Sophie Jahn over haar traumatische jeugd: ‘Ik dacht dat ik de enige was die dit meemaakte’ 

Binnenkort is streamingservice myLum een nieuwe serie rijker: Riding in Darkness. Een aangrijpend, waargebeurd verhaal over vier sterke vrouwen die de strijd aangaan tegen de managehouder die hen jarenlang manipuleerde en misbruikte. Een achtdelige serie die met de hulp van Sophie Jahn, de dochter van de managehouder – en zelf ook slachtoffer – tot stand is gekomen.

Meewerken aan een serie over je traumatische jeugd

Het is de vroege jaren '90 wanneer Sophie als jong meisje geestelijk door haar vader wordt mishandeld. Maar zij is niet de enige wie het overkomt – haar vader maakt ook slachtoffers van haar moeder, broers, zussen en van de jonge meiden die op de manage van haar vader verblijven – maar lange tijd denkt Sophie dat ze de enige is. Wat had ze mis gedaan? In de serie Riding in Darkness worden de verhalen van de verschillende slachtoffers van haar vader belicht, waaronder die van haarzelf.

De serie is een aangrijpende vertoning van het psychologische, fysieke en seksuele geweld van de ogenschijnlijk zo charismatische manegehouder. Eentje die door de hulp van Sophie een realistisch en schrijnend beeld schetst van de misstanden op de Zweedse paardenboerderij.

Voor Sophie is het altijd belangrijk geweest om haar verhaal te delen. Vorig jaar bracht ze er al een boek over uit Pappas flicka på Hästgården (in het Nederlands Papa's meisje in Hästgården) en ze schuift regelmatig aan bij Scandinavische praatprogramma’s over het onderwerp. Al maakte dat het niet per se makkelijker om aan een serie over haar leven mee te werken. “Het was emotioneel om mijn verhaal te vertellen”, deelt Sophie met Marie Claire. “Ik ben in gesprek gegaan met de scriptschrijver en heb alles op tafel moeten gooien. Ik deelde mijn diepste trauma’s en triggers waar ik de afgelopen jaren aan heb gewerkt, dingen die ik nog nooit aan iemand had verteld. Om dit verhaal recht te doen, wilde ik zo eerlijk mogelijk zijn tegen Ulf Kvensler (scriptschrijver, red.)"

Emotionele rollercoaster

“Ik heb al vaak gepraat over mijn verleden, toch het blijft moeilijk om het opnieuw te vertellen", vertelt Sophie over de sessies die ze had met Kvensler. Maar het moeilijkste, zo herinnert Sophie zich, was het moment waarop ze de makers van de serie meenam naar de boerderij waar het misbruik plaatsvond. “Dit was voor mij het meest uitdagende en meest pijnlijke aspect. Ik nam Ulf mee terug in de tijd, naar de crime scene. Ik liet hem zien waar welke dingen gebeurden. Het voelde alsof ik vijftien jaar terug de tijd in werd genomen. Het was heel emotioneel.” 

Een verhaal als dat van Sophie met de wereld delen is niet makkelijk, maar de blondine deinsde er niet voor terug. Sterker nog, ze wílde haar verhaal vertellen. “Het was voor mij meteen een ‘ja’ toen mijn manager dit voorstel aan me voorlegde. Ik ben erg missie- en doelgericht. Voor mij was het altijd heel duidelijk dat ik mijn verhaal wilde delen; wat ik heb meegemaakt. Het is zo belangrijk om hierover te praten. Toen ik zeven jaar oud was, had ik geen idee dat mensen op een dag zouden erkennen wat er allemaal met me gebeurd was. Ik dacht dat ik alleen was. Dat ik de enige was die dit overkwam. Ik vroeg me af wat ik fout had gedaan in mijn leven. Ik zocht naar een reden waarom mij dit overkwam."

Het psychologische misbruik kwam pas tot een einde toen Sophie zich samen met haar moeder en andere slachtoffers tegen haar vader afzette. En hoe ouder Sophie werd, hoe meer ze zich realiseerde dat zij niet de enige was wie dit was overkomen. “Er zijn zoveel soorten geweld en seksuele mishandeling. Ik geloof dat het tijd is om erover te praten. Er zou geen schaamte of anxiety moeten zijn. We móeten erover praten.” 

