Waarom we voor een ander veel liever zijn dan voor onszelf

Veel mensen leggen de lat ontzettend hoog voor zichzelf.

Een puistje van een vriendin? Och, die zie je amper. Een puistje bij jezelf is echter een ander verhaal. En hoewel dit misschien wel het knulligste voorbeeld is, illustreert het wel dat we voor een ander vaak veel liever zijn dan voor onszelf. Waarom zitten we in hemelsnaam zo in elkaar?

Hoge lat

Veel mensen leggen de lat voor zichzelf ontzettend hoog. Een fulltimebaan, minstens vier keer per week sporten, een schoon huis, een perfecte huid, elke week een boek lezen én tijd voor vrienden en familie vrijmaken. Lukt een van die dingen je niet? Dan heb je gefaald. Althans, in je eigen ogen. Vraag je het een ander, dan zou die je zeggen dat het onmogelijk is om zoveel ballen hoog te houden en dat het knap is dat je dat überhaupt al probeert.

Dus hoe komt het dan dat je zoveel harder tegen jezelf bent dan tegen een ander? Volgens psychotherapeut Noel McDermott zijn daar verschillende redenen voor, zo vertelt hij aan Metro UK. “Meestal is dat omdat we een aantal harde levenservaringen hebben gehad, die in onszelf verweven zijn als een slecht aspect van onszelf”, legt hij uit. Dit ‘egocentrisch functioneren’ wordt vooral geassocieerd met kinderen, maar kan van toepassing zijn op elke situatie waarin we ons niet goed genoeg voelen.

Eigen schuld

Volgens McDermott zien kinderen goede en slechte dingen in de wereld als een aspect van zichzelf. Ze maken niet volledig het onderscheid tussen zichzelf en de ander. Zo geeft de psychotherapeut een voorbeeld van een moeder en kind. “Als mama van streek is, raakt het kind van streek en zal het kind zich voorstellen dat het door hem/haar komt”, legt hij uit. “Dit geldt ook voor volwassenen die functioneren vanuit onvolwassen aspecten van zichzelf”, gaat hij verder. Hierbij neemt McDermott het voorbeeld van een beroving. “Meestal zullen we onszelf de schuld geven”, vertelt hij. Hadden we maar niet zoveel cash in onze portemonnee moeten hebben of opvallende sieraden moeten dragen… Toch is het natuurlijk niet onze eigen schuld. “Het kost wat tijd om die redenering te verwerpen en er op een volwassen manier naar te kijken: we hadden gewoon pech.”

Daarnaast zijn we volgens McDermott geneigd om bedreigingen te ontdekken die ons schade kunnen toebrengen. “Dit maakt ons alert en betekent dat we een interne dialoog kunnen hebben die bedoeld is om ons op onze hoede te houden.” Zo zijn we met onze harde woorden het kwaad voor, om het maar zo te zeggen, en doet de uiteindelijke klap minder pijn.

Ook een laag zelfbeeld kan ervoor zorgen dat je extra hard bent tegen jezelf, terwijl je nooit zo tegen anderen zou praten. Volgens McDermott kan dit komen door negatieve levenservaringen, waardoor je meer gevoel van falen en misplaatste verantwoordelijkheid voor andere mensen met je meedraagt. “Dit is bijvoorbeeld vaak het geval bij verslaving”, legt hij uit. “De niet-verslaafde in de relatie kan het gevoel krijgen dat ze een mislukkeling zijn, omdat ze hun geliefde niet kunnen laten stoppen met gebruiken.”

Slecht voor de gezondheid

Het zal misschien geen verrassing zijn, maar vooral vrouwen zijn geneigd om heel hard voor zichzelf te zijn, zo vertelt universitair docent psychologie dr. Daria J. Kuss. En die harde woorden voor jezelf, kunnen een behoorlijk negatieve impact hebben op je gezondheid. “Hard zelfoordeel wordt geassocieerd met negatieve gevoelens, waaronder die van angst, depressie en woede”, weet zij. “Zelfveroordeling kan daarom een slechte invloed hebben op de geestelijke gezondheid.”

Dus hoe kunnen we ervoor zorgen dat we iets liever voor onszelf gaan zijn? Volgens dr. Kuss moeten we beter luisteren naar de dingen die we tegen onszelf én tegen anderen zeggen. “Een goede tip is om na te denken over hoe we met onze familie en vrienden zouden praten, en de mate van zelfoordeel die we gebruiken als we met hen omgaan”, vertelt ze. Probeer eens tegen jezelf te praten zoals je tegen je beste vriendin of je zus zou praten. Wedden dat je dan niet zo hard voor jezelf bent?

Affirmaties

McDermott zegt dat cognitieve gedragstherapie en mindfulness ook een grote rol kunnen spelen. Op deze manier leer je begrijpen dat gedachten en gevoelens geen feiten zijn en leer je nieuwsgierig te zijn naar je gedachten zonder ze te geloven of niet te geloven. Hij voegt daaraan toe: “Ook affirmaties kunnen helpen – het vervangen van negatieve gedachten door positieve gedachten. Affirmaties tegen jezelf uitspreken in de spiegel is een bijzonder krachtige benadering.”

Je kunt ook acties ondernemen om krachtiger in je schoenen te staan. “Acties die je heel eng vindt, maar die wel goed voor je zijn”, vertelt hij. “Het zijn vaak kleine dingen, zoals een kopje koffie bestellen – precies zoals jij ‘m lekker vindt – of leren assertief te reageren op een persoon die onbeleefd tegen je is.”

Bron: Marie Claire (archief) | Beeld: Vlada Karpovich (Pexels)