Journalist Zvezdana Vukojevic kreeg een paar maanden geleden zoon Zev. De hemel natuurlijk – maar wat betekent het voor de relatie met haar man? En voor hun seksleven?
Met een flinke bos donkere krullen kwam onze zoon Zev bijna drie maanden geleden ter wereld. Dolverliefd zijn we wanneer de redactie vraagt of ik het boek van de Amerikaanse journalist Jancee Dunn Liefde in tijden van luiers – zo hou je je relatie leuk tijdens het ouderschap wil lezen en een week lang haar tips wil uitproberen. Natuurlijk wil ik dat. Stiekem denk ik: dat boek hebben wij niet nodig. Mijn man Jop is geëmancipeerd en zorgzaam, communiceert, draagt zijn steentje bij aan het huishouden en de verzorging van onze spruit. En ik ben de perfecte moeder en vrouw die dat allemaal mogelijk maakt. Toch?
De vrouw achter het aanrecht
Ik begin dus met frisse tegenzin aan het boek, me ergerend aan de oorspronkelijke titel: How Not To Hate Your Husband After Kids. Blijkbaar zijn er heel veel vrouwen die hun man beginnen te haten nadat ze kinderen hebben gekregen. Na de geboorte van haar eigen dochter ontdekte de schrijver van het boek dat hoe goed je het van tevoren als stel emancipatiegewijs ook doet, mensen zodra de baby geboren is vanzelf in stereotiepe rolpatronen schieten: de vrouw achter het aanrecht en de man hard aan het werk. Blijkbaar vertelt niemand aan kersverse ouders dat een baby een gigantische wissel op je relatie kan trekken. Tel daarbij op dat we meer tijd uittrekken voor het uitzoeken van het perfecte autostoeltje, dan we besteden aan hoe we onze relatie goed kunnen houden na het nieuwbakken ouderschap, en je hebt een recept voor disaster, aldus Dunn. Er zijn een hoop kwesties die je aandacht vragen, wil je het er als stel een beetje goed vanaf brengen in de periode na de geboorte van een baby, weet Dunn. Hoe houd je de taakverdeling in balans, hoe maak je op een gezonde manier ruzie en hoe kun je je seksleven redden? Ik lees verder en langzaam dringt tot me door dat ik in het relaas meer herken dan me lief is.
“Veel moeders zullen het herkennen: als vader een luier verschoont, doet hij het natuurlijk niet zoals jij, maar anders”
Ik doe het beter
Veel moeders zullen het herkennen: als vader een luier verschoont, doet hij het natuurlijk niet zoals jij, maar anders. Terwijl jouw manier de beste is om een luier dicht te vouwen – dat weet iedereen. (True story: ‘Zo passen er veel meer in de Diaper Genie!’ [een luieremmer met geurseal, red.]) Waarna jij het zuchtend en steunend van hem overneemt. Maar geloof me: luiers verschonen is geen rocket science en zeker niet iets waar je je eigenwaarde aan moet ontlenen. Dit fenomeen van zelfsabotage heet maternal gatekeeping. Zelfsabotage, omdat je er het tegenovergestelde mee bereikt van wat je wilt: jouw partner zal nooit alles doen zoals jij dat wilt, dus aan het eind van het liedje doe je alles zelf, omdat hij vanwege jouw onmogelijke eisen de handdoek in de ring heeft gegooid. ‘Ik kan het toch nooit goed doen!’
“Mijn man gaat gewoon de deur uit. ‘Alsof jij geen kind hebt gekregen!’ werp ik hem bokkig voor de voeten”
Zo niet bij ons. Mijn man Jop is er als de kippen bij om zijn luierverschonenskills tot in de puntjes te perfectioneren. Maar toch: dat hele luierverhaal gaat voor ons misschien niet op, maar tijdens de zwangerschap kreeg ik wel last van nesteldrang en raakte ik geobsedeerd door het idee een constant lege wasmand te moeten hebben – de wasmachine stond dag en nacht aan. Mijn man kon ik deze belangwekkende taak niet toevertrouwen, want hij waste alles koud, ook ondergoed en sokken (ieuw!). En als de was moest drogen, hing hij de kleding dwars door elkaar heen: een broek, een T-shirt, een sok, een boxer. Ik noemde het de psychopatenwaslijn. Mijn waslijn was natuurlijk prachtig geordend, zodat je bij het afhalen de was meteen keurig gesorteerd kon opvouwen. Briljant efficiënt, vond ik zelf. Tot de dag dat Jop mij gekscherend ‘het wasvrouwtje’ noemde en ik ontplofte. Denk je een geëmancipeerde man te hebben! Ho, wacht eens even, Vukojevic… Verwachtte hij van mij dat ik de was deed? Nee, dat deed ik zelf – om hem vervolgens kwalijk te nemen dat hij nooit de wasmachine aanzette.
