Zelfs zijn eigen dochter had hij verzonnen
Nathalie (29): «Eigenlijk zou ik nu in een villa aan de Italiaanse Bloemenrivièra wonen. Ik had binnenkort niet meer hoeven werken en was gelukkig met Bas geweest. Maar in plaats van de Middellandse zee zie ik nu de Rijn vanaf mijn balkon. En werken zal ik nog een jaar of vijfendertig moeten. Want ondanks alle mooie beloften en dromen over een toekomst met Bas, ben ik inmiddels weer vrijgezel. En een grote illusie armer.
Ik ontmoette Bas op de squashclub waar we als happy singles wekelijks naborrelden. Ik vond hem enorm boeiend. Bas had zó veel meegemaakt en zó veel gezien in het leven: ik hing aan zijn lippen. Al snel kregen we een relatie.
Bas vertelde dat hij bezig was met de aankoop van een landhuis in Italië. Zijn verhalen waren doorspekt met details over plaatselijke akkefietjes. Ik voelde dan ook geen greintje argwaan en zag ons al samen in de avondzon aan een snoezig tafeltje Limoncello drinken. Alles met Bas leek zorgeloos. We hadden het over samen de wereld ontdekken, veel genieten, en rond ons vijfenveertigste zouden we emigreren naar het huis in Ligurië. Daar wilde hij nu nog mee wachten: eerst moest zijn dochter van zes groter zijn. Bas was net gescheiden en zijn dochter was een zorgenkindje. Voor haar wilde hij in Nederland blijven tot ze op eigen benen kon staan. Ook wilde hij zijn eigen assurantiekantoor winstgevender maken. Dat liep nu lekker, maar Bas wilde het beter in de markt zetten zodat hij er later een leuk bedrag voor kon cashen.
Bas was een enorme charmeur. Iedereen noemde hem Mr. Perfect
We waren serieus met elkaar. Bas gaf me het gevoel dat we een toekomst aan het opbouwen waren. Ook mijn vriendinnen en ouders waren dol op hem. Bas was een enorme charmeur, intelligent en altijd goedlachs. Mr. Perfect, noemde iedereen hem. Hij klonk zo zelfverzekerd, zo geloofwaardig. Ik was dus totaal niet achterdochtig toen hij zei dat hij niet met me op vakantie kon omdat bij de aankoop van de villa flink wat onverwachte bemiddelings- en courtagekosten waren opgedoken. Zonder enige argwaan trakteerde ik hem op een reis naar Malta. Want zouden we straks geen heerlijke zomers hebben in zijn Italiaanse huis? En het was immers toch voor ons samen?
Bijna dood
Pas na een half jaar begonnen me dingen op te vallen. Want was het niet raar dat ik nog nooit in zijn appartement was geweest? Altijd wanneer we daar een afspraak hadden staan ging er wel iets mis: er was een verwarmingsbuis gesprongen, hij was plotseling ziek geworden, of een gesprek met een klant liep vreselijk uit. Ook had Bas verteld dat hij van zijn ex zijn dochter niet mocht zien. Maar waarom belde zij nooit om te overleggen over hun dochter? Ik vond het eigenaardig, zeker omdat het volgens hem zon broos meisje was. Toen ik erop ging letten, zag ik meer vreemde dingen. In de stad vroeg iemand me een keer hoe het met Bas zieke broer ging, terwijl Bas me ooit had verteld dat hij helemaal geen broer had. En hij vertelde eens over een etentje met zakenrelaties in een bepaald restaurant. Maar toen wij een week later in datzelfde restaurant afspraken, wist hij niet waar de garderobe of toiletten waren.
Natuurlijk confronteerde ik hem daarmee. Maar elke keer weer kwam er een geloofwaardig antwoord. En telkens opnieuw geloofde ik Bas. Ik ben gewoon niet wantrouwig aangelegd, kon me ook niet voorstellen waarom iemand over zulke dingen zou liegen. De keren dat ik doorvroeg reageerde Bas beledigd of vond hij me negatief. Daarna was hij weer innemend en charmant en leken zijn verhalen een hele tijd te kloppen. Wat was ik dan verliefd op hem. In die periodes zocht Bas vaak toenadering door over zijn verleden te praten. Zo vertelde hij een keer huilend dat hij ooit was aangerand door een leraar. Ik vond het heel speciaal dat hij me zo vertrouwde. Een andere keer sprak hij over de hersenvliesontsteking die hij als kind had gehad en waaraan hij bijna was gestorven. Nog steeds herinner ik me zijn woorden over hoe hij de hele dag luisterde naar de voetstappen in de gang in de hoop dat zijn ouders op bezoek kwamen. Op die momenten schaamde ik me vreselijk dat ik zo aan hem getwijfeld had. Of ik was boos op mezelf omdat ik zo achterdochtig was geweest.
Uiteindelijk was ik constant met Bas bezig. Ik legde kaartjes op zijn kussen om hem sterkte te wensen, kocht zijn lievelingseten omdat zijn verdriet weer was opgerakeld of ik boekte concertkaartjes om hem op te vrolijken. Hele nachten heb ik hem getroost en met hem gepraat. Ik ontzag hem in veel dingen, want had hij al niet genoeg meegemaakt? En over het kleine restje twijfel dat bleef stapte ik heen. Want wat Bas en ik hadden was gewoon te bijzonder om op te geven. Ik koos ervoor hem te geloven, wilde gewoon niet dat ons droomleven zou oplossen.
