Amber (36) kreeg een kind omdat haar ex zo graag vader wilde worden. Maar voor haar kwam het moederschap eerder als een vloek dan een zegen. "Ik wilde helemaal geen moeder worden", durft ze nu toe te geven.
"Het is laat op de middag als ik Rose ophaal bij mijn ex. Ze rent naar me toe, slaat haar armen om me heen en knuffelt me. Mijn dochter houdt onvoorwaardelijk van me en ik van haar. Maar hoeveel ik ook van haar houd, ik heb spijt van het moederschap. Had ik maar naar mijn eigen gevoel geluisterd."
Zijn kinderwens
Op mijn drieëntwintigste leerde ik Paul kennen via mijn werk. Hij was lief, zorgzaam en had veel voor me over. Hij was gek op me en al snel woonden we samen. Ik was niet tot over mijn oren verliefd op hem, maar wilde uit huis. De sfeer was daar niet prettig en ik zag mijn nieuwe vriend als uitvlucht. Die verliefdheid, die zou vast nog wel komen.
Hoewel de verliefdheid uit bleef, vond ik bij Paul en zijn familie het gemoedelijke dat ik bij mijn ouders miste. Ze gaven mij wél liefde en aandacht en toen Pauls kinderwens ter sprake kwam, besloten we te stoppen met de pil. Op dat moment stond ik ook achter deze keuze. Dit was toch wat er van een vrouw in een relatie verwacht werd? Paul was bovendien hartstikke goed met kinderen. Als ik hem zag spelen met zijn neefjes en nichtjes leek hij de perfecte vader. Dan deden ze spelletjes of hij trapte een balletje met ze.
Positieve test
Zwanger raken bleek voor mij en Paul niet vanzelfsprekend. Het lukte maar niet en intussen ging onze relatie bergafwaarts. Paul was een huismus en hij werd steeds jaloerser als ik dingen ondernam. Als ik uitging met vriendinnen, wilde hij alles weten – hoe, wat, waar en met wie. Daardoor kreeg ik steeds minder zin in intimiteit met hem. Na zes jaar samen strandde onze relatie. Ik was hard op zoek naar nieuwe woonruimte – mijn spullen lagen bij vrienden en ik woonde deels in mijn auto – toen mijn menstruatie uitbleef. Stress, dacht ik. Met het idee dat het loos alarm was, deed ik voor de zekerheid toch een zwangerschapstest: positief. Dat was de allereerste keer in mijn leven dat mijn hart oversloeg. Dit kon helemaal niet! Ik wilde meteen nog een test doen had ik niet, dus ik ging naar binnen bij de McDonalds. Niet veel later hield ik daar op het toilet nog een positieve test vast. Ik kon het niet geloven. Waarom nu ineens wél?
In paniek belde ik mijn beste vriend op, die me direct over- laadde met felicitaties. Hij ging ervan uit dat ik er blij mee was, terwijl ik alleen maar dacht: ik kan dit niet nu. Bij mijn moeder, die ik daarna belde, kon ik mijn ei ook niet kwijt. Ik kreeg een kind en daar moest ik volgens haar mijn verantwoordelijkheid voor nemen. Ook bij mijn ex vond ik in eerste instantie weinig steun. Hij was zo in shock toen ik het hem vertelde, dat hij niets meer van zich liet horen. Dat gaf me enorm veel stress. Had hij nu al een ander? Liet hij me nu gewoon zitten? Na twee dagen radiostilte hoorde ik weer van hem. Hij was er zeker van: hij wilde het houden. Maar zelf wilde ik eigenlijk geen kind. Niet op dat moment in ieder geval, en zeker niet met mijn ex. Daarnaast bleef mijn moeder er maar op hameren dat ik nu verplichtingen had. Niemand vroeg wat ik wilde en mede daardoor zette ik de zwangerschap door. Toen ik tot overmaat van ramp ook nog mijn baan in de beveiliging verloor, trok ik noodgedwongen weer bij Paul in. Waar vond ik als zwangere, werkloze vrouw anders onderdak?
Geen moedergevoelens
De zwangerschap verliep fysiek goed, maar er groeide een kind in mijn buik waar ik niets mee had. Het voelde alsof niet ik, maar iemand anders zwanger was. En intussen werd ik door mijn omgeving continu geconfronteerd met mijn zwangerschap. Was het geen oud vrouwtje in de winkel die vroeg of ik een jongen of meisje kreeg, dan waren het mijn vriendinnen wel. Voor hen stond een zwangerschap gelijk aan blijheid. Goed bedoeld organiseerden ze een babyshower voor me, maar mij benauwde het alleen maar. Er was taart en overal lagen luiers. Ik moest die middag regelmatig even weglopen om ‘naar het toilet te gaan’. Daar raapte ik mezelf bij elkaar, maar het liefst was ik in huilen uitgebarsten. Ik had geen moedergevoelens en twijfelde of ik die ooit zou krijgen.
