Je moet kiezen: de sex van toen je elkaar net kende of na jáááren relatie. Zijn er nog vonken of gaat het richting platonische pandaliefde? In dat laatste geval heb je volgens filosoof Wilhelm Schmid last van een sex-out. Met deze tips vind je het vuurwerk terug.
Lust behouden
Lust behouden in een lange relatie, best een dingetje. Het leven is druk, die uitzinnige verliefdheid gaat over in keurig netjes houden van en hé, misschien heb je ondertussen wel een baby, of twee. Ook de wetenschap piekert er al jaren over: hoe belangrijk is sex nou voor een gelukkige relatie? Maar het antwoord vind je niet in statistieken, dat ligt bij jou. En bij je partner. De lust kan je om onverklaarbare redenen door de vingers glippen en daarna ineens, misschien wel net zo lastig te verklaren, weer opkomen. Of niet. Want de zin in sex kan ook zomaar wegblijven voor langere tijd.
Trek je dat? Volgens sommige onderzoeken koppel je tevredenheid over je relatie aan de kwaliteit van je seksleven. En als je daarvan uitgaat, is het antwoord makkelijk. Een relatie zonder lust en sex? Nee, dat trek je niet.
In zijn boek Sex-out schijnt de Duitse filosoof Wilhelm Schmid zijn licht op het fenomeen. Dat het er soms gewoon even niet in zit, die sex. Dat een stel op seksueel gebied totaal kan vastlopen, uit routinematige verveling, onvrede, of misschien wel een gebrek aan verbinding. Maar het is niet zo dat je in tijden van een sex-out in een hoekje moet gaan zitten grienen. Juist niet: er zijn oplossingen te over. Hier zijn er vast drie, van filosoof Schmid himself, aangevuld door relatiecoach Loes Koot van iCoaching.
Tip 1 voor lustherstel
Accepteren dat jullie verschillen
Volgens Schmid moet je ideeën uit je denkpatroon deleten als ze zich in de praktijk niet waarmaken. ‘Zo’n idee kan de gelijkheid tussen de seksen zijn. Zolang het om gelijkwaardigheid gaat, gelijke rechten en kansen, is dat natuurlijk onomstreden. Maar moeten de verschillende kenmerkende eigenschappen dan ook verdwijnen?’ In wat gechargeerde termen geeft Schmid geeft het antwoord zelf al: ‘Is het niet juist die verscheidenheid die het leven zo rijk maakt? De natuur heeft de seksen duidelijk zichtbaar verschillend uitgerust: testosteron is geen uitvinding van geneesmiddelenfirma’s, de penis is geen fout, de menstruatiecyclus berust niet op een misverstand, en borsten en de baarmoeder zijn geen extra’s van minder belang.’
En nee, ook in de seksbeleving is niet alles gelijk. Om te beginnen vereist een vrouwelijk orgasme meer focus dan een mannelijke ontlading. Schmid haalt nog een veelvoorkomend voorbeeld aan. ‘Mijn vriend wil altijd maar sex’, verzucht de jonge vrouw tijdens de relatietherapie.ʼ ‘Mijn partner is zo vreselijk passief’, klaagt de jonge man. Eén onderwerp, twee waarnemingen.’ Die verschillen zijn er nu eenmaal, dus daar kunnen we beter niet omheen draaien.
Tip 2 voor lustherstel
Open zijn en echt praten
In de zoektocht naar oplossingen voor je sex-out kom je vrijwel automatisch bij de kunst van het duiden en begrijpen. Volgens Schmid een uiterst belangrijk gebied om je in te specialiseren. ‘Wie meer begrijpt, ontvangt meer van het leven en ook meer sex.’ Voor mannen is dat lastiger dan voor vrouwen, schrijft hij, omdat veel vrouwen dat van nature al meer doen. Toch is het in elk geval gedeeltelijk aan te leren. Mannen kunnen leren zich open te stellen, en dat is iets wat niet onbeloond zal blijven. Schmid quote: ‘Wanneer je je zo voor me openstelt,’ zegt een vrouw bij de relatietherapie tegen haar vriend, ‘dan wil ik op datzelfde moment met je naar bed.’