Sullig webwinkeltje
De paar keer dat een verhaal echt niet leek te kloppen, had Bas altijd een goed excuus. Hij was bijvoorbeeld zichzelf niet omdat een jeugdvriend was overleden. Of omdat zijn dochter hete thee over zich heen had gekregen en haar handje had verbrand. En altijd klonk zijn verhaal zo overtuigend dat ik weer voor de bijl ging. En dat deed ik tot die ene keer dat hij voor een grote deal in Amsterdam moest logeren. Bas had gezegd dat zijn klant een vijfsterrenhotel voor hem betaalde. Maar later vond ik een factuur van een budgethotel. Ik vond het maar raar. Waarom zou hij daarover liegen?
Ik hapte naar adem: er bleek helemaal geen dochter te bestaan!
Vanaf toen ging ik hem controleren. Wat bleek? Bas bleek helemaal geen assurantiekantoor te hebben maar een sullig webwinkeltje in computersoftware! Ook het huis in Italië bleek niet te bestaan. De makelaar die op de brochure stond kende het adres niet en ik ontdekte dat Bas de folder zelf had gemaakt met Photoshop en wat gegoogelde fotos van een vakantiehuisje. Ik was perplex en ben verder gaan zoeken. En wat ik vond in het dashboardkastje van zijn auto deed mij naar adem happen. Want daar lag een vreemde telefoon. Toen ik erin keek, vond ik het Whatsappgesprek dat ik ooit had met zijn zus. Bas had me gevraagd haar te vragen of ze wilde meerijden naar de crematie van die jeugdvriend. Zelf zat hij muurvast in vergaderingen en dus was het handig als ik dat deed. Bijna een half uur appte ik met zijn zus en had ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om haar heel luchtig te vragen naar dingen waarover ik twijfelde, zoals bijvoorbeeld de relatie met zijn ex. Zijn zus reageerde heel hartelijk en al haar antwoorden kwamen overeen met wat Bas mij verteld had. Ik was dus gerustgesteld. Trillend las ik die dag in de auto opnieuw het gesprek met zijn zus. Die, zoals ik later ontdekte, helemaal niet bestond. Ik had gewoon met Bas zitten appen!
Het crematorium had toen ik het navroeg nog nooit gehoord van Bas vriend. In shock belde ik naar de school waarop zijn dochter zou zitten. Daar kende niemand een meisje met haar voornaam of Bas achternaam. Ik ben gaan zitten en moest echt naar adem happen. Want hoe kun je nu een eigen kind verzinnen? Ik kon het niet geloven, en dat kan ik nu, vier maanden later, eigenlijk nog steeds niet.
Sukkel
Ik belde een vriendin die werkt als psychiatrisch verpleegkundige en zij vertelde me over pathologische leugenaars, mensen met een ziekelijke aandrang tot liegen. Zij wist dat mensen die lijden aan deze drang berucht zijn om hun schijn van oprechtheid. Meestal weten ze prima wat ze doen: het gaat vaak om aandacht, sympathie of geld.
Toen Bas die avond thuiskwam gooide ik hem alles wat ik ontdekt had voor de voeten. Nu hij niet meer onder zijn leugens uit kon, bekende hij dat het liegen voor hem een way of life was geworden. Hij was vroeger vreselijk gepest, biechtte hij op. En nog steeds schaamde hij zich voor het knullige jongetje dat hij toen was en de sukkel die hij volgens zichzelf nog steeds was. Als hij de rol van succesvolle macho aannam, keken er vrouwen naar hem die hem anders nooit hadden zien staan. Vrouwen die niet zeurden over kattenbakkorrels of grasmaaien, maar die mee wilden naar Parijs of in lingerie op hem wachtten. Want trouwen en eindigen als burgerman: dat leek Bas de ultieme nachtmerrie. En dus verzon hij zijn eigen wereld. Maar toen Bas me dit allemaal vertelde en me aankeek met zijn puppyogen, knapte er iets in mij. Want sprak hij deze keer wél de waarheid of was het pestverhaal ook weer verzonnen? En kon ik de hersenvliesontsteking uit zijn jeugd nog wel serieus nemen?
Ander kringetje
Nog diezelfde avond heb ik mijn huissleutel teruggevraagd en onze relatie van veertien maanden verbroken. Wat voelde ik me vreselijk genept. Zijn hele leven en alles waarvan we droomden, onze toekomst: het bleek een grote fantasie te zijn. Ik ben niet naïef, heb best wel wat mensenkennis. Ik voelde een mengeling van schaamte, boosheid en ongeloof. Zelf vertel ik ook weleens een leugentje om bestwil of meld me met een smoes af voor een verjaardag. Maar ik kan er gewoon niet bij dat iemand zo kan liegen over grote dingen, over gevoelskwesties. Wie verzint er nu een kind dat niet bestaat?
Bas is gewoon doorgegaan met zijn leven, hoorde ik van een kennis. Hij cirkelt weer verder in een ander kringetje. Ik kan dat niet begrijpen, snap niet dat hij niets geleerd heeft. Want mijn vertrouwen in andere mensen is momenteel helemaal weg. Terwijl Bas vrolijk doorleeft en de geslaagde man in zijn Italiaanse sportwagen uithangt, wantrouw ik iedereen en ben ik altijd alert.
Ik weet dat je vertrouwen moet verdienen, maar ik ging vroeger altijd uit van het goede in de mens. Dat durf ik niet meer. Zodra iets te mooi klinkt om waar te zijn, denk ik dat het ook te mooi is om waar te zijn. Door mijn relatie met Bas ben ik een flink stuk van mijn onbevangenheid kwijt. Vrolijk de wereld in kijken en zien wat er op mijn pad komt en erop vertrouwen dat het goed komt durf ik niet meer. En dat vind ik heel erg.»
