The Offline Club: even alleen jezelf zonder die telefoon

Wat trek je aan naar een offline hang-out met vreemden? Ik scroll door de Instagram-posts van @theoffline_club, waar ik vanavond even bij hoor. De feed doet denken aan een handwerkclub. Ik trek mijn oranje legging en geborduurde bloemenjurk uit de kast. Ik ben de kunstenaar zelf, maar dan bedenk ik: als niemand op zijn telefoon kijkt, staren ze zich misschien blind op míj. Een halfuur en tien outfits later fiets ik weg in een zwarte coltrui, een vintage gele rok met split, sjaal met parelopdruk en vintage suède loafers. De herfstige straten van Amsterdam-West schieten aan me voorbij.

Café Pipes & Beans, de locatie waar we om zeven uur stipt verzamelen, is een knusse bedoening. Ik zie lichtjes, vintage stoelen en talloze planten in het raamkozijn. 'Welkom bij The Offline Club', zegt een vriendelijk Gen Z-type met een grunge-outfit en roodgeverfd haar. Ik geef haar mijn telefoon en krijg er een fiche met een ‘2’ voor terug. Ik wurm me aan een tafel van zes, tussen twee sudokupuzzelaars. Vanaf nu is het me, myself en mijn hobbymateriaal, denk ik terwijl ik mijn boek en aquarelkit boven tafel tover – die door de drukte al in weken het daglicht niet gezien hebben. Hawaii-muziek en melancholische piano wisselen elkaar af. En al deze reflecties zet ik noodgedwongen op papier.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Being alone together

Het heeft iets onwerkelijks, dat vijftien vreemdelingen hier ver buiten het centrum tegen betaling zitten te lezen, knutselen, journalen en puzzelen. Deze setting is uniek, realiseer ik me terwijl mijn chai-thee wordt geschonken. Die schaarste heeft een prijskaartje van tien euro per persoon. Nog een realisatie: de stilte maakt naast een vreemde zitten eenvoudiger. Ik herken een introvert als ik er een zie en dit café stikt ervan. Toch zit niemand alleen aan tafel. Het is being alone together. Host Jordy staat op en verheft zijn stem. 'Gefeliciteerd allemaal, jullie zijn nu precies één uur offline.' Maar in het Time For Yourself-deel waar de avond mee begint, kreeg ik net zo weinig gedaan als de jongen die met trappelende voeten uit het raam zat te staren. Buurvrouw Emma vindt dat heel normaal: 'Mijn eerste keer had ik ook grootse plannen, maar daar kwam niets van terecht. Ik vond het heerlijk.' Inmiddels is ze een regular bij de club. Ik vraag haar naar de magie van het concept, los van de ingenomen mobieltjes. 'Ik ken geen andere plek waar je twee uur doelloos kunt doorbrengen. Hier is het de opdracht, daarom kan ik erin ontspannen.' De Russische Victor zat het eerste uur met volle focus te studeren. Hij vindt in de club een sociale uitlaatklep: 'Overdag spreek je iemand met zijn neus in de boeken niet zo snel aan. Het ideaal dat we hier ervaren, is wat een café overdag zou kunnen zijn als we duidelijke sociale afspraken zouden maken.'

Victor vertelt over zijn fietstocht van Amsterdam naar Helsinki. Links van mij wordt een potje ganzenbord gespeeld. Het is rumoerig en er wordt gemingled. Wanneer ik Jordy vraag of het er altijd zo spontaan aan toegaat, knikt hij bevestigend. Hij ziet allerlei types voorbijkomen: de meesten zijn nieuwsgierig, rustig, creatief of dol op boeken. 'Het is geen dating- of make- new-friends-evenement, maar de setting maakt het wel makkelijk om een gesprek te beginnen. Door simpelweg offline tijd met elkaar door te brengen, ontstaat er al snel een connectie.'

