Chinese dochters zijn dé nieuwe statussymbolen

GIRL POWER!

Als je maar één spruit krijgt, dan het liefst een jongetje. Dat is sinds de invoering van de Chinese ?eenkindpolitiek het algemene standpunt. Maar er is een culturele revolutie aan de gang in de grote steden: een dochter is hét nieuwe statussymbool.

Peking, zes uur ’s avonds: bij de uitgang van de metro stormt een 5-jarige met hartjes op haar broek op haar vader af. Ze komt net uit tekenles. Voorbijgangers kijken vertederd hoe vader het meisje in z’n armen sluit. Een echte nieuwe-generatie-vader: dól op zijn dochter. Dat zie je steeds vaker in grote steden. Misschien heeft het iets te maken met het Chinese spreekwoord dat vaders leert dat hun dochter een liefje uit een vorig leven is.

Veel te weinig vrouwen
Door de invoering van de eenkindpolitiek in China, 36 jaar geleden, zijn meisjes zijn een zeldzaam verschijnsel geworden. Daardoor kampt China op dit moment met een tekort van 30 miljoen vrouwen, en binnen een jaar of vijf zullen er maar liefst 35 miljoen single mannen rondlopen. De oorzaak van deze demografische ramp: vrouwen die abortus plegen op het moment dat de echo aangeeft dat ze een meisje krijgen. Officieel mag een dokter wanneer hij bij een zwangere vrouw een echo maakt niet vertellen welk geslacht het kind heeft, maar dat verbod wordt op alle mogelijke manieren geschonden. Om het geslacht te verklappen, haalt de gynaecoloog bijvoorbeeld z’n wenkbrauwen op, of hij gebruikt in het medisch rapport een komma in plaats van een puntkomma.

Al sinds de Oudheid spelen vrouwen nauwelijks een rol in de Chinese maatschappij. Alles draait om zonen: die zijn belangrijk voor de familie-eer, voor het doorgeven van normen en waarden en om de oude dag van hun ouders veilig te stellen. Traditioneel wonen ouderen bij hun zoon en zijn gezin in. Maar tijden zijn langzaamaan aan het veranderen. Vroeger was een zoon krijgen het allerbelangrijkst, nu ligt de focus vooral op het vinden van werk en een vrouw.

Chinees leven nieuwe stijl
Met 1 miljoen miljonairs op 99 miljoen mensen die van € 1 per dag moeten rondkomen is China een land van contrasten. De economische groei kan niet op en de huizenprijzen rijzen de pan uit, terwijl er aan de andere kant nog steeds geen enkel sociaal vangnet of pensioensysteem is. Ouders liggen krom vanuit de traditie dat als je een zoon op de wereld zet, je ook een appartement voor hem dient te kopen als hij getrouwd is. Twee jaar geleden hield de regering een peiling onder 15.000 inwoners van Shanghai. 12% gaf hierin aan het liefst een zoon te krijgen, 16% ging voor een dochter en de rest zei geen voorkeur te hebben.

“Ik ben dolblij met mijn dochter en vrienden zijn stiekem stikjaloers op ons”

Ding Libo (40) en zijn vrouw Qi Cong hebben gebroken met de Chinese tradities. Ze willen later als ze oud zijn niet hoeven leunen op hun nu 3-jarige dochter. Hij vertelt: «Mijn gepensioneerde ouders wonen bij mij in, in het appartement dat ik van hen heb gekregen. Dat vind ik geen enkel probleem, maar ik ben wel van een andere generatie. Ik wil mijn dochter later niet opzadelen met de zorg voor haar oude vader en moeder. We leiden een ‘Chinees leven nieuwe stijl’, net als veel van onze vrienden. We zitten tot onze nek in de schulden om onze oude dag zeker te stellen en ik zet geld opzij zodat m’n dochter later kan studeren en een huis kan kopen. Het kost allemaal klauwen met geld, maar ik doe het graag.» Als Ding even wegloopt, fluistert zijn vrouw: «Ik ben dolblij dat ik een dochter heb gekregen, zij houdt mijn man thuis. Hij was continu op pad voordat we haar hadden. Dat is nu compleet anders. Hij vertroetelt ons en zijn vrienden zijn stiekem stikjaloers op ons meisje.»

Alles voor de kleine prinses
Socioloog Wang Xin-chun is professor aan de universiteit van Shandong. Hij ziet een enorme verschuiving: «Nu China één van de grootste wereldeconomieën is en de industrie het wint van de landbouw, zijn vrouwen net zo belangrijk als mannen. Dat zie je al helemaal in de steden. Plattelandsnormen en -waarden zijn achterhaald en doordat er te weinig vrouwen zijn, worden zij des te meer gewaardeerd. Dat werd tijd, na duizenden jaren van moord op babymeisjes en vrouwenmishandeling.»

Ook vader Chu Xiao is reuze verguld met z’n dochtertje Qiao: «Toen ik trouwde, was dat mijn droom: vader worden van een beeldschoon meisje. Ik durf het nauwelijks toe te geven, maar ik geniet van de bewonderende blikken als mijn meisje de speeltuin of het park binnenkomt. Weet je wat het is? Als je een zoon hebt, raak je hem kwijt op de dag dat-ie trouwt. Een dochter blijft je hele leven bij je.» ?Ook Qiao’s moeder Xie Ying Ying is een en al toewijding: «Ik schrijf haar regelmatig in voor modellenwedstrijden via WeChat (de Chinese versie van Facebook, red.) en ze is vaak model voor online modewinkels. Die castings zijn goed voor haar zelfvertrouwen. Ik stop alles in haar plakboek, voor later.» Waarop prinses Qiao onmiddellijk reageert: «Dat vind ik heel lief mam. Maar ik weet heus wel dat ik mooi ben en later wil ik professor aan de universiteit worden.»

Zaterdag, Krabbeneiland ten zuiden van Peking. Amy en haar man Stanley hebben een gigantische picknick georganiseerd. Hun dochtertje QianQian van vier huppelt overal vrolijk tussendoor. «Omdat ze is geboren in het jaar van het konijn, hebben we haar ‘Hooi in overvloed’ genoemd», zegt Amy. «Zo zal het haar nooit aan iets ontbreken. Ik ben zo opgelucht dat ik een dochter heb gekregen, en zij dus geen last krijgt van de onvermijdelijke schoonmoeder-schoondochterhaat. Net als alle Chinese vrouwen woon ik onder één dak met mijn schoonmoeder. Ik voel me nooit echt thuis. Als mijn dochter gaat trouwen, zal ik haar man respecteren en niet bij ze intrekken. ?Maar dat duurt nog wel even, want voorlopig vecht QianQian nog met jongetjes om de gegrilde kippenpoten. Haar kabouterformaat vriendinnetjes storten zich ook in de strijd: 4 meisjes tegen 3 jongens.

Een ontroerende reportage over vrouwenbesnijdenis in Ethiopië >
Dit is de meest gezochte vrouw van Irak >

Tekst: Emmanuelle Eyles-Duwat  Fotografie: Gilles Sabrié