De carrièrelessen van Lisa Loeb

Lisa Loeb (33) is presentator, zanger, cabaretier en sinds kort ook schrijver. Haar debuutroman BANG (lachend) leven met een angststoornis ligt nu in de winkel. Met Marie Claire deelt ze haar carrièrelessen.

Ga nieuwe avonturen aan

“Ik ben heel vaak nieuwe avonturen aangegaan. Het brengt me veel om steeds opnieuw te evalueren: waar sta ik nu, word ik hier echt gelukkig van of wil ik iets anders proberen? Zo bleek mijn opleiding Jazz Zang aan het Conservatorium letterlijk te conservatief voor me; het was niks voor mij om in een mooie jurk braaf jazzliedjes te zingen. Toen ben ik acht jaar lang deel van een cabaretduo geweest en de afgelopen twee jaar ben ik weer solo gegaan. Nu wil ik me focussen op televisie maken en schrijven. Wees dus wendbaar en durf nieuwe avonturen aan te gaan. Dingen mogen daarbij mislukken, fouten maken hoort bij het proces.”

Geef aan wat je wil

“Mensen kunnen niet ruiken wat er in je omgaat. Ik heb zelf gevraagd of ik mee mocht doen aan De slimste mens. Je zou denken dat dat vanwege mijn angststoornis extra zwaar was, maar mijn angst is juist een grote kracht. Ik ben al zo gewend angsten te moeten overwinnen, dat ik ook kan functioneren als ik heel bang ben. Het heeft wel een aantal jaar geduurd voordat ik die monstertjes in mijn hoofd niet meer zo serieus nam. Ik noem mijn innerlijke criticus Dick, omdat hij zich als een lul gedraagt met opmerkingen als ‘die volgende noot ga je niet halen’ of ‘wat heb je nou weer gezegd op televisie?’.”

Kies zorgvuldig van wie je feedback aanneemt

“Ik ben cabaretier geweest, schuif vaak aan bij talkshows en heb een boek geschreven. Iedereen vindt dus iets van me. Ik heb besloten alleen de feedback van een selecte groep mensen serieus te nemen; of die nou heel positief of negatief is. Anders blijf je aan de gang, je kunt nou eenmaal niet iedereen tevredenstellen. Ik heb ook bewust geen twitter en zeker ten tijde van De slimste mens was ik daar blij mee. Eventuele negatieve recensies over mijn cabaretvoorstellingen lees ik ook niet. Ik wil me niet conformeren aan de mening van anderen, ik wil mezelf blijven en autonoom zijn in wat ik maak.”

Neem ruimte in als vrouw

“Vrouwen zijn zwaar ondervertegenwoordigd op belangrijke plekken in de maatschappij en moeten dus echt meer ruimte innemen. Ik krijg best veel kritiek als uitgesproken vrouw en feminist, maar ik sta simpelweg voor gelijke rechten voor mannen en vrouwen. Dus ja, ik zie het als mijn verantwoordelijkheid om in een talkshow een seksistische of stereotyperende opmerking aan de kaak te stellen. Maar als we échte verandering willen bewerkstelligen – vrouwen zijn in de politiek bijvoorbeeld ondervertegenwoordigd – moeten meer vrouwen hun stem laten horen en ruimte innemen. Dus ken je eigenwaarde, geloof in jezelf en schuif overal aan. Niet alleen leuk maar ook belangrijk.”

Roep niet zomaar alles

“We leven in een meningenmaatschappij waarin iedereen een sterke, uitgesproken mening heeft, ook als ze niet weten waarover ze het hebben. Ik denk dat we daar terughoudender in mogen zijn. Verdiep je in dingen voordat je je mening spuit. Wees nieuwsgierig, lees kranten en onderzoeken en vorm met die input een onderbouwde mening. Je zult merken dat het leven zo veel complexer is dan goed en fout. Dat helpt je ook in je carrière.”

Uiteindelijk gaan we allemaal dood

“Dit klinkt misschien luguber, maar deze gedachte kan heel relativerend werken. Als ik faalangst heb, dan denk ik: we gaan toch allemaal dood, dus maak je niet zo druk. In de finale van De slimste mens heb ik dat nog tegen mezelf gezegd. Of ik denk: ik heb voor hetere vuren gestaan. Zoals toen het mannelijke publiek op Zwarte Cross ‘daar moet een piemel in’ zong tijdens mijn optreden. Op dat moment wil je verdwijnen, maar dan krijg je niet uitbetaald. Dus ik dacht: fuck you, ik wil dit winnen en zal die mannetjes klein krijgen. Ik heb toen een lied gezongen dat mannen heel erg afzeek, wat de rest van het publiek erg grappig vond. Uiteindelijk word je sterker van dit soort situaties.”

Vraag om hulp

“Ik vind het heel eng om mensen om hulp te vragen. Toen ik solo ging als cabaretier had ik een geweldige regisseur benaderd, maar ik was zo bang dat ze zou zeggen: wie ben jij wel niet om te denken dat ik met je wil werken? Ook dit soort dingen valt in het grotere geheel der dingen wel mee, zeker toen ze ja zei. Durf dus om hulp te vragen, je hoeft niet alles zelf te kunnen. Als jij maar gelooft in wat je wilt maken en iemand anders daar ook op aanslaat.”

Maak uren

“Je kunt heel lang gaan nadenken: durf ik dit wel, ga ik dit wel doen? Maar zeker in de culturele wereld geldt: ga gewoon aan de slag en maak uren. Net als bij een ambacht dat je onder de knie wilt krijgen. Begin met kleine stapjes: maak je eerste grap, studeer je eerste liedje in – zo onromantisch is het. Zelf heb ik voordat ik aan mijn boek begon heel veel gelezen ter inspiratie. Het boek Wees onzichtbaar van Murat Isik werd mijn grote voorbeeld omdat hij de lezer door zijn hoofdpersonage echt meeneemt in het verhaal van zijn jeugd. In mijn boek doe ik dat ook: het begint met mijn gedachtegang tijdens de finale van De slimste mens.”

Accepteer als het tegenzit

“Instinctief wil je je verzetten tegen een rotdag, maar alles wat je met alle macht onderdrukt, komt keihard terug. De lijdensweg is korter als je dat gevoel er laat zijn. Als ik een slechte dag heb, dan accepteer ik dat dus gewoon en komt het vanzelf goed. Ter ontspanning kijk ik heel veel slechte televisie, met name comedyseries en datingshows. Voor mijn werk zit ik veel in mijn hoofd, dus het is fijn als mijn hoofd eens niet zo hard aan het werk hoeft.”

Tekst: Mariska Vermeulen | Beeld: BrunoPress