Enfin, toen ik me dat realiseerde was ik in één klap genezen van het legewasmand-idee en liet ik de was subiet links liggen. En die psychopaten-waslijn overleef ik ook wel. Misschien zijn wij onbewust toch ook in het klassieke rolpatroon vervallen? Jop gaat regelmatig boksen en doet een cursus cabaret. Ik zit dan met de baby thuis, hem bokkig kwalijk te nemen dat hij ’s avonds wel de deur uitgaat. ‘Alsof jij geen kind hebt gekregen!’ werp ik hem voor de voeten. Tegelijkertijd kies ik ervoor in mijn babybubbel te blijven zitten, omdat sociale verplichtingen me te veel energie kosten. In plaats van er zelf op uit te gaan, is het makkelijker mijn frustraties daarover op mijn man te botvieren.
Verwachtingsmanagament
In haar boek beschrijft Dunn hoe ze woest werd en haar man voor rotte vis uitmaakte toen hij hun dochter eens vergat op te halen bij het kinderdagverblijf. Opdat hij leerde omgaan met haar uitbarstingen en teneinde constructiever ruzie te kunnen maken, ging het stel te rade bij een gijzelingsonderhandelaar van de FBI (zie kader met tips). Herkenbaar: ook bij ons liep het op een gegeven moment hoog op.
“‘JA, GA JIJ MAAR NAAR BED, JA!’, gil ik boos”
Een nadeel van mijn babybubbel was dat Jop volledig gewend raakte aan de status quo: ik thuis met Zev, hij op pad. Hij stort zich – geheel voorspelbaar volgens Dunn – in plaats van minder, juist vaker op zijn werk, want hoe moet het anders met de toekomst van zijn nageslacht? Daarbij ontloopt hij regelmatig het dagelijkse luiergeweld door lekker te gaan boksen of naar de kroeg te gaan. Ondertussen krijg ik het idee dat alles op mijn schouders terechtkomt. Zo had ik het me niet voorgesteld. Op een gegeven moment zitten we ’s avonds op de bank, waarop hij na een tijdje zijn laptop dichtklapt en mededeelt: ‘Ik ga naar bed.’ ‘JA, GA JIJ MAAR NAAR BED, JA!’, gil ik boos. Ik zou nog wel even bezig zijn met flesjes uitkoken.
Een half uur later kunnen we hartelijk lachen om die uitbarsting. Een openhartig gesprek volgt. Het zijn de verschillende verwachtingen van het leven met een baby en van elkaar die ons parten spelen. Een belangrijke tip van Dunn komt nu goed van pas: maak een gezamenlijke online weekagenda aan en beleg een weekvergadering. Daarin neem je de aankomende week door en wie op welke avond weg is. Zo voorkom je dat er één onevenredig vaak thuis is, voor de baby zorgt en gaat lopen mokken: ‘Ga jij donderdag boksen? Oké, dan blijf ik thuis. Zaterdagavond ga ik met Demi eten en zorg jij voor Zev.’