De serie 

Nadat Kvensler zich verdiepte in het perspectief van Sophie, sprak hij ook andere betrokkenen. De schrijver ontdekte dat het verhaal zoveel meer lagen had dan hij had verwacht dat de serie van zes afleveringen werd uitgebreid naar acht afleveringen. Alleen op die manier kon hij het verhaal van Sophie en de andere survivors recht doen. En dat is volgens Sophie ook precies wat hij heeft gedaan. “Ik ben dankbaar voor hoe hij zijn skills heeft ingezet om zo’n complex verhaal te vertalen naar een script. Er waren zoveel verschillende aspecten en hij heeft dat briljant gedaan.”

Maar tussen een script over je leven lezen en een serie over je leven zien, bleek wel een groot verschil te zitten. “Ik vond het moeilijk om de serie te bekijken”, bekent Sophie. “Ik kreeg mijn grootste trauma’s opeens visueel voor me te zien. Het is één ding om erover te praten en om het op te schrijven, maar het was een compleet andere ervaring om het te zien. Ik herinner dat ik me erdoor neergeslagen voelde, ook al is het nu al meer dan 25 jaar geleden. Ik weet wel dat ik het niet was, en dat het mijn vader niet was, en dat het mijn paard niet was, maar het voelde zo echt. Het was alsof ik een soort openbaring had. Ik realiseerde me dat ik dat meisje was, ik had in die situatie gezeten. Het was heel surreal.” 

Erover praten

Sophie heeft zich altijd erg gefocust op persoonlijke heling en praat er openlijk over. Het is belangrijk om haar verhaal te delen, zo stelt ze, en om je te focussen op jezelf. “Ik ben ervan overtuigd dat je niet kunt verbergen waar je vandaan komt. Ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar wat me triggert. Ik wil de volle potentie uit mezelf halen. Het was helend voor me om mijn trauma’s voor me te zien, hoe pijnlijk en emotioneel het ook was. Het deed me realiseren dat ik het heb gered."

Sophie probeert het leven positief in te zien en om niet te veel vast te houden aan het verleden. Maar dat betekent niet dat ze is vergeten wat er is gebeurd. “Ik geloof er niet in dat je moet vasthouden aan lijden en aan pijn. Het leven is moeilijk genoeg. Mijn vader is een paar jaar geleden overleden en ik realiseerde dat er geen enkele reden was waarom ik zou blijven vasthouden aan mijn negatieve gevoelens voor hem. Hij was overleden, hij voelde het niet meer, ik zou het dan als enige voelen. Ik heb mijn bagage toen losgelaten en het heeft de manier waarop ik dingen zie veranderd. Ik weet nu wie ik wil zijn als persoon. Ik ben mijn vader niet. Ik besloot dat ik het kwade van hem wilde loslaten en wilde vervangen door liefde.” Al moet dit niet zomaar verward worden met totale vergiffenis. “Ik heb mijn vader niet vergeven voor wat hij die meisjes heeft aangedaan”, stelt Sophie. “Wat hij mijn familie heeft aangedaan is niet oké. Maar ik heb hem wel vergeven voor het feit dat hij nooit een vader voor ons was, dat hij ons nooit de liefde gaf die we nodig hadden.” 

Stigma doorbreken

Sophie hoopt dat veel mensen Riding in Darkness zullen kijken en dat ze er wijzer door zullen worden. “Ik hoop dat mensen begrijpen dat het belangrijk is om te praten over dit onderwerp, zeker als jij degene bent die lijdt of als je iemand kent die met misbruik te maken heeft. Ik wil de barrières doorbreken, en het stigma dat rust op het praten over disfunctionele families. Het kan iedereen overkomen; je beste vriendin, je collega, een familielid.” Sophie hoopt dat mensen die in deze beroerde situaties verkeren, kunnen rekenen op steun van hun omgeving. “Geef om anderen. Ik had in het verleden iemand nodig die tegen me had gezegd: ‘Sophie, ik zie wat je meemaakt, je kunt er met me over praten. Het komt goed.’ Bij mij gebeurde dat niet, niemand stak zijn hand naar me uit.”

“Het is belangrijk om voor elkaar op te komen en om elkaar te helpen. Er moet geen schaamte zijn over dit onderwerp. Het zou het tegenovergestelde moeten zijn. Ik wil mensen de moed en hoop geven die nodig is. Ik heb het gered tot de overkant. Ik hoop dat ik anderen in gelijke situaties kan helpen door mijn verhaal te delen. Als ik het kan, dan kan jij het ook. Ik heb het overleefd, ik ben gezond, ik ben vrij."

Riding in Darkness, gebaseerd op het verhaal van Sophie, is vanaf 10 februari te streamen op myLum. 

Openingsbeeld: Equestrian Stockholm | Beeld Riding in Darkness: Niklas Maupoix