Bij 9 van de 10 stellen die zich bij Loes Koot in de praktijk melden is het de vrouw die haar lust heeft verloren. Dat heeft uiteenlopende oorzaken, van nare ervaringen in het verleden tot zwangerschap, of zelfs de regio waar je vandaan komt. Maar feitelijk ligt er volgens Koot aan onbegrip en problemen in de slaapkamer altijd een communicatieprobleem ten grondslag. "Elke oplossing begint met een goed gesprek", zegt ze. "Dat voer je met oprechte belangstelling voor de drijfveren en emoties van je partner en met een open hart. Doe je dat niet, dan is het niets meer dan het uitwisselen van informatie. Vul de dingen niet zelf in. Bevraag je partner liever nog eens extra om duidelijk te krijgen hoe die zich voelt. Als je niet uitspreekt dat je het minder naar je zin hebt in je seksleven, ontwikkel je na verloop van tijd tegenzin. En dat voelt voor je partner als afwijzing." Ook een verleidelijke valkuil, stipt Koot aan: het gesprek eindigen in de beschuldigende vorm. ‘Jij doet dit niet goed, je hebt te weinig aandacht voor mij, je gunt me niks.’ "Zo kom je geen stap verder, want de ander schiet alleen maar in de verdediging. Letten op de woorden die je kiest, is belangrijk. Luisteren naar elkaar. En neem vooral de tijd."
Tip 3 voor lustherstel
Tijd voor verandering & fantasie
Een uitgeblust seksleven wordt nogal eens veroorzaakt door gebrek aan spanning in de slaapkamer. Altijd maar datzelfde voorspel, hetzelfde standje, hetzelfde ritueel: je begint al te gapen als je eraan denkt. Schmid zegt dat zoiets ontstaat ‘als tegengestelde polen verdwijnen.’ ‘Dan lost ook de vitale spanning op. Zonder een plus- en minpool valt de spanning weg, de stroom uit en heb je een black-out.’
En daarmee dreigt je seksleven in dat van een panda te veranderen. ‘Zoals panda’s in de dierentuin maken twee mensen het zich gemakkelijk in hun leunstoelen en op hun sofa’s. Ze knabbelen gemoedelijk van hun chips, zoals de panda’s op hun bamboe, om dan net zo uitgeput in de touwen te hangen, te vermoeid voor een doelgerichte benadering.’
In zo’n geval drukt Koot stellen in haar praktijk op het hart om op z’n minst de intimiteit levend te houden. "Strelen, masseren, knuffelen, elkaar omhelzen, zoenen. Als sex er even niet inzit, leg dan gewoon wat minder de nadruk op een orgasme, maar zorg dat je wel intiem blijft." Het hebben van ándere sex is volgens Schmid ook een idee. ‘En dan hebben we het niet meteen over sex met anderen, met een derde, vierde of vijfde persoon,’ schrijft hij. ‘Hier gaat het over sex in een andere vorm, alleen of met z’n tweeën. Het spectrum van erotische voorstellingen en seksuele fantasieën is rijkgeschakeerd. Waarom zou je geen verzoeknummerdag instellen?’
Een keer een fantasie in de praktijk brengen dus, het kan op zich geen kwaad. De dagelijkse routine wordt ermee doorbroken en dat is precies waar het ook volgens relatiecoach Koot om gaat. "Ik zie bijvoorbeeld stellen die gewend zijn om ’s avonds sex te hebben. Maar nu er kinderen zijn en ze druk zijn met hun baan, zijn ze ʼs avonds te moe. Kom op, zeg ik dan, plan het desnoods in. Verzin een ander moment, dat brengt ook weer extra spanning in jullie relatie. Ontmoet elkaar ergens in de lunchpauze of wanneer de kinderen op school zitten."
Eerste hulp bij sex-out
Coach Loes Koot adviseert: "Spreek af met elkaar dat jullie twee weken he-le-maal niet aan sex doen. Dat geeft rust, want het ʻhoeftʼ even niet. Wat jullie wel gaan doen is veel praten met elkaar, met een open hart en aandacht voor wat de ander zegt en voelt. Praten, praten, praten. En vraag jezelf af: verlang ik naar jou? Wat is ervoor nodig om dat verlangen te voelen? Spreek alles hardop uit, ook al is dat confronterend. Met eerlijkheid kom je verder. Geheimen zieken door en staan energetisch tussen jullie in."
Tekst: Milou van der Will | Beeld: iStock