Gaite Jansen: 'Ik ben blij dat ik uit mijn comfortzone heb durven stappen'

Hoe is Het lichaam is onschuldig tot stand gekomen?

"Ik schrijf heel graag en heel veel. Het idee voor dit verhaal ontstond toen ik in New York woonde en veel door de stad aan het wandelen was. Ik bedacht dat ik iets wilde maken over een Nederlandse danseres in New York, die geobsedeerd raakt door haar choreografe. Eerst heb ik heel lang geprobeerd om daar een filmscript van te maken. Maar ik kwam er niet uit, omdat een filmscript een soort aaneenschakeling is van hoogtepunten. Ik ben begonnen met stap voor stap alles uit te schrijven. En zo zijn vanzelf de hoofdstukken ontstaan. Ik heb me een beetje laten meeslepen door het verhaal en was soms zelf ook verrast, zo van: ‘oh blijkbaar gaat het deze kant op’."

Margaret is een ambitieuze jonge vrouw die een kans krijgt om door te breken in New York. Dat is vergelijkbaar met jouw verhaal als actrice…

"Klopt, net als zij zat ik alleen in New York en dat idee van een vreemde zijn in een nieuwe stad heb ik heel erg meegenomen in het boek. Het was heel fijn om er rond te lopen terwijl ik aan het schrijven was en ook de cultuurverschillen die ik ervaarde mee te nemen in het verhaal. Er waren genoeg raakvlakken om uit te putten en daar kon ik mijn eigen fantasie op loslaten."

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Waarom koos je voor de danswereld als arena?

"Ik houd heel erg van dans, vind het een heel mooie uitingsvorm. Ook leek die wereld me visueel gezien heel geschikt toen ik nog een film in mijn hoofd had. Ik ken de danswereld niet, maar weet wel wat een repetitieproces inhoudt en welke intensiteit erbij komt kijken als je naar een voorstelling toe werkt. Het staat dichtbij genoeg bij me om me in te kunnen leven, maar ik kon het ook ver genoeg van me afhouden, doordat het een andere wereld is dan de mijne."

De druk van dansen op hoog niveau zul je ook kennen van het acteren, toch?

"Ja, het onderlinge vergelijken waar de dansers mee moeten dealen is iets wat ik ook heb gezien in de acteerwereld. En het altijd op de toppen van je kunnen moeten presteren. Bij mijn hoofdpersonage Margaret komt daar veel meer bij kijken, omdat ze totaal overweldigd raakt door de intensiteit van het repetitieproces en verwikkeld raakt in een complexe driehoeksverhouding met haar choreografe en diens man."

Als lezer word je meegesleurd in die spannende, maar ook toxische relatie...

"Ja, ik heb er heel erg van genoten om dit te schrijven. Sowieso vind ik de vraag in hoeverre we in staat zijn om onze grenzen over te gaan heel interessant. Waar ligt je eigen grens en wanneer ga je daar overheen? Wanneer zit je in het gebied dat het je verrijkt en wanneer zit je in het gebied dat het je iets aandoet? Dat vind ik zo’n spannend stuk dat ik daar heel erg mee gespeeld heb met deze drie personages. De titel is niet voor niets Het lichaam is onschuldig: we hebben allemaal onschuld in ons, maar daar kan ook manipulatie in zitten. Ik ken niemand in het leven die volledig schuldig of onschuldig is."

Je hoofdpersoon worstelt met mentale problemen, net als het personage dat je gaat spelen in de film PAAZ. Hoe verdiep je je in zulke zware thematiek?

"Ik lees er veel over en ben voor de film ook echt naar een PAAZ-afdeling [Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis, red.] geweest. Mijn voorbereiding zit ook heel erg in het luisteren naar de verhalen van andere mensen en horen hoe zij de wereld ervaren. Vervolgens duik ik in de psyche van het personage en denk: waarom zou diegene deze keuzes maken? Ik heb een oneindige interesse voor mensen en waarom ze doen wat ze doen."

Hoe anders is het schrijfproces dan draaien op een set?

"Totaal anders. Schrijven is heel eenzaam, ik heb veel respect gekregen voor schrijvers die dit altijd doen. Gelukkig filmde ik tussen het schrijven door. Dat heb ik echt wel nodig gehad, want je bent zo geïsoleerd als je alleen maar aan een boek werkt. Ik had vanwege de heftigheid van het verhaal ook veel behoefte om mensen tussendoor te zien, omdat ik anders te veel in mijn eigen hoofd bleef zitten."

Smaakt dit naar meer?

"Ja, ik houd heel erg van zélf verhalen bedenken. Toen ik hieraan begon, dacht ik: ik maak één boek en dan is het klaar. Maar in de allerlaatste fase kreeg ik zoveel ideeën, dat ik nu denk: blijkbaar is het nog niet klaar. De combinatie met acteren wil ik echter wel houden. Ik heb net PAAZ opgenomen, die is begin volgend jaar in de bioscoop te zien. En ik heb een van de drie hoofdrollen in het nieuwe seizoen van de Duitse serie Tatort. Daarvoor moest ik ook in het Duits spelen."

Ben je stiekem al aan het nadenken over de verfilming van Het lichaam is onschuldig?

"Ja, dat zou ik heel leuk vinden. Of ik dan ook de hoofdrol wil spelen, weet ik niet, ik denk dat ik de film liever zou regisseren. Tenzij een heel goede regisseur dat voor mij zou willen doen. Het is zeker iets waar ik al over aan het fantaseren ben; dat wordt na mijn boek mijn volgende focus."

Vind je het spannend om je debuutroman nu de wereld in te slingeren?

"Ik vind het heel spannend. Eerst was ik helemaal geobsedeerd door het schrijven van het boek, toen had ik het nog niet zo in de gaten. Maar nu het klaar is, denk ik: oh my god, hoe gaan mensen reageren? Toen ik mijn dichtbundel uitbracht, had ik dat minder, want met poëzie bereik je sowieso een kleiner publiek, en je weet dat het mensen kan aanspreken of niet en dat is allebei oké. Maar nu ligt er een compleet verhaal, waar je niet je eigen interpretatie aan kunt geven en dat voelt heel kwetsbaar."

Waar ben je trots op als je kijkt naar waar je nu staat?

"Ik ben trots dat ik mezelf de ruimte heb gegeven om zowel te spelen als te maken. Dat typisch Hollandse ‘schoenmaker blijf bij je leest’-gevoel zat er bij mij ook wel in. En ik ben blij dat ik dat heb durven loslaten en uit mijn comfortzone heb durven stappen. Het gaat me nu niet eens zozeer om het eindproduct, maar om het proces waarin mijn hoofd de hele tijd aan mag staan. Daar geniet ik heel erg van!"