Welk effect stotteren op iemands zelfvertrouwen en carrière kan hebben 

Bij stotteren denken we snel aan een jong kind dat niet vloeiend kan spreken, maar ook onder volwassenen komt haperend praten voor. En dat kan een enorm effect hebben op iemands zelfvertrouwen en gekozen carrièrepad. 

Een stem hebben 

Stotteren kan zorgen voor enorm veel belemmeringen. Het zelfvertrouwen kan hier een enorme klap van krijgen, maar het kan er ook voor zorgen dat iemand een heel andere carrière kiest dan diegene eigenlijk voor ogen had. Stotteren en tegelijkertijd een carrière ambiëren waarin spreken een belangrijke rol inneemt; dat wordt dan bijvoorbeeld moeilijk om te realiseren. Iemand die goed weet welk effect stotteren op je kan hebben, is politica Femke Merel van Kooten. Als jong meisje stotterde ze erg, maar met de Del Ferro Methode kwam ze het stotteren te boven. Had ze niet geleerd om vloeiend te spreken? Dan had ze naar eigen zeggen haar carrière in de politiek op haar buik kunnen schrijven. “Ik had dan zeker niet bereikt wat ik nu heb bereikt”, vertelt Femke Merel. “Als ik niet van het stotteren was afkomen, had ik dit nooit gedurfd.” 

En Femke Merel heeft gedurende haar politieke carrière zeker het een en ander voor elkaar gebokst. Zo kreeg zij de zorgbonus van €1000 netto voor 1,4 miljoen mensen voor elkaar en hoorde ze samen met Renske Leijten oud-bewindslieden en topambtenaren onder ede over de toeslagenaffaire. “Dat is me allemaal gelukt omdat ik mijn stem weer heb teruggekregen.” 

Belemmeringen op privé- en werkgebied 

Niet vloeiend kunnen spreken is voor kinderen heel lastig – velen ervaren pesterijen – maar ook voor volwassenen kan het voor belemmeringen zorgen. “Wat mij opvalt is dat er best veel schaamte is rondom stotteren”, weet Ingrid Del Ferro, die aan het roer staat van het Del Ferro Instituut, een centrum waar mensen die stotteren terecht kunnen als zij hiervan af willen komen. “Ook maakt de buitenwereld nog vaak grappen over het stotteren, dat vind ik heel schrijnend. Men zal het niet altijd kwaad bedoelen, maar mensen realiseren zich niet welke impact het op iemand heeft die stottert, en die persoon kan dan ook vaak de woorden niet vinden om zich te verdedigen.” 

Iemand die stottert kan erg argwanend worden – bang dat diegene gepest zal worden met het hakkelende spreken. Het kan ervoor zorgen dat iemand introvert wordt, en dat terwijl iemand dat misschien wel helemaal niet van zichzelf is. Ook kan het een enorme invloed hebben op het carrièrepad dat iemand wil bewandelen. “Naar dat laatste zijn heel veel onderzoeken gedaan”, weet Ingrid. “Veel mensen die stotteren hebben een studiekeuze gemaakt waarbij ze niet veel hoeven te praten, terwijl dat niet altijd in lijn is met wat ze willen. Iemand die eigenlijk advocaat zou willen worden, maar beseft dat spreken dan zo belangrijk is, kiest dan uiteindelijk voor een carrière als bijvoorbeeld tuinman.” 

Doordat mensen die stotteren niet vloeiend kunnen spreken, missen ze ook veel kansen op de werkvloer. “Elke dag hoor ik dat wel in mijn praktijk terug”, deelt Ingrid. “Bepaalde functies kunnen deze mensen niet uitvoeren omdat ze stotteren. Je kunt wel een vergadering voor willen zitten, maar als iemand de naam van het bedrijf niet kan zeggen, kun diegene ook geen vergadering voorzitten.” 

