In vertrouwen: 'In mijn dagdromen vlucht ik uit het echte leven'

"Ik denk dat het een copingmechanisme is, een manier om de soms harde, intense wereld aan te kunnen en even te kunnen vluchten. Zoals anderen ontsnappen aan de dagelijkse sleur door alcohol, doe ik dat in mijn eigen wereld door te dagdromen."

Ontsnappen aan de realiteit

"Ik heb het mijn hele leven gedaan, al zolang ik me kan herinneren. Maar dat mijn dagdromen anders zijn dan die van andere mensen, daar werd ik me pas op veel latere leeftijd bewust van. Op de basisschool werd ik gepest. Het dagdromen was voor mij een manier om aan de lelijke realiteit te ontsnappen. Als ik de pauzes weer alleen doorbracht, verzon ik hele verhalen in mijn hoofd."

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

"Wanneer ik uit school kwam, sloot ik me op in mijn kamer en ging ik daarmee verder. Het voelde als een welkome aanvulling op mijn leven dat op dat moment vrij ‘leeg’ was omdat ik niet veel sociale contacten had. Dat ben ik eigenlijk altijd zo blijven doen. Pas toen ik op de middelbare school zat en eindexamen deed, werd het een probleem. In die periode gingen ook mijn ouders scheiden en voelde het dagdromen steeds meer als iets wat ik móest doen om te kunnen omgaan met de werkelijkheid."

"Ik ging op kamers in Amsterdam om te beginnen aan een studie. Op dat moment voelde het alsof mijn volledige veilige basis was weggevallen. Ik dagdroomde zoveel als ik kon. Het zorgde ervoor dat ik mijn schoolwerk verwaarloosde en de lessen oversloeg, en ook niet goed voor mezelf zorgde. Ik at niet, ik dronk niet en zag ook geen enkele noodzaak om te douchen. Want waarom zou ik mezelf wassen als ik even later weer als een ‘strijder’ aan de slag ging in mijn volgende dagdroomverhaal?"

"Het liefst wilde ik alleen maar in die andere wereld zijn. Het heeft me gered dat ik ook familie in Amsterdam had wonen en daardoor niet altijd helemaal alleen was. Als ik bij ze langsging, kookten ze voor me en hielden ze me een beetje in de gaten. Ik hield de schone schijn op en deed alsof het allemaal lekker met me ging, maar zodra ik thuiskwam begon ik weer met dagdromen natuurlijk."

Uren per dag

"Dit is hoe het werkt: ik heb verschillende scenario’s in mijn hoofd waar ik in kan stappen. Zie het als een soort films. Het zijn verhalen die zich afspelen in de normale wereld, maar vaak ook in een fantasiewereld die door mij is gecreëerd. In die wereld zijn er ook verschillende personages, door mij bedacht, die inmiddels echt voelen als mijn vrienden. Die wereld heb ik de naam Inanis gegeven. Hij bestaat al jaren en in mijn hoofd ben ik er nog steeds regelmatig te vinden."

"Het dagdromen doe ik voornamelijk als ik alleen ben. Dan zoek ik een rustige plek op en begin ik te bewegen. Ik beweeg mijn lichaam van voor naar achter of ik loop ijsberend door mijn kamer. Ook op de fiets of tijdens het wandelen kan ik makkelijk aan een dagdroom beginnen. Het klinkt nu misschien alsof het momenten zijn die ik zorgvuldig uitkies, maar zo is het meestal niet. Het begint gewoon in mijn hoofd en dan laat ik me meevoeren."

"Ik probeer me wel altijd bewust te zijn van wat ik op dat moment aan het doen ben. In het verkeer let ik op en roep ik mezelf terug uit de dagdroom. Maar het is weleens voorgekomen dat ik op de fiets was terechtgekomen in een heel romantische dagdroom, waar ik blij van werd. ‘Mooie glimlach!’ riep een tegemoetkomende fietser naar me, terwijl ik me er niet van bewust was dat ik op dat moment een lach op mijn gezicht had."

Intens

"De dagdromen kunnen behoorlijk intens zijn, in zowel positieve als negatieve zin. Ik kan me in heel romantische scenario’s bevinden, maar ik kan ook last hebben van conflicten met andere personen in mijn droom of te maken krijgen met gevaarlijke of spannende momenten. In principe ben ik wel gewend om na zo’n dagdroom makkelijk weer over te schakelen naar het normale leven, maar soms merk ik dat het even duurt voor ik weer met beide benen in de echte wereld sta."

"Lange tijd heb ik niet gepraat over mijn dagdromen. Ik was me er eigenlijk ook niet bewust van dat ik afweek van anderen. Pas toen ik op internet begon te lezen over MD, het maladaptive day- dreaming syndroom, viel bij mij het kwartje: dat heb ik ook! Ik dagdroom anders dan ‘normale mensen’. Zij verheugen zich bijvoorbeeld kortstondig op een vakantie of denken kort terug aan een mooie herinnering of dagdromen over iets in hun fantasie. Mijn dagdromen zijn niet anders in inhoud, maar in grootte en intensiteit. Mijn verhalen hebben de grootte van hele boekdelen en nemen uren per dag in beslag. Het is een (soort van) verslaving."

Het dromen doseren

"Inmiddels is mijn leven behoorlijk veranderd. Omdat ik mijn draai in Amsterdam en bij deze studie totaal niet kon vinden, ben ik naar huis teruggekeerd. Ik woon nu weer bij mijn moeder. Daarnaast ben ik gestart met therapie, omdat ik het gevoel had dat ik wel wat begeleiding in het leven kon gebruiken. Ik kreeg ook autisme als diagnose – zo’n stoornis gaat denk ik vaak gepaard met het dagdroomsyndroom. Door de therapie en de verandering van omgeving en studie gaat het nu veel beter met me."

