We zien onze baan blijkbaar als een te groot deel van onze identiteit

In eerste instantie denk je het niet meteen, maar jezelf identificeren met je baan kan erg ongezond zijn. 

Givenchy - Paris Streetstyle Fall Winter 2023

Vaak zien we onze baan als deel van onze identiteit en die van anderen. Heb je iemand een tijd niet gezien? Het eerste dat we dan zo’n beetje vragen is wat die persoon nu doet. Maar onze identiteit te veel verbinden met onze baan kan erg ongezond zijn.

Interesses, baan en identiteit

Natuurlijk weten we dat je identiteit niet écht afhangt van je baan, maar toch zien we het wel een beetje zo. Vroeger had men niet zoveel te kiezen, maar sinds het onderwijs in grotere mate beschikbaar kwam, kozen mensen de banen die zij zélf wilden doen. Wat dus bij hun interesses past. Daarom zien we een baan ook (deels) als iemands identiteit. Is iemand een advocaat? Dan gaan we ervan uit dat diegene intelligent is, verbaal sterk is en dat diegene een goede opleiding heeft gevolgd.

We hebben verschillende vooroordelen over mensen met een bepaalde baan, zoals bijvoorbeeld die advocaat. Hoewel je baan niet je identiteit is, vinden sommigen het ook wel fijn dat we die job toch identificeren met je karakter. Maar dit gedrag kan erg ongezond zijn. De status die sommigen ermee verkrijgen geeft hen een kick.

Identiteitsverstrikking

Volgens professor Anne Wilson kan het ten koste van jezelf gaan als je je baan te veel ziet als je identiteit. Wanneer mensen een onevenredig deel van hun tijd en energie in hun carrière stoppen, kunnen de grenzen tussen werk en privé vervagen. In de psychologie wordt dit ook wel ‘eneshment’ genoemd, oftewel een soort identiteitsverstrikking.

Volgens de professor gebeurt dit met name bij mensen die geen negen tot vijf baan hebben en hun eigen uren bepalen, zoals mensen met een hoge leidinggevende functie, advocaten, ondernemers en academici. Hun baan kan een te groot deel van hun leven in beslag nemen.

Nadelen

Die zogenoemde eneshment kan je persoonlijke contacten buiten je werk om in het geding brengen. Bij dit fenomeen zijn mensen namelijk geneigd om al snel (en veel) over hun werk te gaan praten. Volgens Wilson slokt het als het ware iemands identiteit en tijd op, “waardoor er minder ruimte overblijft voor andere hobby’s en interesses. Dit maakt het dan moeilijker om contact te maken met mensen die geen deel uitmaken van je werkend leven”, legt Wilson uit aan BBC.

Bovendien kan je zelfwaarde een flinke deuk oplopen als jij je baan ziet als een deel van jezelf. “De successen, maar ook de mislukkingen reflecteer je dan op je zelfwaarde”, waarschuwt Wilson. “En omdat we in een maatschappij werken waarin carrières regelmatig op de schop worden gegooid, kunnen we een identiteitscrisis ervaren als we wel een andere baan moeten vinden.”

Wat te doen?

Merk je dat jij je te veel laat opslokken door je baan? Dan zijn er wel een paar dingen die je kunt doen. Maak bewust tijd om af te spreken met mensen die niets met jouw baan te maken hebben en probeer gesprekken over je werk dan ook tot een minimum te beperken. Nieuwe vrienden maken kan ook helpen, al vinden sommige volwassenen dat best lastig. In dat geval kun je lid worden van een club of je inschrijven voor groepslessen bij de sportschool. Is dat niets voor jou? Dan kan het ook helpen om een nieuwe hobby te ontwikkelen.

Genoeg mogelijkheden om dat patroon te doorbreken, dus. Al stelt psycholoog Janna Koretz dat je het ook niet moet overhaasten. Je identiteit te snel willen veranderen kan namelijk ook weer leiden tot een crisis. “In plaats van drastische, zet moeilijke veranderingen doorvoeren, moet je hobby’s langzaam ontwikkelen en langzaamaan nieuwe vrienden maken.”

Bron: BBC | Beeld: NL Beeld/ BrunoPress