Als we één ding over narcisten weten, is het wel dat ze van power en status houden. Tel daarbij op dat ze ook nog eens uiterst charmant kunnen zijn. De kans is dus aanwezig dat jij ooit eens voor een narcistische baas aan de slag gaat, maar hoe kun je dit achterhalen?
Narcist als baas
Ook als je het niet zo goed met je baas kunt vinden, ga je er niet snel vanuit dat diegene kampt met een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Toch kan het wel het geval zijn. Onderzoek gepubliceerd in Harvard Business Review toonde al eens aan dat een groot aantal narcisten uiteindelijk een leidinggevende rol bemachtigt. En hoewel je zo’n diagnose natuurlijk niet zelf kunt stellen, kunnen de volgende tekenen wel weggeven dat het mogelijk het geval is voor jouw baas.
Ai: deze tekenen wijzen erop dat je baan je gezondheid bedreigt
1. Narcistische bazen zien je als een vriend of vijand
Mensen met narcisme zien dingen vaak erg zwart-wit. Als je een narcistische baas hebt, zal diegene je zien als een vriend of vijand. Iets daartussenin is dan geen optie. “Je bent of een bondgenoot of niet. Als je ze 'verraadt' zien ze je meteen als de vijand”, vertelt professor human resources Marie-Line Germain aan Huffpost. “Het moment waarop ze je zien als vijand, zullen ze er alles aan doen om je te elimineren.” Volgens de professor kan het zo erg zijn dat diegene je probeert te laten ontslaan.
2. Een narcistische baas is in eerste instantie erg charmant
Een karaktertrekje van narcisten is dat ze aanvankelijk ontzettend charmant kunnen zijn. Als je net voor een bedrijf gaat werken, kun je je daarom erg welkom voelen door het charismatische gedrag van je leidinggevende. Op zich zou dit niet verkeerd zijn, ware het niet dat dit gedrag snel kan omslaan. Als zo'n persoon het idee heeft dat je hem of haar uitdaagt of dat je hen terechtwijst op fouten, dan kun je een cold shoulder verwachten. In het ergste geval zorgen ze ervoor dat je afhankelijk van hen wordt om jouw werk nog uit te kunnen voeren. “Die manipulatie maakt deel uit van de manier waarop ze te werk gaan om macht en status te behouden”, aldus Germain.
3. Fouten worden niet toegegeven
Fouten maken is menselijk. Ze toegeven vinden we allemaal weleens lastig, maar een narcistisch persoon zal hier helemaal niet aan beginnen. Ze zien zichzelf als een perfect persoon. Daarom zullen ze nooit toegeven dat ze iets onjuist hebben gedaan. “Dat zou hun zelfvertrouwen schaden”, weet Germain. “Waar ze overigens vaak maar heel weinig van hebben.” Wijs jij je baas toch op misstappen? Dan is de kans groot dat diegene de fout bij jou legt. “Ze kunnen je dan een leugenaar noemen en beweren dat je met mentale problemen kampt. Het is dan jouw fout en niet die van hen.”
4. Met andermans ideeën aan de haal gaan
Imago staat voor een narcist erg hoog in het vaandel en daarvoor kunnen mensen met deze persoonlijkheidsstoornis ver gaan. Omdat dit soort bazen hun imago willen behouden, zien ze het als acceptabel om er met ideeën van anderen vandoor te gaan.
5. Geen empathie
Narcisten, of dat nu een leidinggevende is of niet, kunnen vaak weinig empathie voor anderen opbrengen. Op de werkvloer uit dit zich in weinig tot geen begrip voor fouten van een ander.
Wat te doen?
Werken voor een narcistische leidinggevende is op z'n zachts gezegd vermoeiend. Wel is er volgens Germain een aantal dingen die je kunt doen om er beter mee te dealen. Zo adviseert ze om alle onterechte acties van je baas te noteren. Als het wel een keer zover komt dat je juridische stappen moet nemen, kun je tenminste concrete voorbeelden tonen. Ook stelt de professor dat je beter niet alleen met je baas kunt praten. Neem een collega mee naar een meeting of zet iemand anders in de cc. “Bazen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis kunnen het erg achter de ellebogen hebben. Ze weten precies hoe ze zich uit bepaalde situaties moeten redden.” Volgens Germain kan het daarom belangrijk zijn om hier getuigen van te hebben. Met jouw eigen verzamelde voorbeelden en getuigen kun je altijd naar HR stappen om het gedrag van je baas aan de kaak te stellen. Met heel veel geluk wordt de situatie dan wat draaglijker, al is het lastig om het gedrag van een narcist te veranderen.
De banen liggen helaas niet voor het oprapen, maar als je het echt niet meer trekt, raadt Germain aan om je baan op te zeggen. “Onmenselijk behandeld worden weegt vaak zwaarder dan het waargenomen risico van werkloosheid”, stelt ze. Al erkent ze dat het verlaten van een baan niet voor iedereen een optie is. “Als dat het geval is, kun je alleen maar proberen om de schade op elke mogelijke manier te beperken.” Uiteraard terwijl je op zoek gaat naar een andere functie. Om het voor jezelf wat draaglijker te maken zou je er volgens Germain met vrienden, familie of zelfs een therapeut over kunnen praten. Good luck!
Bron: Huffpost | Beeld: The Devil Wears Prada
