Milou Deelen: ‘Als vrouw word je nog vaak gezien als ordinair, oppervlakkig of sletterig als je het over seks hebt’

In Nederland geloven we graag dat alles superbespreekbaar is, maar over seks praten? Dat doen we zo openhartig nog niet. Journalist en feminist Milou Deelen ziet dat graag anders. Met haar pas verschenen boek Hoe doen we het? hoopt ze een verandering teweeg te brengen.

Een zoektocht naar het seksleven van vrouwen

Milou had nooit moeite om openlijk te praten over seks en schrijft er regelmatig persoonlijke verhalen over. Ze zag haarzelf als seksueel vrijgevochten en open, maar onlangs realiseerde ze zich dat het toch niet zo was. “Dat was best confronterend”, vertelt ze daarover aan Marie Claire. “Ik dacht altijd: ik ben zo open en ik kan zo makkelijk over seks praten, maar ik zag opeens in dat er best veel dingen zijn waar ik tegenaan loop. Die confrontatie vond ik pijnlijk, maar ook boeiend en interessant. Waardoor kwam dat? En hebben andere vrouwen het ook?”

Met haar boek besloot Milou dieper in te gaan op vragen die zij had rondom het seksleven van vrouwen, lós van de male gaze. “Het seksleven van vrouwen kan veel beter. Vrouwen lopen nog tegen behoorlijk wat dingen aan en ik wilde onderzoeken hoe we er ruim een halve eeuw na de seksuele revolutie voor staan.”

Voor Hoe we het doen? sprak de auteur veertien bekende vrouwen. Dat ze het gesprek aanging met bekende vrouwen was een bewuste keuze. “Ik heb vroeger zelf verhalen van rolmodellen over seks gemist. Ik kende niemand die openlijk over seks sprak en daarom wilde ik bekende vrouwen spreken. Als zij openlijk praten over seks dan zal het hopelijk normaler worden. Als iemand het leest, denkt diegene misschien: ‘O huh, Tjitske Reidinga heeft dit ook en durft het te delen, dan durf ik het ook’.”

Praten over seks

Milou sprak voor haar boek onder anderen Tjitske Reidinga, Sylvana IJsselmuiden, Heleen van Royen, Emma Wortelboer en Berget Lewis. Maar voordat Milou hen benaderde, benadrukte ze dat het niet zou gaan over hun particuliere seksleven, bang dat ze hen anders zou afschrikken. “Als je als vrouw praat over seks, dan word je nog vaak gezien als ordinair, oppervlakkig of sletterig. Het is nog erg taboe, en er heerst veel schaamte”, weet Milou.

Vrouwen die bedankten voor de eer waren Connie Palmen en Caroline van der Plas. Laatstgenoemde omdat ze het zo privé vond. Milou snapte het, maar vond het ook jammer. “Ik begrijp goed dat het voor veel mensen privé is en ik begrijp ook dat vrouwen het spannend vinden om over te praten, maar het is wél nodig om erover te praten, want anders verandert er ook niets.”

Tijdens haar gesprekken met vrouwen ontdekte Milou onder andere dat veel vrouwen vroeger niet wisten hoe hun clitoris werkte, dat ze thuis weinig tot niet over seks spraken en dat de plezierige kant te weinig werd benadrukt. “Er is verandering nodig, zoals betere seksuele voorlichting, bijvoorbeeld over hoe de clitoris eruitziet en dat die vaak gestimuleerd moet worden om klaar te komen. Er is meer aandacht voor de orgasmekloof nodig, en het is belangrijk dat de plezierige kant van seks benadrukt wordt. Dat het leuk en lekker hoort te zijn. En er is meer aandacht nodig voor grensoverschrijdend gedrag, zodat vrouwen hun grenzen beter kunnen aangeven en zodat die grenzen beter gerespecteerd kunnen worden.”

