Mishandeling, misbruik en doodslag zijn dagelijkse kost voor deze strafrechtadvocaat, kinderpornorechercheur, officier van justitie en rechter. De verantwoordelijkheid is enorm en hoogspanning ligt op de loer. Hoe ga je daar op een gezonde manier mee om?
Maartje Schaap (36) is strafrechtadvocaat. Ze vertegenwoordigt de belangen van haar cliënten in strafzaken, veelal geweld- en zedendelicten.
"Ik houd van duidelijkheid en afgegrensde kaders, daarom past mijn beroep zo goed bij mij. Als kind intrigeerden de toga’s van rechters mij enorm. De zwarte, Batman-achtige toga met hagelwitte bef vond ik indrukwekkend. In mijn beleving waren het altijd wijze mensen die de toga droegen en over belangrijke zaken moesten beslissen. Na school ging ik rechten studeren. Een logische stap, want deze studie leek mij het meest interessant. Strafrecht boeide mij het meest omdat het een rafelrandje heeft: je ziet de donkere kant van de samenleving.
"In mijn werk word ik dagelijks met geweld geconfronteerd. Mishandelingen, misbruik, doodslag"
Twaalf jaar geleden werd ik beëdigd als advocaat en inmiddels ben ik partner geworden bij een groot advocatenkantoor. Een drukke baan, waardoor ik ook ’s avonds en in het weekend mijn mail check. Ik kan het niet laten, anders word ik onrustig. Ik voel een sterke verantwoordelijkheid naar mijn cliënten toe. Het gaat om hun leven, soms hangt hen een hoge straf boven het hoofd. Dat zijn ingrijpende dingen en die druk voel ik. In mijn werk word ik dagelijks met geweld geconfronteerd. Mishandelingen, misbruik, doodslag. Als ik vroeger over zulke heftige dingen in de krant las, was ik van slag. Nu ben ik niet snel meer van iets onder de indruk.
"Op dat moment ben je niet alleen zijn advocaat, maar ook zijn steun en toeverlaat"
Heftige zaak
Maar er is één zaak die me altijd is bijgebleven. Ik verdedigde een jonge voetbalsupporter die na het uitgaan naar huis liep. Hij kwam een groepje andere supporters tegen dat hem uitgelaten omhelsde. Maar toen mijn cliënt weg wilde, werd hij tegengehouden door een van die mannen. Hij gaf die man een klap, die vervolgens achterover op een marmeren plaat viel en later overleed. Mijn cliënt werd vervolgd voor doodslag. Hij was nog zo jong, ik zag zijn angst en verdriet. Het was nooit zijn bedoeling geweest om iemand pijn te doen. Op dat moment ben je niet alleen zijn advocaat, maar ook zijn steun en toeverlaat.
Op feestjes zeg ik meestal dat ik kapper ben. Ik heb geen zin in continu dezelfde vraag: ‘Hoe kún je nou iemand verdedigen die iets vreselijks heeft gedaan?’ Want we leven in een rechtstaat. Iedereen heeft recht op een eerlijk proces. Ik lees weleens schrijnende dingen in het dossier van een cliënt, maar dan ga ik niet minder goed mijn best voor diegene doen, dan zou ik een waardeloze advocaat zijn. Ik heb nog nooit een zaak geweigerd en heb met volle overtuiging voor dit vak gekozen. Elk weekend kijk ik weer uit naar de maandag."
Lesley Lindner (36) is kinderpornorechercheur bij de Landelijke Eenheid, een team dat zich bezighoudt met nationale en internationale zaken.
"‘Ben je gek geworden?’ Die vraag kreeg ik geregeld van mijn omgeving toen ik vertelde dat ik ging solliciteren bij het Team Bestrijding Kinderporno en Kindersekstoerisme. Mijn kinderen waren toen nog erg jong en mensen waren bang dat ik daarom deze baan niet aankon. Maar mijn kinderen maken dit werk juist draaglijk voor mij. Als ik de hele dag naar kinderen heb gekeken die in de ellende zitten, dan is het heel bevrijdend om thuis die blije koppies te zien.
Onderzoek
Elke foto die ik open, zie ik als een plaats delict. Ik onderzoek alles systematisch. Wat zie ik precies, wat is er aan de hand, zijn er herkenbare dingen in beeld zoals op de achtergrond een bepaald gebouw, zijn het oude of nieuwe beelden? Ik benader mijn werk heel rationeel en verlies mezelf niet in het verhaal achter de foto. Je went aan de heftige beelden, hoe gek dat ook klinkt. En als rechercheur vind je een bepaalde modus om hiermee om te gaan.
"Kinderen die misbruikt worden door de mensen die ze het meest zouden moeten vertrouwen; dat blijf ik heftig vinden"
Ik open een filmpje eerst heel klein en zonder geluid. Dan komt het minder heftig binnen. Natuurlijk kan ik niet altijd voorkomen dat iets me raakt. Zoals het filmpje van een meisje dat aan het tekenen is, veilig in haar kinderwereld. Dan komt er een man binnen die haar tot seksuele handelingen dwingt. Het meisje kijkt alsof het de normaalste zaak van de wereld is, omdat ze waarschijnlijk niet anders gewend is. Kinderen die misbruikt worden door de mensen die ze het meest zouden moeten vertrouwen; dat blijf ik heftig vinden.
"Ik ben niet degene die kinderen misbruikt, dus die verantwoordelijkheid neem ik niet op me"
Rationaliseren
Het scheelt dat ik goed kan rationaliseren. Ik ben niet degene die kinderen misbruikt, dus die verantwoordelijkheid neem ik niet op me. Ik doe juist mijn best om dit misbruik te stoppen. Om mentaal gezond te blijven doe ik aan kickboksen. In dit werk word je geconfronteerd met de donkere kant van de wereld. Daar moet je bewust iets moois tegenover zetten, dus ik richt me op positieve dingen, zoals wanneer we een slachtoffer of dader kunnen identificeren. Dat geeft een kick, want dan weet je dat er een eind komt aan een heel nare situatie. Elke zaak waaraan ik werk, doet ertoe. Mede daarom vind ik dit de beste baan ooit."
Lees het verhaal van Sarah Keijer (33, strafrechter) en Pascale Bruinen (54, officier van justitie) in het nieuwe Do Good Issue van Marie Claire.
Lees ook: Met deze zelfhulpboeken geef jij jouw carrière een flinke boost
Tekst: Anne Broekman l Fotografie: Suzanne Rensink