Onthuld: je kunt verslaafd zijn aan de liefde

Kun je verslaafd zijn aan iets fijns als liefde? Ja, dat kan. Volgens de expert zit de crux ’m in ons aangeleerde zelfbeeld.

Aangeleerde zelfbeeld

Jan Geurtz is meditatie-trainer en auteur van onder andere de bestseller Verslaafd aan liefde. Dit is zijn visie. “Eigenlijk zijn alle mensen afhankelijk van liefde en erkenning van anderen, van familie, vrienden en collega’s en vooral van een liefdespartner. Dat is volstrekt normaal en onderdeel van ons aangeleerde zelfbeeld, ons psychische systeem. Maar die behoeftigheid aan liefde kan soms ook extreme vormen gaan aannemen, waarin iemand zich volledig afhankelijk voelt van een liefdespartner en ernstige verlatingsangst voelt als de relatie uit elkaar dreigt te vallen. In dat geval spreek je van een liefdesverslaving, waarbij iemand bewust en onbewust op geraffineerde wijze alles er aan doet om telkens maar weer die bevestiging van buitenaf los te peuteren.”

Zelfafwijzing

“We leren allemaal in onze jeugd dat ‘je goed voelen’ van buitenaf komt, door de bevestiging van andere mensen, want als je te lang alleen gelaten wordt, ga je jezelf steeds ellendiger voelen. Ook als volwassenen ervaren we te lang alleen zijn vaak als naar, beknellend en als een vorm van falen. Dat is onze fundamentele zelfafwijzing, de kern van ons aangeleerde zelfbeeld, het ego. Zelfafwijzing, daarover vertel ik veel in mijn boek, is dat diepe en eenzame gevoel van misluktheid, tekortschieten, jezelf zwak, stom of slecht voelen, er niet bij horen, jezelf nooit goed genoeg vinden. En als we ons van deze gevoelens niet bewust zijn, wordt het vaak vergezeld door destructief gedrag: te veel eten, alcohol of drugs gebruiken, keihard werken of oppervlakkige sex najagen. En dat levert dan steevast weer nieuwe ellende op, waar we weer van weg moeten lopen in nieuwe verslavingen of depressies. Boeddhisten noemen deze staat van zijn ‘Samsara’ wat letterlijk ‘ronddraaien’ betekent.”

Ego-patronen

“Mensen die extreem afhankelijk zijn van hun liefdespartner, komen vaak in destructief vluchtgedrag terecht als de relatie stuk is gelopen. Maar ook als een partner bijvoorbeeld zegt liever een avondje met zijn vrienden op stap te gaan dan met jou samen op de bank te zitten, kun je al in deze diepe zelfafwijzing terechtkomen. En doorgaans gaan we dan meteen de partner de schuld geven van deze nare gevoelens. Die voelt zich dan weer afgewezen en geeft de ander de schuld van deze gevoelens. Omdat doorgaans beide partners niet doorhebben dat de ellende zich in hun eigen aangeleerde zelfbeeld bevindt, blijven ze elkaar erover afwijzen en loopt de relatie stuk. Door die nare zelfafwijzende gevoelens steeds te willen toedekken of ervan weg te willen lopen, houden we de illusie in stand dat we zonder de liefde van die ander niet gelukkig kunnen zijn.”

Verlatingsangst

“Ik spreek veel stellen met dit soort ego-patronen. Bepaalde afhankelijke partners trekken elkaar ook aan. Hoe banger jouw partner is om verlaten te worden, hoe veiliger jij je voelt bij die partner. Het lijkt immers alsof die jou nooit in de steek zal laten! De verlatingsangst van de een vormt de geruststelling van de ander en vice versa. In dit soort relaties lijkt het een tijdje goed te gaan, totdat een van de twee net iets onafhankelijker wordt dan de ander. Dat kan zijn door therapie of training of door meer succes op het maatschappelijke vlak. Maar ook als de ene partner er een buitenechtelijke liefde bij krijgt en zijn afhankelijkheid dus kan verdelen over twee relaties, wordt het evenwicht ernstig verstoord. Dan volgt er vaak een relatiecrisis, omdat de ene partner geen zin meer heeft om die bodemloze put van de ander op te vullen, en al die zuigende appjes in de trant van ‘hou je nog wel van me?’ niet langer ervaart als een teken van liefde maar van zwakheid.”

Bewustwording

“De ellende die ervaren wordt bij het stuklopen van een relatie heeft één belangrijk voordeel: er gaat een bewustwordende werking vanuit. Je krijgt op den duur dóór dat er iets niet werkt in je strategie om geluk na te jagen. Dat is het begin van een psychologische en spirituele ontwikkeling waarin je al die aangeleerde en pijnlijke ego-patronen kunt leren kennen en overstijgen. Dat betekent niet dat je je niet meer mag hechten aan een liefdespartner, zoals je sommige spirituele mensen soms hoort beweren. Dat vind ik bindingsangst met een spiritueel sausje. Waar het volgens mij om gaat is dat je je best aan iemand mag hechten en ook pijn mag hebben als je iemand kwijtraakt, maar dat je kunt leren zien dat dat niets zegt over jouw eigenwaarde. Je herkent dat je pijnlijke gedachten en gevoelens hébt, maar dat je die niet bént. Dat je ze kunt ervaren zonder zelfafwijzing dus. Als je op die manier in je relatie kunt staan en ook op die manier naar je eigen patronen kunt kijken, brengt dat lucht en vrijheid in een relatie. Het houdt de liefde in je relatie zo fris en levendig als in het begin.”

Bron: Nastasja Bijl | Beeld: Gossip Girl