Van vluchteling tot Olympiër: Yusra Mardini is een inspiratiebron

'Als je over straat liep, kon er een bom vallen. Het werd zo normaal, wat verschrikkelijk is. Op een dag waren mijn zus en ik gewoon aan het praten in onze gedeelde slaapkamer en besloten we: het is tijd om te vertrekken.'

Van vluchteling tot Olympiër: Yusra Mardini is een inspiratiebron

Yusra Mardini was nog maar zeventien jaar oud toen ze samen met haar zus haar door oorlog verscheurde thuisland Syrië ontvluchtte. Beide zussen waren zwemmers die op het hoogste niveau trainden. Toen de kleine boot waarmee zij met achttien andere vluchtelingen op de Middellandse Zee voer kapotging, sprongen zij en haar zus in het water en sleepten de boot in veiligheid. Uiteindelijk vond Yusra haar toevlucht in Duitsland, waar ze deelnam aan de Olympische Spelen van Rio en Tokio.

Wat was de druppel die de emmer deed overlopen en je deed besluiten je land te ontvluchten?

"Om eerlijk te zijn, was er niet één specifiek evenement. Het was gewoon niet veilig om in Syrië te wonen. We verloren ons huis twee jaar na het begin van de oorlog en huurden daarom appartementen, wat erg duur werd. We moesten elke drie maanden verhuizen. Mijn vader vertrok om zwemcoach te worden in Jordanië, waar zijn salaris beter zou zijn. Het Olympische zwembad waarin ik trainde, werd ook voortdurend aangevallen omdat het werd gezien als een militaire basis. Eén keer moest ik onder mijn bureau op school schuilen. Het was gewoon niet veilig. De bommen vielen willekeurig."

"Als je over straat liep, kon er een bom vallen. Je ging dan gewoon aan de kant staan en wachtte tot het stil werd, om vervolgens door te lopen alsof er niets was gebeurd. Het werd zo normaal, wat verschrikkelijk is. Op een dag waren mijn zus en ik aan het praten in onze gedeelde slaapkamer en besloten we: 'Het is tijd om te vertrekken.' We vonden iemand die onze ouders konden vertrouwen, de neef van mijn vader, en zij (onze ouders, red) lieten ons gaan."

Wat herinner je je het meest van je reis als vluchteling?

"Waarschijnlijk het feit dat we werden bekeken als criminelen. Helaas waren veel mensen bang voor ons en geloofden ze niet dat het geld dat we bij ons hadden echt was. Alsof vluchteling zijn betekent dat je niets hebt. Ik was ook altijd bang als we ons vertrouwen in smokkelaars moesten stellen, vanwege alle verhalen over mensenhandel. Dat was beangstigend. Net als gescheiden zijn van mijn zus gedurende een deel van de reis. Zolang ik bij haar was, voelde ik me veilig. Maar uiteindelijk liep het goed af."

"Weet je, er is altijd goed en slecht in de wereld, waar je ook bent, wie je ook bent. Ik heb zoveel geweldige mensen ontmoet. In Hongarije hadden we een van de slechtste ervaringen als vluchtelingen, maar zelfs daar probeerden sommige mensen ons te helpen. Toen ik in Griekenland aankwam, herinner ik me dat ik iets probeerde te kopen in een restaurant en ze wilden ons niet bedienen. En er was een jong meisje dat gewoon schoenen aan me gaf, en een jongetje een trui, en ons mee naar haar huis nam om water te drinken. Er is altijd goed, waar je ook gaat."

En nu probeer je goed te doen in de wereld... Vertel ons over je stichting.

"Die werd gelanceerd op 20 juni, Wereldvluchtelingendag van vorig jaar, en richt zich op het helpen van vluchtelingen wereldwijd door middel van onderwijs en sport. Sport en onderwijs hebben mij persoonlijk geholpen om dat te bereiken wat ik nu heb bereikt, en nu wil ik iets terugdoen. Ik voel dat ik de kracht heb om jonge vluchtelingen over de hele wereld dezelfde kans te bieden."

"Ik ben onlangs teruggekomen uit Kenia, waar ik zoveel geweldige programma's zag die sommige vluchtelingen in het kamp leren om regisseurs en producenten en voetballers en basketballers te worden. Het was gewoon ongelooflijk om te zien dat ze zelfs onder deze echt, echt moeilijke omstandigheden nog steeds proberen hun dromen na te jagen via onderwijs en sport."

"Mijn doel is om zoveel mogelijk vluchtelingen over de hele wereld de mogelijkheid te geven hun dromen na te jagen. We hebben nu programma's in Kenia, Frankrijk en Griekenland."

Over sport gesproken, vertel ons over je deelname aan de Olympische Spelen met het Vluchtelingenteam?

"Het team kwam tot stand toen het Internationaal Olympisch Comité en de UNHCR, het VN-Vluchtelingenagentschap, samenkwamen en besloten dat er een team moest komen omdat er veel atleten waren die geen team hadden, professionele atleten die vanwege oorlog en ontheemding geen paspoort hadden. Ik was een van de tien leden van dit eerste team voor de Olympische Spelen in Rio. Ik was toen 18 en ik heb nog steeds contact met veel van de atleten."

"In het begin was het moeilijk voor mij. Ik wilde geen vluchteling genoemd worden. Natuurlijk begreep ik dat ik er een was, maar ik wilde er niet wereldwijd om bekend staan. Het duurde even voordat ik daar vrede mee had. Maar uiteindelijk begreep ik dat veel mensen, veel vluchtelingen vanuit vluchtelingenkampen, naar ons zouden opkijken. We realiseerden ons dat onze verantwoordelijkheid veel groter was dan die van de andere atleten. Toen ik het stadion betrad voor de openingsceremonie, voelde ik: 'Het is niet langer alleen jouw droom. Het gaat erom iets te veranderen. Het gaat erom te bewijzen dat je door zoveel moeilijke dingen in het leven kunt gaan, maar dat je niet noodzakelijk het leven krijgt waarvan je had gedroomd, maar je kunt nog steeds geweldige dingen doen.' Voor Tokio had ik me gekwalificeerd om in het Syrische team te zitten, maar ik besloot bij het vluchtelingenteam te blijven."

En welke boodschap wil je nu delen?

"Ik wil dat jongeren begrijpen dat zelfs als we ons voorstellen dat ons leven op een bepaalde manier zal verlopen, het niet altijd zo uitpakt. We moeten flexibel zijn en een stap terug doen, niet opgeven en morgen opnieuw proberen, of iets anders proberen. Voor de rest van de wereld, vergeet nooit de menselijkheid van vluchtelingen. En voor sportfans, steun het vluchtelingenteam en volg mijn commentaar op Eurosport deze zomer!"

Carriere
  • Tekst: Galia Loupan
  • Spiro Stergiou