Depressieve gevoelens
In maart 2011 kwam mijn dochter Rose ter wereld. De verlos- kundige legde haar na de bevalling meteen op mijn borst en mijn angst werd werkelijkheid. Die onvoorwaardelijke liefde waar moeders het altijd over hebben, die voelde ik niet. Ze was glibberig, huilde niet en bewoog de hele tijd. Het was alsof ik een kind van iemand anders vasthield. Ik keek naar haar en dacht: hier ben ik helemaal niet klaar voor.
Tot mijn grote opluchting was Rose geen huilbaby. Ze was een rustig kindje en als ik naar haar keek, zag ik een mooi baby’tje. Het voelde voor mij alleen alsof ze niet van mij was. Ik hoopte nog altijd dat het moedergevoel in mij zou worden aangewakkerd. Dat mijn intuïtie, die schreeuwde dat ik hier nog niet klaar voor was, toch niet klopte. Maar ondertussen ervoer ik steeds vaker depressieve gevoelens. Op een gegeven moment lag ik met Rose in bed en voelde ik geen lust meer om te leven. Toen ik mijn moeder erover vertelde, raadde ze me aan om met een psycholoog te gaan praten. Dat heb ik gedaan. Ik vertelde over mijn depressieve gedachtes en door die gesprekken, in combinatie met antidepressiva, voelde ik me na verloop van tijd beter. Maar aankaarten dat ik Rose eigenlijk niet had gewild, dat durfde ik zelfs de psycholoog niet toe te vertrouwen.
Vaker naar papa
Toen Rose anderhalf jaar oud was, vond ik eindelijk een eigen woning. Ik had inmiddels een nieuwe baan in de zorg en kon een huis kopen. Mijn ex en ik delen sindsdien de voogdij, maar ze is vaker bij hem dan bij mij. Die keuze hebben we bewust gemaakt toen mijn ex werkloos raakte. Hij is een veel betere ouder dan ik. Het vaderschap lijkt voor hem echt een tweede natuur, alsof hij nooit anders heeft gedaan. Mijn dochter is inmiddels tien jaar oud en het voelt voor mij als een opluchting dat we zover zijn gekomen. Ze is lief, zorgzaam, gevoelig en een echte allemansvriend. Al is het moedergevoel er nog steeds niet helemaal en denk ik niet dat het nog gaat komen. Ik zie mijn dochter meer als mijn kleine zusje. Rose en ik beleven heus fijne momenten – samen in bed liggen, naar de speeltuin, het strand of naar het winkelcentrum gaan – maar ik vind het nog steeds ook moeilijk. Ik ervaar nog altijd weleens depressieve gevoelens. Dan kost het me zo veel moeite als ik haar moet ophalen bij mijn ex. Ze komt dan op me afrennen, wat eigenlijk heel fijn is, maar voor mij is het op zo’n moment echt een opgave om haar terug te knuffelen. Als ze zegt dat ze van me houdt, dan dringt dat niet altijd door.
Waardeloze moeder
Ik heb het gevoel dat ik veel heb moeten opofferen voor mijn dochter. Ik was niet klaar voor het moederschap en mijn ex was niet de juiste man voor mij. Als moeder heb ik zoveel verplichtingen en ik mis het leven en de vrijheid van daarvoor. Het was mijn droom om in het buitenland te gaan wonen met een partner, en om daar dan in een ziekenhuis te gaan werken. Dat ik geen moeder wilde worden – of in elk geval niet op het moment dat ik het werd – heb ik nog nooit tegen iemand gezegd. Ik ben bang voor de reacties. Wat voor waardeloze moeder ben je als je je kind eigenlijk niet had gewild?
Ik denk weleens dat het met mijn eigen opvoeding te maken heeft. Vanuit huis kreeg ik weinig liefde van mijn ouders. Ik was een ongelukje en dat heeft mijn moeder nooit onder stoelen of banken gestoken. Als kind deed dat veel met me. Om die reden wil ik absoluut niet dat mijn dochter doorheeft dat ook zij niet gewenst is. Echt, ik houd ontzettend veel van haar, en het is pijnlijk om toe te geven, maar ik heb spijt. Dat ze niet gewenst was en dat nog steeds niet altijd is, vind ik heel erg. Tegen andere vrouwen in vergelijkbare situaties zou ik willen zeggen dat je altijd je gevoel moet volgen. Het is oké om geen kinderen te willen. Als je zwanger bent en je twijfelt, dan zijn er opties, zoals adoptie of een abortus. Ik vraag me regelmatig af waarom ik destijds geen adoptie heb overwogen. Dat was beter geweest voor Rose. Als ik de tijd kon terugdraaien, had ik naar mezelf geluisterd. Dan was het moedergevoel misschien ooit wel gekomen en had ik een kind gekregen wanneer ik er klaar voor was. Ik, en niet de rest."
Dit artikel verscheen eerder in Marie Claire december 2021.
Tekst: Sabine van der Spoel | Beeld: Taryn Elliot (Pexels)