Komt het wel goed?
Vanavond is de documentaire Alles komt goed te zien waarin Fidan Ekiz in gesprek gaat met moslims en niet-moslims over polarisatie, radicalisering en de vluchtelingenproblematiek.
De aanleiding van deze documentaire is een uitspraak die je eerder deed in De wereld draait door. Je riep de moslimgemeenschap op zich te distantiëren van de terroristische aanslagen. Waarom vond je dat je hier een documentaire over moest maken?
We leven in een tijd waarin je moet weten waar je staat. Het zijn onzekere tijden, er gebeurt veel en er is angst. Ik dacht dat ik wist waar ik stond, totdat ik reacties kreeg op mijn oproep. Ik kreeg positieve maar ook veel negatieve reacties. Vooral uit de moslimgemeenschap. Mensen waren verdrietig, boos: hoe durfde ik voor hen te bepalen wat zij moesten doen? Volgens velen, ook vrienden, werkte ik de polarisatie juist in de hand. Dan ga je nadenken. Wat wilde ik bereiken met deze uitspraak? Eigenlijk wilde ik vooral mijn vader in bescherming nemen; ik wilde het makkelijker maken voor mijn vader om gewoon weer over straat te lopen en niet aangezien te worden voor terrorist. Maar wat ik had gedaan, had het juist moeilijker voor mijn vader gemaakt.
Ik moest mijn standpunt opnieuw bekijken. Ik moest opnieuw onderzoeken waar ik stond. Dat is niet meer dan logisch; als je iets roept wat niet werkt en wat zo veel negatieve reacties oproept, dan moet je niet ijdel zijn en bij je standpunt blijven, maar op onderzoek uit gaan.
En is je standpunt veranderd?
Het belangrijkste wat ik van deze zoektocht of missie, hoe je het ook wilt noemen, heb geleerd, is dat we allemaal, beiden partijen autochtone en allochtone Nederlanders hetzelfde willen: rust en veiligheid.
Ik sprak met een oude vriend waarmee ik vroeger koranles volgde. Inmiddels sta ik zo ver af van zijn leefwereld, ik kan me niet meer indenken hoe het is om in zijn schoenen te staan. Hij is ook geschrokken, verdrietig, net zoals iedereen. Waarom wordt er niet van uitgegaan dat ook zíj net zo hard geschrokken zijn en de aanslagen afkeuren?
Ik heb ook een boze burger gesproken, die zijn land niet laat kaalvreten door vluchtelingen. Het bleek dat wij best met elkaar konden praten. Natuurlijk zijn we het niet eens over dingen, maar we kunnen het bespreken. Uiteindelijk zijn we allemaal bang voor de toekomst, voor onze kinderen. In wat voor land groeien ze op?
Ik ben die hardheid en dat gescheld zo zat
En dat is wat ik hiermee wil bereiken, dat er meer nuance komt. Dat we met elkaar gaan praten. Dat we bereid zijn om over vooroordelen heen te stappen. Onze hand in eigen boezem te steken. Nederland verdient een tweede kans. Iedereen verdient een tweede kans.
Ik ben die hardheid en dat gescheld zo zat. Daar moeten we echt mee ophouden. We zijn allemaal bang en onzeker, maar dat betekent niet dat we elkaar voor van alles moeten uitmaken. Laten we gezamenlijk een doel opzoeken. Wat mij betreft is dat liefde. Als je al die boosheid en ruis weghaalt, is dat wat er overblijft.
Het wordt uit naam van de islam gedaan. Dat is de realiteit, daarom moet je je er over uitspreken
Waarom denk je dat de moslimgemeenschap zo heftig reageerde op jouw oproep?
Veel moslims zijn moe. Moe van het uitleggen wat de islam nu precies inhoudt, moe van het zich moeten verantwoorden, moe van het debat. Ze willen zich met andere dingen bezig houden. Leven. En dat begrijp ik heel goed. Daarentegen vind ik wel dat we niet te snel moeten roepen dat we niks te maken hebben met de radicalisering of dat het onze islam niet is, of juichende jongeren afdoen als een stel pubers. Want of we nu willen of niet, de terroristische aanslagen worden uit naam van de islam gepleegd. Dat is de realiteit. Heel rot, maar zo is het. Jij behoort tot die minderheidsgroepering, dus is het niet gek dat autochtone of andere Nederlanders je vragen daar iets over te zeggen of in actie te komen. We moeten proberen minder overgevoelig te reageren. Wees bereid om naar de islam te kijken en erover te praten en kruip niet in de slachtofferrol. Net zoals we niet één enkele groep de schuld moeten geven van alle ellende, moeten we ook niet telkens het slachtoffer spelen. Beide partijen hebben evenveel verantwoordelijkheid.
Het is nu of nooit, erop of eronder
Hoe nu verder?
Je ziet al dat er meer reactie komt uit de moslimgemeenschap. Dat moslimvertegenwoordigers zich meer uitspreken. En dat mag nog sterker. Een goed voorbeeld is Ahmed Aboutaleb, die spreekt zich krachtig over dit probleem uit. Hij laat duidelijk zien waar hij staat. Ik blijf een journalist die zich dit onderwerp heel erg aantrekt. Ik ben geen socioloog. Het is goed als experts zich in deze discussie mengen. Ook imams zouden zich hiermee moeten bezighouden. Het is nu of nooit. Erop of eronder. Met de vluchtelingenstroom en de terroristische aanslagen is de discussie verhard en vindt er steeds meer polarisatie plaats.
Komt het goed?
Het komt heus goed, mits we elkaar blijven opzoeken, elkaar proberen te begrijpen, nuance in het debat terugbrengen. Deze documentaire is absoluut niet de oplossing, maar ik hoop dat het aanzet tot denken. Het is een beginnetje.
De documentaire Alles komt goed kun je hier terugkijken.
