Een te hoog cortisol: dit is wat het betekent voor je gezondheid

Ineens praat heel het internet over dit stresshormoon, maar wat doet het eigenlijk met je lichaam?

Een te hoog cortisol: dit is wat het betekent voor je gezondheid

Heb je last van hoofdpijn, haaruitval, onverklaarbare blauwe plekken en slaap je slecht? Dan zou je zomaar eens een te hoog cortisol kunnen hebben. Althans, als we TikTok moeten geloven. Je kunt niet om de talloze filmpjes over het stresshormoon heen. Maar wat doet cortisol écht met je lichaam? En zijn de vage klachten daadwerkelijk daaraan te wijden?

Stresshormoon

Allereerst is het belangrijk om te begrijpen wat cortisol eigenlijk is. Cortisol is een hormoon – ook wel het stresshormoon genoemd – en is betrokken bij ontzettend veel processen in je lichaam. Een van de belangrijkste functies van cortisol is om je te helpen ontwaken en je startklaar te maken voor de dag.

Over het algemeen piekt je cortisol tussen zes en acht uur 's ochtends en neemt het gedurende de dag af. 's Avonds bereikt dit niveau zijn laagste punt, waardoor je moe wordt. Dat lage cortisolgehalte zorgt ervoor dat je kunt slapen. De volgende ochtend begint dit proces weer opnieuw.

Overlevingsdrang

Behalve dat het hormoon je klaarstoomt voor de dag, heeft het nog een andere belangrijke functie met een heel bijpassende benaming. Cortisol staat namelijk ook wel bekend als het fight-or-flight-hormoon. Om dit te kunnen begrijpen, maken we een grote sprong terug in de tijd. Het komt in ons dagelijks leven niet meer voor, maar wanneer onze verre voorouders een leeuw tegenkwamen, hadden ze twee keuzes: vechten of vluchten. In beide gevallen bereidt je lichaam zich voor door je hartslag, bloeddruk en bloedsuikerspiegel te verhogen, zodat je brein en spieren klaar zijn om te doen wat nodig is om te overleven. Een flinke stoot cortisol zorgt ervoor dat je lichaam deze reactie geeft. Gelukkig hoeven wij tegenwoordig geen leeuwen van ons af te slaan, maar in andere 'bedreigende' situaties vindt dit proces ook plaats. Een natuurlijke en gezonde reactie van je lichaam dus. Echter, wanneer de hoeveelheid cortisol niet afneemt na zo'n situatie, ontstaan de problemen.

Syndroom van Cushing

De heftige symptomen die op TikTok de ronde doen, passen bij het syndroom van Cushing. Onverklaarbare gewichtstoename, een puffy gezicht, roze of paarsachtige stretchmarks, blauwe plekken en acne zouden allemaal aan het syndroom te wijten zijn. In sommige gevallen hebben patiënten zelfs een vetknobbel tussen hun schouders. Echter, het is belangrijk om te weten dat dit syndroom érg zeldzaam is. Niet iedere blauwe plek of pukkeltje wijst op deze aandoening, benadrukt Allison K. Rodgers, endocrinoloog en gynaecoloog bij het Fertility Center of Illinois.

Als we dit syndroom kunnen uitsluiten, waar komen de klachten dan vandaan? Joshua Klein, reproductieve endocrinoloog en medeoprichter van Extend Fertility in New York City, heeft wel een idee waarom er ineens zoveel filmpjes de ronde doen over een te hoog cortisol. Zijn verklaring is dat de symptomen worden verward met symptomen van langdurige stress. Dat kan resulteren in haaruitval, spijsverteringsproblemen, slaapproblemen of onstilbare trek, met alle gevolgen van dien. "Dit zijn vaak de eerste symptomen die erop wijzen dat iemand langdurige stress ervaart", vertelt Klein aan Self. Langdurige stress vergroot het risico op hartaandoeningen, hoge bloeddruk, diabetes type 2, artritis en angststoornissen.

Stress verminderen

In plaats van ons druk te maken over hoe hoog ons cortisol is, heeft het meer nut om onze stress te verminderen. Makkelijker gezegd dan gedaan, uiteraard. Wel kun je met kleine aanpassingen stress hopelijk iets verminderen.

Ademhalingsoefeningen en mindfulness zijn een goed begin. Hoewel ze je stressfactoren niet wegnemen, kunnen ze wel helpen om je lichaam in een minder stressvolle staat te brengen. Er bestaan verschillende apps met begeleide meditaties en ademhalingsoefeningen die je op weg kunnen helpen.

Probeer te ontspannen door naar buiten te gaan of iets creatiefs te doen. Je hoeft geen Picasso te zijn om ontspanning te vinden in hobby's zoals schilderen, het gaat meer om het proces dan het eindproduct. Creatieve hobby's kunnen namelijk angstgevoelens en depressie verminderen. Daarnaast heeft onderzoek uitgewezen dat slechts tien minuten in de natuur je stress al kan verminderen.

Het is echter belangrijk te beseffen dat stressveroorzakers vaak invloeden van buitenaf zijn. Mocht je het gevoel hebben dat je je stressgevoelens niet onder controle hebt, dan is het altijd verstandig je huisarts te raadplegen.

Belangrijk verschil

Het is belangrijk om je bewust te zijn van het verschil tussen een te hoog cortisolgehalte en stress. Hoe vervelend je symptomen ook zijn, de kans dat er sprake is van een serieus probleem zoals het syndroom van Cushing is klein. Daarom moeten we het advies op TikTok met een korreltje zout nemen. Dat je te veel stress ervaart, is veel aannemelijker. Hoewel stress ook schadelijk kan zijn, is het wel makkelijker te behandelen. Dat is toch een geruststellende gedachte.

Lifestyle
  • SELF, Glamour UK
  • Adobe Stock