"Ik dagdroom nog steeds, maar ik heb in veel mindere mate het gevoel dat ik het echt nodig heb. Dat komt ook doordat ik zelfverzekerder ben geworden en beter in mijn vel zit. Ik heb mijn omgeving ook verteld waar ik mee te maken heb en had. Mijn oma reageerde opgelucht omdat ze eindelijk begreep waarom ik me in Amsterdam zo slecht voelde. Mijn moeder reageerde vooral bezorgd. Ze vroeg me of het nu wel beter met me gaat en benadrukte heel lief dat ze er altijd voor me zal zijn."

"Mijn sociale leven is ook totaal veranderd. Ik ben actief aan de slag gegaan met het ontmoeten van nieuwe mensen. Op zoek naar gelijkgestemde mensen kwam ik terecht bij het spel Dungeons and Dragons. Dat is een fantasie rollenspel, waarin je met een groep hele verhaallijnen verzint en allemaal een eigen personage vertolkt. Eigenlijk net zoals ik doe in mijn dagdromen, maar dan in de vorm van een spel."

"Ik merkte algauw dat het me lag en dat ik goed contact had met de andere deelnemers. We spelen veel online, maar hebben ook regelmatig live bijeenkomsten. Dan spelen we, gaan we wandelen en pizza halen. In deze groep nieuwe vrienden ontmoette ik ook Quinten, mijn vriend. Bij onze eerste ontmoeting hadden we meteen een enorme klik. Ik kan het moeilijk omschrijven, maar we begrijpen elkaar gewoon. Om een voorbeeld te noemen: hij heeft ook vaak de ruimte nodig om even alleen te zijn, de dag van zich af te wikkelen. In het begin kon ik daar onzeker over zijn. Dan dacht ik: hoezo ga je nu alleen zitten, terwijl ik bij je ben?"

"Maar inmiddels begrijp ik heel goed dat dit zijn copingmechanisme is, waarvoor ik het dagdromen gebruik. Het dagdromen belemmert mij op dit moment niet meer in mijn dagelijkse leven. Ik kan het nu goed doseren en ik ben er minder mee bezig dan vroeger. Doordat ik me beter voel, heb ik het min- der nodig om de realiteit te ontvluchten. ’s Avonds in bed vind ik het soms nog wel lekker om te doen. Maar dan zorgt het er wel voor dat ik veel te laat ga slapen."

Toekomst

"Als ik aan mijn toekomst denk, zie ik die rooskleurig voor me. Ik hoop op een leuke baan in de psychologie en veel reizen. En wanneer de relatie met Quinten standhoudt, is het hopelijk op een bepaald moment ook tijd voor huisje-boompje-beestje. Ooit zou ik misschien ook wel moeder worden. Ik heb een keer een Youtube- filmpje gezien over een vrouw die dagdroomt en een man en dochtertje heeft. Het was haar gelukt om er veel bewuster mee om te gaan en ze kon het dagdromen heel goed uitzetten. Je moet er toch niet aan denken dat je er met je gedachten niet bij bent en dat je de verantwoordelijkheid voor zo’n kleintje niet kan nemen."

"Ik weet ook dat ik het kan, want ik kan het dagdromen nu echt uitzetten wanneer het me niet uitkomt. Tijdens mijn werk of in de supermarkt bijvoorbeeld. Ik heb mezelf geleerd om te focussen op waar ik op dat moment mee bezig ben."

"Op dit moment ben ik bijna klaar met mijn studie Toegepaste Psychologie. Tijdens mijn studie merkte ik dat er nog maar weinig bekend is over deze vorm van dagdromen. Ik zie het als een verslaving, maar buiten alcohol- en drugsverslaving wordt er in de studieboeken eigenlijk maar weinig over ‘gedragsverslavingen’ geschreven. Daarom vind ik het mooi dat ik het dagdromen nu al twee keer als onderwerp kon nemen voor mijn studie. Ik heb erover geschreven en heb er een keer over gesproken in de klas. Aan de reactie van medestudenten merk je dat het nog heel onbekend is en dat ze geïnteresseerd zijn in het onderwerp. Dat sterkt mij weer om mijn verhaal zoveel mogelijk te vertellen."

"De afgelopen drie jaar werd ik door camera’s gevolgd voor de documentaire van Thomas (Willem Renckens, red.) waaraan ik meewerkte. In het begin voelde het heel onwennig om steeds gefilmd te worden, maar ik raakte er steeds meer aan gewend. Voor mij was het een mooie ervaring om te laten zien wat er in mijn hoofd omgaat. Dat zorgt ervoor dat er bij anderen ook meer begrip voor zal komen. Sinds de docu weet iedereen – ook mijn broers en zussen – van mijn dagdromen. Ik schaam me er niet meer voor. Ik vind het fijn dat ik hierdoor een lans kan breken voor anderen en het dagdromen uit de taboesfeer kan halen. Er is nog maar zo weinig over bekend. Mensen die dagdromen, vin- den maar moeilijk lotgenoten. Door het delen van mijn verhaal heb ik voor hen de weg kunnen plaveien. Daar ben ik dankbaar voor."

De documentaire ‘In mijn hoofd is alles leuker’ van omroep HUMAN is te zien op NPO Start.