Mad Men is niet meer, maar actrice Elisabeth Moss, vooral bekend van haar personage Peggy Olson, houdt onze aandacht vast. Over het leven na een grote serie, je stem laten horen en mild zijn voor jezelf. Gisteren nam ze een Golden Globe in ontvangst voor de prijs van beste actrice in een TV-serie (drama) Hand maid’s Tale
“Oh my god, het is hier veel te donker en weird!” gilt Elisabeth Moss (35). Ze heeft gelijk, het is aardedonker. We hebben in de lounge van een centraal gelegen Londens hotel afgesproken en in een poging de juiste ambiance te creëren, heeft Moss het voor elkaar gekregen dat ze alle lichten – althans voor even – hebben uitgedaan. Het is een passende metafoor voor The Handmaid’s Tale, een dramaserie die net het startschot voor het filmen van een tweede seizoen heeft gekregen. Het is beslist het meest duistere en engste wat ik ooit op televisie heb gezien, zeg ik tegen Moss. Ze reageert verrukt. “Als mensen zeggen: ‘Het is zo duister, ik kan er niet naar kijken’, zeg ik: ‘Dank!’” In haar skinny jeans en leren jack, en met het licht weer op normale sterkte, loopt ze naar me toe. “Het is niet enger dan wat er in het echte leven gebeurt.”
The Handmaid’s Tale
Zeg dat wel. Beweren dat de bejubelde verfilming van Margaret Atwoods gelijknamige roman uit 1985 – onlangs opnieuw in Nederlandse vertaling verschenen onder de titel Het verhaal van de dienstmaagd – een snaar raakt, is een understatement. Het verhaal speelt zich af in een totalitaire staat, waar vruchtbare vrouwen gevangen worden gezet voor voortplantings-doeleinden. Het haakt in op thema’s als seksuele slavernij, het bespioneren van mensen en religieuze vervolging – en dat alles voelt momenteel niet eens zo fictief. “We hadden niet gedacht dat de serie zo veel impact zou hebben”, knikt Moss, reflecterend op het feit dat Trump halverwege de verfilming van het eerste seizoen aan de macht kwam in de Verenigde Staten en hoe dat de sfeer op de set beïnvloedde. “Er heerste een grafstemming. Ik denk dat het allemaal nogal dichtbij kwam.” Offred, het hoofdpersonage uit The Handmaid’s Tale, is de nieuwste rol uit een rits voltreffers die met kracht en overtuiging wordt gespeeld door Moss. Het is geen wonder dat New York Magazine haar kroonde tot de ‘Queen of Peak TV’.
“Ik denk gewoon: maak jezelf niet zo belangrijk. Doe je werk goed en maak je niet druk”
Mooie carrière
Eerst was daar de rol van feministisch pionier Peggy Olson in cult-jaren-60-drama Mad Men (2007-2015), gevolgd door de vastberaden detective Robin Grin in Jane Campions ijzingwekkende vrouwenhaatthriller Top of the lake (2013). Ze won ook een Golden Globe voor die laatste rol en de serie zit nu zijn tweede seizoen. Nadat de stekker uit Mad Men ging, is er geen moment geweest dat Moss even pauze heeft genomen, haar wonden heeft gelikt en zich bezorgd heeft afgevraagd of er wel voldoende interessante rollen voor vrouwen zijn. Dat is gewoon niet haar stijl. “Ik neem mijn werk heel serieus, maar mezelf niet. Ik dacht niet: wat ga ik doen? Wie ga ik worden?” zegt ze, rollend met haar ogen. “Dé valkuil waar je in kunt stappen nadat je stopt met een grote tv-serie is jezelf te serieus nemen. Ik denk gewoon: maak jezelf niet zo belangrijk – er zijn negen miljoen series en films. Doe je werk goed en maak je niet druk.”
“Ik heb een persoonlijke regel: als ik bang ben om iets te zeggen – in het bijzonder tegen een man – moet ik het waarschijnlijk juist doen”
Actief feministisch
Het was juist die no-nonsensehouding waardoor ze uiteindelijk mocht tekenen voor The Handmaid’s Tale, niet alleen als de ster in het verhaal maar ook als producer, iets waarvan ze van A tot Z heeft genoten. “Ik heb een persoonlijke regel: als ik bang ben om iets te zeggen – in het bijzonder tegen een man – moet ik het waarschijnlijk juist doen. Als je dat een paar keer hebt geprobeerd en je beseft dat niemand je haat en mensen juist meer respect voor je hebben, dan wordt het makkelijker om je stem te laten horen en je mening te verkondigen.”
Moss, die geboren is in Los Angeles en opgevoed is in een ‘bijzonder vrijzinnig en artistiek milieu’ – haar ouders zijn beide muzikant en lid van de scientologykerk – zit inmiddels bijna dertig jaar in het vak. Ze maakte haar televisiedebuut in de Amerikaanse miniserie Lucky/Chances (1990) en vergaarde faam als Zoey, de dochter van de president in het populaire politieke drama The West wing (1999-2006). “Toen ik op mijn zesde begon met acteren, had ik nooit kunnen bedenken dat rollen spelen die vrouwen moed en kracht geven, en waarin ze zichzelf herkennen, mijn favoriete bezigheid zou worden.” Moss is “zo trots, zo supertrots” dat Peggy Olsons badass laatste scène in Mad Men, met een sigaret in haar mond, onsterfelijk is geworden als feministische meme, één die zo krachtig is dat-ie alle andere feministische memes overbodig maakt.
Instagram
“Het is iets wat ik nooit verwacht had of zo bedoeld heb, maar ik vind het wel fantastisch. Ik herinner me dat ik een keer ’s nachts op Instagram keek – o mijn god, ik klink echt als een loser nu – en telkens vrouwen tegenkwam die gekleed waren als Peggy in die laatste scène, voor Halloween. Dat was zo cool.”Als iemand die nooit het feministisch debat heeft geschuwd, ben ik benieuwd hoe Moss’ eigen idee over feminisme de laatste jaren is veranderd. Denkt zij dat we een actievere aanpak nodig hebben? “Dat is wel waar deze tijd om vraagt, ja”, zegt ze. “Je kunt niet meer ergens in het neutrale midden staan. Je kunt niet meer zwijgen. Je moet een keuze maken.”
Tekst: Martha Hayes | Beeld: Getty Images
