Science says: narcisten worden milder naarmate ze ouder worden

De typisch narcistische karaktereigenschappen zijn niet om over naar huis te schrijven. Narcisten zijn manipulatief, hebben een groot ego, zijn snel jaloers en hebben een gebrek aan empathie – en dat is nog maar het topje van de ijsberg. Mensen die een narcist in hun leven hebben (gehad), stellen vaak dat een narcist niet kan veranderen. Een recent onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Psychological Bulletin, stelt nu echter dat hun onredelijk hoge gevoel van eigenbelang iets afneemt naarmate ze ouder worden.

Narcisme en leeftijd

Ook narcisten zijn nooit volledig uitgegroeid, zo stelt het onderzoek naar deze persoonlijkheidsstoornis. Voor het onderzoek namen de onderzoekers 51 eerdere studies naar narcisme onder de loep. Aan deze studies deden in totaal 37.247 mensen mee, van 8 tot 77 jaar oud.

Voor het onderzoek werden drie soorten narcisten gecategoriseerd: agentische narcisten (die zich superieur voelen ten opzichte van anderen en verlangen naar bewondering), antagonistische narcisten (die anderen als rivalen zien, uitbuitend zijn en een gebrek aan empathie hebben) en neurotische narcisten (die erg onzeker zijn en overdreven gevoelig zijn voor kritiek). Ze onderzochten hoe de karaktereigenschappen die bij het type narcisme hoorden, in de loop van de tijd veranderden.

Bekijk ook

Hoe kun je loskomen van een narcistische ex-partner? | Marie Claire

Een narcismecoach legt uit hoe je over de relatie heen kunt komen.

De resultaten

Kinderen die narcistischer waren dan hun leeftijdsgenoten, bleken dat ook nog steeds te zijn als volwassenen. Daarnaast ontdekten ze wel dat de zogenoemde narcisme-scores over het algemeen afnemen met de leeftijd. Het ging echter om een geringe en geleidelijke afname.

"Het is duidelijk dat sommige individuen sterker kunnen veranderen, maar over het algemeen zou je niet verwachten dat iemand die je kende als een zeer narcistisch persoon, volledig veranderd is wanneer je hem of haar na een paar jaar weer ontmoet," vertelde hoofdonderzoeker Dr. Ulrich Orth van de Universiteit van Bern in Zwitserland in gesprek met BBC News.

Niet verwarren met een arrogant of egoïstisch persoon

Counselingpsycholoog Dr. Sarah Davies ziet dat er steeds meer interesse is voor narcisme, met name door en op social media. "Tot op zekere hoogte is dat nuttig - het helpt om meer mensen hierover te informeren en om meer bewustzijn voor dit probleem te creëren. Echter, net als bij veel andere termen uit de geestelijke gezondheidszorg, kan de klinische betekenis een beetje verloren gaan."

De psycholoog wil daarom benadrukken dat we personen die soms arrogant of egoïstisch kunnen zijn, niet moeten verwarren met een narcist. Ze voegt eraan toe dat narcisten de neiging hebben om jaloers te zijn op anderen en dat ze zeer manipulatief en uitbuitend (kunnen) zijn. "Ze ervaren geen spijt of schuldgevoelens, of hebben geen verantwoordelijkheidsgevoel zoals andere niet-narcistische mensen dat hebben."

De specialist vervolgt dat het goed is om zorgvuldiger om te gaan met de term. Noem iemand niet meteen een narcist. "Ik vind het veel nuttiger om specifiek te zijn in het benoemen van gedragingen en deze te scheiden." Neem nu egoïsme. Zo af en toe kan iedereen wel een keer egoïstisch uit de hoek komen. Dit betekent alleen nog niet dat iemand een narcist is.