Openhartige, herkenbare en verrassende gesprekken

Hoe open Milou in het verleden zelf ook over seks sprak, de gesprekken die ze nu had verrasten haar. “Ik heb nog nooit met zoveel verschillende vrouwen, zo lang over seks gepraat. Dat zorgde voor herkenning, maar soms ook voor verbazing. Seks is zo’n complex onderwerp en heeft te maken met zoveel verschillende factoren. Bepaalde verhalen hoorde ik in mijn omgeving nooit. Lale Gül vertelde dat haar eerste keer verschrikkelijk was, en Saskia Noort was verkracht. Hierdoor ging ik ook over mijn eigen seksleven nadenken en kwam het besef: ‘Wow, wat zijn dingen toch fijn gegaan, en soms ook niet’.”

Voordat Milou het gesprek met de vrouwen aanging, gaven sommigen aan dat het wel een beetje een dingetje was. Tjitske appte dat ze het spannend vond en S10 gaf toe dat ze vaak rood wordt als ze het erover heeft. Of Milou het dan zelf nog weleens spannend vindt om het over seks te hebben? Nee, dat niet. Al was er wel een bepaald hoofdstuk dat ze lastiger vond om te schrijven, dat over seksueel grensoverschrijdend gedrag. “In dat hoofdstuk deel ik een paar verhalen over mijn eigen ervaring hiermee. Ik vond het spannend, omdat ik dacht: 'Stel ik me dan niet aan? Was het echt zo erg? Denken mensen niet dat ik aandacht wil trekken?’ Ik heb heel erg getwijfeld of ik dat wel wilde, maar het was raar om niet te doen. Ik vroeg de vrouwen die ik sprak ook naar hun persoonlijke verhalen hiernaar. En het gaat niet alleen over mij, maar om het feit dat veel vrouwen ermee te maken krijgen. Ik denk dat veel die ermee te maken krijgen, denken: 'Stel ik me niet aan?' Het is belangrijk dat vrouwen het herkennen, want anders zullen ze er niet over praten.”

Tijdens het schrijfproces van Hoe doen we het? verkreeg Milou zelf ook nieuwe inzichten. Het viel haar bijvoorbeeld op dat veel vrouwen bij ‘de eerste keer’ denken aan penis-in-vaginaseks. Met name de jonge vrouwen hadden deze associatie. Opvallend vond de journalist het dat Hedy d’Ancona en Ellen Laan haar vroegen wat ze precies bedoelde met ‘de eerste keer’. “Dat vond ik opvallend. Jonge vrouwen gaven antwoord op wanneer ze voor het eerst penetratie hadden, maar waarom zien we dat zo? Ellen Laan vertelde me dat we die eerste keer moeten herdefiniëren. Waarom leggen we die nadruk zo op penis-in-vaginaseks?”

Een broodnodig gesprek

Tijdens het schrijven van haar boek vroeg Milou zich nog wel af of seks niet een te oppervlakkig onderwerp was voor een boek. Maar nu – nu het boek geschreven, gedrukt en verkrijgbaar is – zijn alle twijfels weg. “Er zijn zoveel dingen die beter en leuker kunnen, dus een boek is nodig. Ik vind het nu helemaal niet meer oppervlakkig. De meeste mensen hebben seks, het gaat dus heel veel mensen aan. Het boek is nog maar een paar dagen uit, maar er zijn nu al zoveel vrouwen die me op Instagram vertellen dat ze er iets aan hebben gehad.”

Op social media laten met name vrouwen aan Milou weten dat ze het boek hebben gelezen, maar de journalist hoopt dat ook mannen het gaan lezen. “Voor een man is het misschien nog wel leerzamer”, stelt ze. “Ik hoop dat mannen het gaan lezen en het erover gaan hebben. De vrouwen in mijn boek zeiden ook: je moet met mannen in gesprek gaan. En dat is ook zo. Wij vrouwen kunnen wel de hele tijd dit gesprek gaan voeren, maar uiteindelijk is het ook broodnodig dat ook mannen het gaan bespreken.”

Hoe doen we het? is vanaf nu verkrijgbaar bij de boekhandel en webshops. 

Beeld: Roeltje van de Sande Bakhuyzen