/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2F2024%2F12%2FFuk0KlyCC95cwV1735654787.jpg "Anna Drijver")
Waarom wilde je De mannen van Maria zo graag op de planken brengen?
"Ik kreeg het boek van Anneloes Timmerije van mijn moeder na m'n bevalling, en heb het in een paar nachten uitgelezen, met mijn pasgeboren kind naast me. Het gaat over een tienermeid uit Brabant die door haar ouders naar een VOC-schip in Batavia wordt gestuurd, omdat die mannen daar vrouwen nodig hebben om kinderen te maken. Ik vond het zo spannend om in die andere wereld te duiken. De verhalen van Michiel de Ruyter en Jan Pieterszoon Coen kende ik wel, maar ik had er nooit over nagedacht hoe het voor de vrouwen daar was. Ik begon iedereen te vertellen over het boek en uiteindelijk is dat uitgegroeid tot het idee voor een monoloog, waarbij ik toneelschrijver Maxine Palit de Jongh heb gevraagd het verhaal te bewerken."
Welke thema's spreken je vooral aan in dit verhaal?
"Vrijheid versus geen vrijheid en je eigen keuzes kunnen maken. Maria had niet veel keuze in haar tijd; ze werd onderdrukt en als broedkip naar dat schip gestuurd. Toch probeert ze op haar manier de vrijheid op te zoeken door een geheime handel in diamanten op te zetten. Tegelijk heeft ze zelf ook twee tot slaaf gemaakte bediendes, dus ze doet ook mee aan die onderdrukking. Wie bepaalt nou wat vrijheid is en wie bepaalt wat macht is, dat systeem vind ik heel interessant."
Maria was wel feministisch voor die tijd, toch?
"Ja, ze was een feministe in de zin dat ze de handel opzocht om iets voor zichzelf te hebben. Ze ging op zoek naar de randjes van wat ze kon doen en ze was zeker geen pleaser. Maar dat is natuurlijk niet te vergelijken met feminisme van nu. Aan het systeem waarin je als vrouw niets te zeggen hebt en de man voor je beslist, heeft zij ook niets kunnen veranderen."
Waarin vind jij jezelf een feminist?
"Ik vind mijn relatie feministisch, omdat we de opvoeding van onze kinderen helemaal samen doen. Benja (Bruijning, red.) en ik zijn heel gelijkwaardig als ouders en kunnen daarin echt van elkaar op aan. Je ziet nog vaak dat de vrouw toch veel meer doet. Het is helemaal prima wanneer het je eigen keuze is om bij je kinderen te zijn. Maar als het is omdat de maatschappij het jou moeilijk maakt om kinderopvang te regelen of je omgeving druk op je legt omdat je ‘er als moeder wel moet zijn voor je kinderen’, dan vind ik het een beetje toxic."
Ben jij zelf iemand die altijd de vrijheid opzoekt?
"Ja, dat vind ik heel belangrijk. Op mijn veertiende hing ik al rond bij het uitzendbureau om te kijken of ik een baantje kon krijgen. Ik heb altijd willen werken – iets voor mezelf willen doen – omdat dit me vrijheid gaf. Ook nu stel ik dat altijd voorop. Soms krijg ik projecten aangeboden waarmee ik makkelijk veel geld kan verdienen. Maar ik vind mijn vrijheid belangrijker dan geld of erkenning van anderen, en ga dan toch liever voor iets waar ik zelf écht blij van word."
Hoe kies jij in je werk?
"Ik probeer altijd te kiezen vanuit mijn intuïtie en vanuit waar ik zelf nieuwsgierig naar ben. Dan kan het dus zomaar gebeuren dat ik een podcast over de walvisvaart maak, zoals twee jaar geleden. Ik hoorde dat Nederland na WOII weer is begonnen met walvisjagen en dat dit tot 1964 heeft geduurd. Ik vond het zo gek dat we zo kort geleden die bijzondere beesten hebben lopen slachten, daar wilde ik in duiken. Een ander voorbeeld is de Nooit gezien-podcast, waarin ik met Gijs Wilbrink en Ivo van Aart praat over films die een van ons niet heeft gezien. Van die films die iedereen kent en waarvan je eigenlijk niet durft toe te geven dat je ’m gemist hebt."
Je keert ook terug in Knokke Off. Wat spreekt je aan in de rol van Melissa?
"Ze is een heel vrij personage dat overal schijt aan heeft. Eigenlijk is Melissa de arme Neder- lander tussen al die rijke mensen met hun mooie huizen in Knokke. Je zou denken dat hun leven makkelijk en zorgeloos is, maar die rijken daar hebben juist alle problemen. Ik vind dat ze in België heel goed bezig zijn qua films en series maken. Ik zit al jaren veel meer in het Vlaamse dan in het Nederlandse. Wat ik goed vind, is dat ze heel zorgvuldig zijn en pas iets gaan maken als ze helemaal weten wat ze willen gaan doen. Daar kunnen we in Nederland nog veel van leren."
Ben je blij met hoe je carrière verloopt?
"Ik ben heel blij dat er elke keer weer dingen op mijn pad komen die ik heel leuk vind. Liever maak ik een paar dingen waar ik echt gelukkig van word dan dat ik het heel erg druk heb met van alles. Daarnaast kijk ik ook naar wat ik zelf kan ontwikkelen, zoals De mannen van Maria. Soms is dat ook lastig. Zo was ik al heel ver met een serie met Elise Schaap en regisseur Jelle de Jonge. We hadden een heel leuk script en zouden bijna gaan filmen, maar het ging toch niet door. Dat is een beetje de grilligheid van deze tijd waarin zoveel gemaakt wordt. Daar heb ik wel een dreun van gekregen, want het is een project waar we jarenlang zoveel energie in hebben gestopt."
Wat maakt jou trots?
"Ik ben trots als ik iets kan doen voor een vriend of vriendin. Dan heb ik bijvoorbeeld het perfecte filmpje gemaakt voor mijn vriendin die veertig wordt en kan ik ’s avonds in bed liggen en denken: oh yeah! Op werkgebied ben ik veel minder bezig met wat ik allemaal heb gedaan of bereikt. Maar ik vind het wel heel bijzonder als iemand opeens zegt: ‘Zwarte Tulp vond ik zo’n toffe serie, die heb ik helemaal gekeken met mijn oma.’ Of dat mensen van over de hele wereld me nog elke dag dm’s sturen over Undercover. Daar kan ik ook trots op zijn."
Heb je nog grote dromen?
"Ik droom ervan om een keer iets heel fysieks te doen. Een rol waarbij ik mag dansen of vechten; ik wil wel een vrouwelijke Die Hard maken. Verder droom ik ervan dat het weer leuk en makkelijker wordt om een boek te lezen of naar het theater of een museum te gaan. Dat het door die nieuwe btw-heffing geen hobby voor de linkse intellectuele elite wordt, maar dat cultuur weer voor iedereen toegankelijk is. Hoe mooi zou dat zijn?"
- Romy Treebusch