Geen paniek! Zo ga je panic attacks te lijf

Een heftige angst.

Geen paniek! Zo ga je panic attacks te lijf

Angstaanvallen zijn geen onderwerp voor bij de koffieautomaat. Gek eigenlijk, want één op de vijf mensen in Nederland heeft er weleens last van gehad. Hoe voelt zo’n panic attack precies? En hoe ga je ’m te lijf?

Paniekaanval

Lees ook: Dit is hoe je angst te lijf gaat met voeding

Stel je voor: je bent in standje couch potato aan het genieten van een heerlijk avondje Netflix als je plots een druk voelt op je borst. Het gevoel wordt erger en binnen enkele minuten vergezeld door hartkloppingen en benauwdheid. De druk op je borst verandert in pijn en je begint te hyperventileren. Het lijkt wel een hartaanval – ga je dood? Eenmaal aangekomen in het ziekenhuis blijkt er niets aan de hand. Het overkwam Lily (32) toen ze 25 was. Ze kreeg geen hartaanval, maar een paniekaanval: "Ik ben met spoed naar het ziekenhuis gegaan waar er allerlei scans werden gemaakt, maar daar was niks op te zien. Ik was helemaal in orde. Het zat tussen m’n oren."

Beroemdheden

Iedereen is weleens angstig, maar bij een paniekaanval is die angst zo heftig dat je lichaam in een stresssituatie schiet en je hersenen denken dat je een hartaanval hebt. Er is sprake van een paniekstoornis als de aanvallen met regelmaat voorkomen, zoals bij Lily. En Lily is niet de enige. Ook Jennifer Lawrence, Lena Dunham, John Mayer, Gisele Bündchen en Adele hebben last van paniekaanvallen.

Brein en hormonen

Volgens een peiling van American Psychiatric Association, de belangrijkste beroepsvereniging voor psychiaters in de Verenigde Staten, geeft 39 procent van de Amerikanen aan in 2018 meer angstgevoelens te hebben ervaren dan het jaar ervoor. En meer lokaal: volgens het Trimbos-instituut krijgt één op de vijf Nederlanders in zijn of haar leven te maken met een angststoornis. Een angststoornis komt voor bij alle leeftijden, maar met name bij mensen tussen de 25 en 40 jaar. Een paniekstoornis valt onder de angststoornissen, maar is erger, intenser, en komt voor bij 3,8 procent van de Nederlandse bevolking. Ook een interessant feitje: het overkomt vrouwen vaker dan mannen. Waarom eigenlijk? Dat is nog niet bekend. "Het kan te maken hebben met de vrouwelijke hormonen, maar ook met het vrouwelijk brein, dat anders in elkaar zit dan het mannenbrein. Of met een combinatie van beide", legt Jeroen Geurts, hersenonderzoeker en hoogleraar Translationele Neurowetenschappen aan het Amsterdam UMC, uit.

Ook de oorzaak van paniekaanvallen is niet eenduidig volgens Geurts: "Er is nog veel te ontdekken, maar er is ook al aardig wat bekend. Zo weten we dat iemands vatbaarheid voor een paniekaanval een combinatie is van de hersenontwikkeling op cruciale momenten tijdens de jeugd en puberteit, en van genen en factoren van buitenaf: de sociale omgeving en de werksituatie, maar ook stress, vermoeidheid en veranderingen in het leven."

Heftige periode

Lily heeft een jaar last van paniekaanvallen gehad. In de heftigste periode had ze soms meerdere aanvallen op een dag. Hoewel één op de vijf mensen weleens te maken heeft met een angstaanval, is het geen onderwerp dat wordt aangesneden tijdens een gezellig diner met vrienden of bij de koffieautomaat op de werkvloer. En dat is iets wat Lily verbaasde. 

Benieuwd wat Lily gedaan heeft om haar angst onder ogen te komen en wat jij eventueel kunt doen om je angst te tackelen? Je leest het nu in nieuwe Marie Claire - september issue. 

Tekst: Sylvia Blazer | Beeld: Kinga Chichewic