Ervan afkomen 

Het gekke – en ook wel schrijnende – is dat veel mensen die stotteren zich er niet altijd van bewust zijn dat ze volledig van het stotteren af kunnen komen. Een tijd lang was Femke Merel een van die personen. “Mijn stotteren was heel erg, zo erg dat ik soms moeite had met het uitspreken van mijn eigen naam. Kinderen lachten me uit en er werd een grote focus gelegd op mijn hakkelen, waardoor het stotteren nog erger werd. Dat heeft veel met mijn zelfvertrouwen gedaan. Ik volgde wel reguliere logopedie om van het stotteren af te komen, maar het hielp niet. Ik dacht inmiddels: het hoort bij mij, ik moet het accepteren. En dat is ook wat er werd gezegd, dat ik er misschien maar mee moest leren leven. Dat werkte heel demotiverend. Ik werd er een heel stil kind van, terwijl ik nu als volwassene heel extravert en sociaal ben.” 

Gelukkig kwam Femke Merel op haar twaalfde bij het Del Ferro Instituut terecht, waar ze vloeiend leerde spreken. Bij het Del Ferro Instituut zien ze stotteren niet als een kwaal waar je simpelweg maar mee moet leren leven. “Iedereen die stottert kan er volledig vanaf komen”, zo deelt Ingrid. “Tot 1978 dacht men nog dat stotteren tussen de oren zat, maar mijn vader Len Del Ferro ontdekte vijf en veertig jaar geleden dat stotteren een fysieke oorzaak heeft: de middenrifspier, onze ademhalingsspier, maakt bij mensen die stotteren ongecontroleerde bewegingen. Ook blokkeert hij soms waardoor er dan geen druk op de stembanden plaatsvindt en iemand in het spreken vastloopt.”

Met de Del Ferro Methode is het mogelijk om volledig van het stotteren af te komen. “De basis van deze techniek is dat je je middenrifspier gaat trainen. Al op de eerste dag van de stottertherapie stotteren cursisten niet meer. Daarnaast vindt er een groot stuk mentaal werk plaats; je kunt met een techniek wel van het stotteren afkomen, maar mensen moeten ook aan hun zelfvertrouwen werken en van hun spreekangst afkomen. Ook daar werken we aan, samen met ervaringsdeskundigen. Zij weten als geen ander hoe het is om ook te stotteren en zijn een goed voorbeeld; als zij ervan zijn gekomen, kan jij dat ook.”

Een verandering voor iedereen 

Momenteel wordt stottertherapie nog niet vergoed in de basisverzekering. Femke Merel en Ingrid zouden daar graag verandering in zien. “Met mijn partij Splinter hebben we een enorme drive om dit wel in de basisverzekering te krijgen", laat Femke Merel weten. "Logopedie werkt vaak niet voor mensen die stotteren. Als gevolg kunnen mensen, zoals Ingrid al zei, heel introvert worden en kiezen ze voor een baan waar ze zo min mogelijk hoeven te spreken. Het heeft een enorme invloed op iemands leven, op iemands persoonlijkheid. Iedereen zou stottertherapie moeten kunnen volgen. Ik wil me daar echt hard voor maken. Vroeger wilde ik liever niet over mijn stotteren praten, omdat het echt een donkere periode uit mijn leven was, maar nu wil ik een stem bieden aan degenen wiens stem niet wordt gehoord.” 

Zowel Ingrid als Femke Merel wil mensen die stotteren dan ook op het hart drukken om je hier niet zomaar bij neer te leggen. “Er wordt nu vaak gezegd dat je ermee moet leren leven, dat je het moet accepteren. Natuurlijk moet je jezelf accepteren, maar jouw identiteit wordt niet gevormd door het stotteren. Je stottert, maar je bent geen stotteraar, je kunt ervan afkomen. Leg je er niet bij neer en ga op zoek naar een methode die voor jou werkt.”

Openingsbeeld: Ron Lach (Pexels) | Beeld Femke Merel en Ingrid: Petra Hoogerbrug