Cacao en de keten: van cacaoboon tot chocoladereep 

Wereldwijd worden er elke seconde miljoenen KitKat®-repen gegeten, in inmiddels zo’n 300 verschillende smaken. Maar waar komt de cacao voor deze populaire snack eigenlijk vandaan? 70% van de cacao die Nestlé verwerkt komt uit West-Afrika, en heel veel gezinnen en dorpen zijn afhankelijk van de productie. Omdat Nestlé de communicatie over duurzaamheid wil opengooien, namen ze de afgelopen maanden twee dozijn journalisten mee naar Ivoorkust. Best stoer om de pers binnen te laten in je eigen ‘huis’, aangezien ze als bedrijf nog vaak het verwijt krijgen dat ze aan greenwashing zouden doen. Met een gezonde dosis vooroordelen gingen we mee op pad en leerden we over het Nestlé Income Accelerator-programma, dat cacaoboeren helpt om een beter inkomen en een beter leven te realiseren.

Investeren in boeren

In 2009 werd het Nestlé Cocoa Plan gelanceerd, met als doel boeren een betere toekomst te bieden en duurzame cacaoproductie te bevorderen. Nestlé helpt cacaoboeren en hun gezinnen door toegang te bieden tot goed onderwijs, kinderarbeid aan te pakken, de positie van vrouwen te versterken en gemeenschappen op te leiden. Onderdeel van het plan is om de cacaoketen volledig traceerbaar te maken. Op basis van ervaring en kennis uit het

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Cocoa Plan lanceerde Nestlé het Income Accelerator Progam. Boeren krijgen een extra financiële beloning wanneer zij participeren aan het programma, en zo ontvangen ze niet enkel geld voor de cacaobonen die zij verbouwen. Er zijn 125.000 cacaoboeren in Ivoorkust en doordat Nestlé investeert in educatie, is de opbrengst per hectare bij de meeste van hen verdubbeld. Ze leerden de boeren om hun bomen op een goede manier te snoeien.

Lange tijd geloofde de bevolking dat je hiermee de bomen kapotmaakte, maar niets bleek minder waar. Nestlé startte een project om de boeren te informeren en samen met hen de nieuwe methode te implementeren. Dankzij het snoeien krijgen de bomen meer zon en daardoor meer vruchten. Helaas vormen klimaatverandering en droogte tegelijkertijd een grote uitdaging voor de cacao-industrie in Ivoorkust. De prijsstijging van de cacao komt voornamelijk door de schaarste die hier het gevolg van is, niet doordat producenten meer willen verdienen. De boeren krijgen gratis scholing en Nestlé gaat ook samen met hen op pad om te snoeien. Er zijn zelfs speciale ‘snoeigroepen’ van boeren die elkaar helpen. Daarnaast ontvangen boeren een incentive als ze participeren in het snoeien. De helft krijgen ze betaald als ze aangeven mee te willen doen en de andere helft nadat het snoeien gerealiseerd is. Vervolgens worden de cacaobonen die op deelnemende plantages zijn geoogst apart gelabeld, en hiermee begint het traceerbaarheidstraject van Nestlé.

Van 'vrouw van' naar ondernemer

Ivoorkust heeft een complex politiek systeem. Veel mensen zijn analfabeet of hebben geen geboortebewijs, en de meeste vrouwen dragen de zorg voor grote gezinnen. We reizen af naar de regio tussen Divo and Gagnoa – het hart van de cacaoproductie – om kennis te maken met de mensen die meedoen met het Income Accelerator-programma. Het programma richt zich zowel op de situatie thuis als op de werkomstandigheden op de boerderij. Boeren opleiden om nieuwe en duurzamere landbouwtechnieken toe te passen op hun plantages is de eerste stap. Maar door ervoor te zorgen dat ze niet alleen afhankelijk zijn van de cacao-oogst, worden de gezinnen ook financieel weerbaarder. Boeren staan sterker door zich aan te sluiten bij coöperaties. Zo’n 125 coöperaties met meer dan 759 leden kunnen leningen bieden die anders voor de boeren niet toegankelijk waren. Deze extra inkomsten worden evenredig verdeeld binnen een gezin, en daardoor krijgen ook vrouwen de kans om een nevenactiviteit te beginnen waarmee ze wat geld kunnen verdienen.

We nemen een kijkje bij een vrouw die zelf een stuk grond heeft gekocht en inmiddels een succesvolle cassaveplantage heeft opgezet. En we ontmoeten een groep ondernemende vrouwen die Afrikaanse bijen houden en de honing verkopen. Op deze manier zijn gezinnen beter beschermd als de cacao-oogst tegenvalt. Iedereen binnen de gemeenschap wordt er beter van, vertelt Rouamba Koulibi (27), die dankzij het programma rijstverkoper is geworden. Ouatiara Tata (30) verkoopt nu kleding en Koné Awa (20) verkoopt sinds kort aubergines. Hun inkomen is gegroeid en ze hebben meer zeggenschap gekregen in het huishouden. Hun participatie en onafhankelijkheid maakt hen trots en veerkrachtig. Daarnaast zorgt het ervoor dat meer kinderen naar school kunnen, omdat hun ouders schoolbenodigdheden voor ze kunnen kopen en voor lunch kunnen zorgen.

Van dromen naar kansen

We maken ook kennis met het Gender Action Learning System (GALS). Vanwege de laaggeletterdheid leren vrouwen hier niet uit boeken, maar door middel van praktische tekeningen en gesprekken. Onder het motto ‘stralen als de zon’ schetsen de deelnemers hun dromen in een zonnetekening. Voor de een is dat sparen voor een tafel om haar groenten op uit te stallen, voor de ander het kopen van een zak rijst om in delen door te verkopen. Door hun doelen te visualiseren en met elkaar te delen, krijgen de dromen van deze vrouwen meer richting en kunnen ze elkaar ondersteunen. Zo groeit het besef dat zij zelf capabel zijn, en niet alleen afhankelijk van hun man. Dit zie je terug in de energie en kracht van hun gesprekken. Deze vrouwen werken vol trots aan een betere toekomst, voor henzelf en vooral ook voor hun kinderen.

Van traceerbare cacao naar chocolade

Onze laatste stop is een bezoek aan een cacaoleverancier in Abidjan. Rainforest Alliance zorgt hier voor certificering, kwaliteitsmetingen en evaluatie van het oogstproces. Ze houden goed in de gaten of de plantages volgens de regels worden bewerkt en 2 met satellieten controleren ze of er geen ontbossing plaatsvindt. Doel van de organisatie is om ervoor te zorgen dat het milieu en de bio-diversiteit worden gerespecteerd en beschermd. In januari werd de allereerste KitKat® van traceerbare cacaomassa gemaakt, een belangrijke stap richting transparantie in de keten. Momenteel wordt er hard gewerkt om alle cacaobestanddelen vanuit het Income Accelerator Program volledig traceerbaar te krijgen.

De cacaoketen is complex en Nestlé probeert waar mogelijk een verschil te maken door zich in te zetten voor eerlijke handel en duurzaamheid. Het bedrijf werkt hard aan het verbeteren van de leefbaarheid voor gezinnen van cacaoboeren in Ivoorkust. En met het Income Accelerator-programma zetten ze zich in om hun levensstandaard te verbeteren en vrouwen te ondersteunen. In 2024 hebben ze het programma uitgebreid van 10.000 naar 30.000 gezinnen in Ivoorkust en in Ghana. En laten we eerlijk zijn, als wij chocolade willen blijven eten is het goed om ook als consument kritisch te zijn