Dossier borstkanker: de feiten en de risico’s

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder vrouwen. Tijd voor een update van de feiten en de risico’s.

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder vrouwen. Eén op de zeven krijgt het vroeg of laat. Tijd voor een update van de feiten en de risico’s.

Oproep

Je eerste oproep voor een mammografie komt pas op je vijftigste. Daarom lijkt borstkanker als dertiger of veertiger nog een ver-van-je-bed-show. Maar wat je misschien niet beseft, is dat je acties van vandaag op de lange termijn wel meetellen. Natuurlijk zijn er risicofactoren waarop je helemaal geen invloed hebt – laten we voorkomen dat je denkt dat het je eigen schuld is. Zo speelt erfelijke aanleg een immense rol. En ook: hoe dicht je borstklierweefsel is en hoe lang je borsten zijn blootgesteld aan progesteron en oestrogeen – de hormonen die je menstruatie regelen. De afgelopen jaren heeft onderzoek naar borstkanker een enorme vlucht genomen en daarmee zijn er nieuwe factoren aan het licht gekomen waar je wel degelijk invloed op hebt.

Alcohol is een risico

Er is sterk bewijs gevonden dat één glas alcohol per dag het risico op borstkanker verhoogt. Dat is een van de belangrijkste conclusies uit een onderzoek dat vorig jaar door het Wereld Kanker Onderzoek Fonds naar buiten werd gebracht. In het rapport brachten onderzoekers bevindingen uit 119 studies uit de hele wereld bij elkaar. Het ging om gegevens van in totaal 12 miljoen vrouwen, waarvan 260.000 vrouwen met borstkanker. Hieruit blijkt dat een dagelijks drankje dat gelijkstaat aan 10 tot 15 gram alcohol – zoals een wijntje of een biertje – het risico al met 6 procent verhoogt. Uit cijfers van onder meer TNO uit 2014 bleek dat 7,7 procent van de nieuwe gevallen van borstkanker in Nederland nauw samenhangt met alcoholgebruik. Concreet ging het in 2016 om ruim duizend vrouwen. Eén verklaring is dat alcohol, ofwel ethanol, zich in ons lichaam omzet in de kankerverwekkende stof aceetaldehyde. Hoe meer we drinken, hoe meer deze stof zich in ons lichaam opbouwt en hoe meer het onze cellen schade toebrengt. Hoe het vervolgens in de borst terechtkomt, legden Marjolein de Jong en Matti Rookus, epidemiologisch onderzoeker van het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis, begin dit jaar uit aan het NRC. Samengevat: borstkanker is een oestrogeengevoelige ziekte. Alcohol leidt tot meer oestrogeen en meer oestrogeen leidt tot meer celdeling: de mogelijke bron van kanker als die deling verkeerd uitpakt. Experts stellen daarom ook wel: er is voor wat betreft kanker géén veilige ondergrens aan het drinken van alcohol. Een wit wijntje bij het avondeten of een rode voor het slapengaan, is echt af te raden. En: hoe meer je drinkt, hoe hoger het risico wordt. Maar andersom geldt het ook: het gevaar neemt af zodra je in zijn geheel stopt met drinken. Begin dit jaar is het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP gestart met een voorlichtingscampagne over alcoholgebruik en borstkanker. Dit in navolging van vergelijkbare campagnes in Engeland en Denemarken. Want uit diverse onderzoeken blijkt ook dat 90 procent van de Nederlanders het verband tussen alcohol en (borst-)kanker helemaal niet kent. Nu dus wel.

De feiten

In totaal krijgen in Nederland jaarlijks ruim 14.500 vrouwen de diagnose borstkanker en daarvan overlijden er 3200 – dat is 22 procent van de patiënten. Volgens Borstkankervereniging Nederland is ongeveer een kwart van de vrouwen jonger dan 50 jaar – dat zijn er ongeveer 3000. Het 8-jarige Amerikaanse meisje Chrissy Turner claimt de jongste borstkankerpatiënt ooit te zijn. Ze leed aan een zeldzame vorm, die maar bij één op de miljoen volwassenen voorkomt. Inmiddels is ze tien jaar en schoon verklaard. Hoewel acht jaar uitzonderlijk jong is, kregen volgens cijfersoverkanker.nl in 2017 zestien vrouwen onder de 25 jaar ook de diagnose borstkanker. Jonge vrouwen die borstkanker krijgen, hebben een grotere kans dat de kanker terugkeert. Of in de borst, of uitgezaaid op andere plekken. Ze hebben bovendien een grotere kans op overlijden, omdat het borstweefsel van jonge vrouwen compacter is, waardoor afwijkingen moeilijker te vinden zijn. Het is bovendien mogelijk dat de tumoren die jonge vrouwen treffen agressiever van vorm zijn…

Het hele artikel lees je in de nieuwe Marie Claire die nu in de winkels ligt. Enne, wist je dat je ‘m hier ook los kunt bestellen? Voor 16:00 besteld is de volgende dag in huis!

Tekst: Suzanne Arbeid | Beeld: iStock

Laatste nieuws