Aan het begin van een relatie overlaadt een narcist je met aandacht, complimenten en cadeautjes. Je hebt het gevoel dat je de loterij met hem of haar hebt gewonnen. Maar zodra de narcist zijn true colors laten zien – jaloers, groot ego, manipulatief, gebrek aan empathie – is het heel moeilijk om diegene te verlaten en om over zo’n manipulatief iemand heen te komen. Zo’n relatie? Dát wil je echt nooit meer. Maar hoe voorkom je dan dat je voor een tweede keer voor een narcist valt?
Niet klaar om te daten
Over een narcistische relatie heenkomen is niet makkelijk. Het is dan ook belangrijk dat je jezelf hier de tijd voor geeft, en je niet te snel weer in het datingcircuit begeeft. Dit beaamt narcismecoach Lot Anne Mulder, die mensen helpt om los te komen van hun narcistische (ex-)partner. “De meeste mensen die uit een narcistische relatie komen, zijn relatieverslaafd. Na zo’n relatie zitten de meeste mensen weer meteen op datingapps, of ze hopen in de kroeg weer iemand te ontmoeten. Maar het is heel belangrijk dat mensen eerst van die relatieverslaving afkicken voor ze weer gaan daten. Iemand moet helemaal oké worden met het alleen zijn.”
Zo’n afkickperiode is vaak erg moeilijk. Mulder vergelijkt het met een alcoholverslaving. Ook dan wil je meer van hetgeen wat helemaal niet goed voor je is. De narcismecoach raadt daarom aan om eerst een tijdje alleen te zijn. “Laat in die periode alle ongemakkelijkheden naar boven komen en deal daarmee. Mis je warmte? Bel dan met je vrienden. Merk je dat je niet een avondje alleen op de bank kunt zitten? Leer hier dan toch mee om te gaan. Investeer in jezelf. Als je niet alleen kunt zijn, blijf je manipuleerbaar. Dan kan elke persoon – goed of slecht – voor jou al enorm van waarde zijn, want jij kunt niet alleen zijn. Dan kijk je dus wellicht eerder door de ‘rode vlaggen’ heen.”
Wel klaar om te daten
Weer gaan daten kan heel lastig zijn. Het is daarom belangrijk dat jij je weer goed voelt over jezelf, voordat je die stap zet. “Je moet weer een gezond systeem hebben”, stelt Mulder. “Zorgen dat je zo min mogelijk afhankelijkheden hebt, zoals financiële stabiliteit en goede vrienden. Zorg dat je niet veel nodig hebt van een eventuele partner, zodat je ook makkelijk weer kunt stoppen met daten wanneer het toch niet goed voelt.”
Dit bericht op Instagram bekijken
Al weet Mulder dat een gezond systeem er nog niet voor zorgt dat het daten van het leien dakje zal gaan. “Het blijft moeilijk. Je kunt wel een sterker persoon zijn geworden, met goede vrienden en leuk werk, maar daten heeft met je hart te maken.” Jij bent de enige die kan bepalen of je er klaar voor bent, maar volgens Mulder is er wel een gouden regel: “Je moet er gewoon écht weer zin in hebben. Zin om een leuk persoon tegen te komen. Niet needy zijn, maar gewoon oprecht, er zin in hebben.”
De aanpak
Mensen die in een relatie met een narcist zaten, zagen die relatie destijds in no time van 0 naar 100 gaan. “Je moet daarom wennen aan een nieuwe manier van een relatie opbouwen, dat gaat stapje voor stapje”, vertelt Mulder. “En dat kan ook met onzekerheid gepaard gaan, want je bent gewend dat het snel gaat (lees 200 km per uur). Bij een normale relatie duurt het echter veel langer om elkaar te leren kennen en dat kan best triggerend zijn voor mensen die de snelheid gewend zijn van een relatie met een narcist opbouwen. Je kan, bij het daten van een normaal persoon gaan denken dat iemand je niet ziet zitten, puur omdat het nu met een ‘normale’ snelheid gaat. Iemand zet je niet na 1 date op een voetstuk en dat kan (in het begin) best gek aanvoelen.”
Natuurlijk wil je voorkomen dat je weer voor een narcist valt. Om mensen daarmee te helpen, ontwikkelde Mulder een training waarmee ze mensen helpt om de groene vlaggen en de rode vlaggen te herkennen bij het daten. “Als je weer gaat daten, kun je aan bepaald gedrag herkennen of iets gezond is of niet. Op de eerste date kun je bepaalde red flags er al uit filteren. Bijvoorbeeld als iemand heel negatieve verhalen vertelt over diens exen, dat is een rode vlag. Of als iemand op de eerste date al heel persoonlijke vragen stelt, ook dat is een rode vlag.”
“Als iemand juist heel positief of genuanceerd over diens ex praat, is dat een groene vlag. Ook is het een goed teken als iemand jouw aangegeven grenzen accepteert.” Maar ook op tijdens een tweede of date kun je rode en groene vlaggen blijven herkennen. “Het is bijvoorbeeld ook een red flag als iemand heel erg snel vooruit wil, als iemand heel erg gefocust is op uiterlijk of materialistische zaken, zoals een auto, het uiterlijk of het hebben van een duur huis.”
Uiteindelijk blijft het daten een ontdekkingspad, eentje waarbij je je eigen gevoel goed in de gaten moet houden. “Het is oké om met veel mensen af te spreken om opnieuw te ontdekken waar jij blij van wordt. Wat voelt voor jou veilig en gezond?” Blijf alles ook zeker op je eigen tempo doen en schaam je heus niet om therapie te blijven volgen. “Tijdens therapie heb je veel zelfinzicht gekregen, maar daten kan nog steeds enorme uitdagingen met zich meebrengen. Het is dan ook helemaal oké om tijdens het daten door te gaan met therapie. Ik zou het zelfs adviseren. Daten kan – net als loskomen van narcisme – een snelkookpan zijn van waardevolle inzichten over jezelf en wat je wel en niet wil. Soms gewoon fijn en ‘lekker’ om dit met een professional te doen. We hebben het immers wel over je hart.”
Beeld: Cottonbro (pexels)