Verdeel de taken
Nog zoiets waar ook wij al binnen een paar weken tegen aanlopen: huiselijke gelijkheidsdwang. Als geëmancipeerd stel hadden we de gewoonte alle taken samen op ons te nemen. We schepten min of meer om de beurt de kattenbak, deden allebei even vaak boodschappen en pakten allebei net wat te weinig de stof- zuiger op. Heel gelijkwaardig, maar niet efficiënt. Tip van Dunn: verdelen die taken. En dan niet volgens de traditionele rolpatronen, maar naar wat je leuk of makkelijk vindt om te doen. Haat je het bijvoorbeeld om boodschappen te doen, maar ben je dol op strijken? Tover de strijkbout tevoorschijn en laat de weekboodschappen aan de ander over. Hebben we een vaatwasserinruimnazi in da house? Maak er gebruik van! Mag de ander de kattenbak doen. Ruil de vervelende klussen uit tot je allebei met een lijstje taken eindigt die je daadwerkelijk wilt doen.
“Je baby heeft je net leeggezogen en dan ligt je man met een erectie naast je op zijn beurt te wachten!”
Geen stomende seks
Na het krijgen van een baby is het doodnormaal dat je even geen stomende seks hebt. Ten eerste daalt de testosteronspiegel van vaders in het eerste jaar van hun vaderschap met eenderde – en die herstelt zich nooit meer tot het pre-babypeil. Daarnaast heb je allebei last van stress en vermoeidheid en vrouwen zijn vaak onzeker over hun lichaam na de bevalling. Als je borstvoeding geeft, veroorzaakt dat bovendien de afgifte van het moedermelkhormoon prolactine, een hormoon dat er tevens voor zorgt dat je moeilijker klaarkomt. Daarbij daalt de oestrogeenspiegel, waardoor je een drogere vagina kunt krijgen. Het is daarbij ook moeilijk om à la minute de omschakeling van moeder naar minnares te maken, zegt Hilda Hutcherson in het boek, universitair hoofddocent gynaecologie: ‘Je baby heeft je net leeggezogen en dan ligt je man met een erectie naast je op zijn beurt te wachten!’
Drie keer seks
Wanneer ik mijn wederhelft deze quote voorlees, wordt hij bijna boos: ‘Alsof mannen alleen seks nodig hebben en de vrouw ten dienste staat van de man. Je moet er samen van genieten, toch? En als het even niet lukt vanwege de baby, kun je op zoek naar andere manieren om toch intiem te zijn.’ Helemaal mee eens. Toch kwam het er ook bij ons in de eerste drie maanden welgeteld drie keer van. Dat had meerdere oorzaken. Het was schattig dat Jop vrijwel elke dag thuis werkte om meer bij zijn vrouw en kind te zijn, maar de aantrekkingskracht werd er niet groter van. Ook voor Zevs geboorte gold al dat wanneer een van ons tweeën een periode weg was, bij terugkomst de vonken er in bed vanaf vlogen. Maar ook als hij wel toenadering zocht, hield ik de knuffels af, omdat ik dacht dat dit meteen zou leiden tot de verwachting dat hét ervan zou komen. En daar stond mijn hoofd niet naar.
Seks: just do it
Het advies van Hutcherson is simpel: ‘Just do it’. Want dan komt het gelukshormoon endorfine vrij, en het knuffelhormoon oxytocine, dat gevoelens van toewijding en vertrouwen stimuleert. Zin in seks hoeft er niet te zijn voordat je begint, opwinding is vaak responsief. Dunn komt op zoek naar inspiratie voor een bloeiend liefdesleven na de baby uit bij het boek Sexperiment: 7 days to lasting intimacy with your spouse van de Texaanse dominee Ed Young. Vanuit het motto in Korintiërs 7:5 (Onttrekt u elkander niet’) moedigt hij zijn gemeente aan tot een week lang elke dag ‘parochieel copuleren’. ‘Dat ik ooit nog eens seksadvies van een dominee zou opvolgen. Nou, vooruit maar’, verzucht mijn echtgenoot gespeeld. De eerste keer voelt wat geforceerd, want niet spontaan, maar inderdaad, wat is dit fijn! Ook de andere tips nemen we ter harte: we flirten weer meer, geven elkaar complimentjes en raken elkaar tussendoor aan zonder daarmee directe verwachtingen te scheppen. Wanneer ik langs een lingeriewinkel ets, stap ik naar binnen en schaf ik drie kanten setjes aan. Die onflatteuze voedingsbeha’s zijn voor niemand leuk.
Tekst: Zvezdana Vukojevic | Beeld: iStock
