (WIC). «Bij de één werkt een enkel druppeltje al, bij de ander is er veel meer nodig of helpt zelfs dat niet. En soms werkt alleen cannabisolie met THC, omdat THC en CBD op elkaar inwerken.»

Hoe kun je aan cannabisolie komen en is het legaal?

In Nederland is cannabisolie waar THC in zit alleen verkrijgbaar op recept (maar het wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar) en het is langs legale weg behoorlijk prijzig, waardoor veel mensen het zwarte circuit opzoeken. In oktober 2015 opende de ex-wietkweker Rinus Beintema de Suver Nuver social club. Mensen kunnen tegen betaling lid worden van zijn club (11.000 mensen deden dat al) en krijgen vervolgens medicinale cannabisolie verstrekt. Zo omzeilde Beintema de wet en lokte hij een rechtszaak uit, die nog loopt. CBD-olie met een zeer laag THC-gehalte is in Nederland en veel andere Europese landen vrij verkrijgbaar als voedingssupplement bij de (online) drogist en apotheek. In België wordt het gezien als wiet en is de verkoop verboden, net als (nu nog) in Duitsland.

Word je high van cannabisolie en zijn er andere bijwerkingen?

Van cannabisolie die is gemaakt van Nederwiet, met THC, kun je high worden en bij grote hoeveelheden hallucinaties krijgen of zelfs een psychose. Van CBD-olie in principe niet. Zwangere vrouwen wordt het gebruik uit voorzorg wel afgeraden. Ook kan CBD-olie de werking van sommige medicijnen en alcohol versterken. In zeldzame gevallen kan zowel het innemen van wietolie als CBD-olie tot heftig braken leiden (zie Sannes verhaal). De kwaliteit van de CBD-olie van de drogist varieert nogal, ontdekte TROS Radar vorig jaar. Het bevat soms minder CBD dan vermeld en in sommige gevallen zelfs THC, waardoor verschillende gebruikers wel degelijk last kregen van duizeligheid en een high gevoel.



Kunnen cannabisolie en CBD-olie ziekten genezen?

Er zijn patiënten die claimen door CBD-olie van kanker of een andere ziekte genezen te zijn, maar wetenschappelijk bewijs is er niet. KWF kankerbestrijding vermeldt dit expliciet op haar website. Omdat er aanwijzingen zijn dat cannabis ontstekingsremmend werkt, zou het wel kunnen zijn dat het bepaalde kwalen kan verhelpen, maar reken er niet op.

Kun je aan cannabisolie verslaafd raken?

Cannabisolie waar je high van wordt, kan bij langdurig gebruik in een hoge dosering verslavend werken. De pijnstilling en ontspanning van CBD-olie kan psychologisch verslavend werken, bijvoorbeeld als middel om in slaap te komen. Maar die verslaving is van een heel andere orde. 

Wat zijn er nog meer voor producten met cannabis?

Vanwege de ontspannende werking, de vermeende gezondheidseffecten en het 'natuurlijke' imago is er veel interesse in CBD als wellnessproduct. Naast de olie zijn er biertjes, marshmallows en gezondheidsdrankjes met CBD verkrijgbaar. Zelfs grote frisdrankproducenten hebben plannen om CBD aan hun producten te gaan toevoegen. Bij dergelijke producten is de dosering van de stof waarschijnlijk zo laag dat de werking grotendeels berust op het placebo-effect. 

Liske (30)

CBD-olie was voor mij echt een uitkomst. Ik heb scoliose, een kromme rug, en een draaiing in mijn wervelkolom, waardoor mijn spieren gespannen zijn en de aanhechtingen van spieren en zenuwen aan mijn bot snel geprikkeld raken. De pijn straalt soms door tot achter mijn ogen. Op mijn vijfentwintigste ging ik door mijn rug en trok de pijn niet meer weg. Ik doorliep het hele circuit: fysiotherapeut, chiropractor, ziekenhuis. Ik trainde om sterker te worden, maar raakte nog meer verkrampt. Uiteindelijk zou ik elk half jaar een ruggenprik krijgen die de pijn wegnam. Maar die maakte me suf en werkte maar drie maanden en ik wilde dat niet de rest van mijn leven doen. Ik had al eens CBD-olie van de drogist geprobeerd, dat deed niks. Maar toen iemand me Medihemp aanraadde, besloot ik het te proberen. Ik had in het verleden ook al eens geblowd om de pijn te dempen. Door de druppels ontspanden mijn spieren, ik kon weer sporten en voelde me mentaal beter – niet door de olie, maar doordat de pijn mijn leven niet langer beheerste. Na een maand of zes stopte ik met de olie. Het is best prijzig, dertig euro per maand en het ging goed, door de fysio en sport waarmee ik dankzij de olie weer kon beginnen. Mogelijk ga ik het op termijn weer gebruiken. Met de olie bouw je de concentratie van de werkzame stof in je bloed op totdat die optimaal werkt. Dus als ik veel pijn heb, kan ik CBD-wiet of -hasj halen bij de coffeeshop. Daar word je niet stoned van.

Sanne (34)

Ik ben geboren met drie huidaandoeningen: eczeem, psoriasis en een erfelijke aandoening waardoor ik extreem snel blaren krijg. In de zomer van 2015 kwam daar een onmenselijke zenuwpijn bij, als gevolg van littekenweefsel. Het was alsof iemand stukjes van mijn rechterscheenbeen afhakte. Na eindeloos veel chemische middelen durfden mijn artsen het aan om me over te laten gaan op wietolie. Helaas kreeg ik het middel, Bediol niet vergoed. Maar een oplossing was het! Toen ik eenmaal de juiste dosering kreeg, ging er een wereld voor me open. Ik kreeg weer wat energie, ik kon weer lopen – wel met kruk, maar beter dan niets. Helaas was het van korte duur. In 2016 moest ik tweemaal met spoed naar de Eerste Hulp, omdat ik continu overgaf, vergezeld door een hoge koorts en enorme buikpijn. We hebben nooit met zekerheid een oorzaak kunnen vinden. Wel tipte iemand me over het 'Cannabinoïd-hyperemesis-syndroom', een allergische reactie op de olie. Ik moest dus terug op morfine voor mijn pijnklachten, maar sindsdien ben ik niet meer opgenomen geweest. Ik baal nog steeds ontzettend dat ik moest stoppen met de olie. Het risico is voor mij op dit moment te groot om het nog eens te proberen. Desondanks zou ik iedereen de olie aanraden.

Bron: Jop de Vrieze