Ontmoeten en ontprikkelen

Er zijn al twee serieuze relaties en een kampeergroep ontstaan, vertelt Ilya Kneppelhout, mede-oprichter van The Offline Club, wanneer ik hem later die week spreek. Vóór ons gesprek zat hij offline in Friesland, om met co-founders Jordy van Bennekom en Valentijn Klok de toekomst te bespreken. Het concept begint namelijk flink uit de hand te lopen. Officiële Offline Clubs vind je inmiddels in Nederland, Londen, Barcelona, Milaan, Parijs, Aarhus en Dubai, maar dagelijks krijgt het trio aanvragen uit andere steden. Kneppelhout beschrijft het gevarieerde aanbod, van intieme hang-outs, creatieve cafés, retreats en brunches tot grote offline-bijeenkomsten met honderden mensen zoals in de Westerkerk. De ultieme droom is een offline clubhuis. 'We willen de manier waarop we met elkaar en met technologie omgaan veranderen en phone-free spaces de norm maken.' De club, die in 2022 begon als Het Leesweekend, is bedoeld 'om te doen waar je zin in hebt en daarin mensen te ontmoeten'. Volgens Kneppelhout zijn we dat totaal verleerd. De retreats in Drenthe en Frankrijk zijn persoonlijke favorieten. Mensen gaan er puzzelen, badmintonnen of mediteren met elkaar. 'Alles ontstaat vanzelf, in plaats van dat je om 8 uur ’s ochtends yoga hebt en dan door moet naar de boswandeling.' Het tweede doel van de club is om tot rust te komen. Dat gaat sneller met een digitale detox. Steeds meer onderzoek wijst uit dat veel schermtijd en sociale mediagebruik schadelijk zijn. Het verhoogt de kans op aandachtsstoornissen, technologieverslaving, sociale isolatie, verstoorde hersenontwikkeling, slechte slaap en verminderde emotionele en sociale intelligentie. 'En het is slecht voor je zelfbeeld en houdt verband met depressies en chronische stress', voegt Kneppelhout toe.

Digitaal detoxen

De gevolgen van een digitale detox zijn heel positief. Kneppelhout vergelijkt de ervaringen van deelnemers met een koelkast die uitvalt: 'Pas dan merk je dat-ie op de achtergrond stond te brommen.' Hetzelfde geldt voor het inleveren van je telefoon. 'Mensen vertellen ons dat ze jaren niet hebben ‘uit gestaan’. Door offline te gaan, ontstaat er rust, overzicht, mentale ruimte en bewustzijn over je eigen gedachten, waardoor creatieve ideeën vaak vanzelf naar de oppervlakte komen.'

Waarom een digitale detox niet werkt in een normaal café? Volgens Kneppelhout is het grootste probleem dat mensen steeds vaker op hun laptop zitten te werken in het café. 'In cafés waar dit gebeurt, spreken mensen niet meer met vreemden. En als je dat wel probeert, word je raar aangekeken.' Datzelfde gebeurt met telefoons. 'Ze halen ons constant uit het moment, weg van onszelf en de omgeving.'

Daarnaast zijn er de applicaties die verslavend werken. Kneppelhout: 'Ze worden ontwikkeld door de beste ingenieurs en technologen van Silicon Valley en met dezelfde technieken als in casino’s, omdat jouw aandacht geld waard is. Je brein wordt gemanipuleerd zonder dat je daar veel invloed op hebt. Zolang zulke apps binnen handbereik zijn, is het ontzettend moeilijk om ze los te laten.'

Zen met structuur

Kneppelhout wil met zijn club een omgeving creëren waarin het normaal is, en zelfs wordt aangemoedigd, om met anderen in gesprek te gaan – 'het liefst buiten je eigen bubbel'. Dat gebeurt niet vanzelf en daarom hebben de offline events een vooraf bedachte structuur. Eerst is er me-time en daarna tijd om te connecten met anderen. 'In het begin lieten we de structuur helemaal los, maar dat werkte niet: mensen die wilden lezen konden zich niet concentreren en mensen die wilden praten, hadden het gevoel dat ze de rust verstoorden.' De host is ook belangrijk. Die moet ervoor zorgen dat de zen-sfeer in de ruimte behouden blijft. 'Vaak komen deelnemers onvoorbereid en gehaast vanuit hun werk. Iemand moet hen helpen acclimatiseren. De host zorgt dat mensen zich veilig voelen en hij/zij maakt de regels duidelijk: dit is een plek waar je met vreemden kunt praten, maar je mag ook nee zeggen als je daar geen behoefte aan hebt.'

Open voor connectie

We begonnen de club met het idee van bezinning en vertraging. Connectie met anderen stond op de tweede plek. Maar al snel merkten we dat er juist een enorme behoefte is aan human connection, nieuwe mensen ontmoeten en diepe gesprekken voeren. De eigen tijd is belangrijk voor het totaalconcept: als je in contact komt met jezelf, sta je meer open voor de verbinding met anderen.' Dat die interactie vervolgens vanzelf ontstaat, had Kneppelhout niet verwacht. 'Zodra de stille tijd voorbij is, ontstaat er een explosie van gesprekken. Natuurlijk vinden sommige mensen het lastig om zich bij een bestaand groepje aan te sluiten, maar ik heb vooral gemerkt dat nog steeds heel veel mensen openstaan voor elkaar. Ook al zijn ze niet extravert of super sociaal; in de juiste omgeving is het voor mensen natuurlijk om een gesprek aan te gaan.'

Keertje proberen? Check lu.ma/theofflineclubamsterdam voor events en locaties van The Offline Club.