Mauritanië, waar dik mooi is en striae sexy, worden jonge meisjes op brute wijze gedwongen om zon 16.000 calorieën per dag te eten het viervoudige van wat een mannelijke bodybuilder eet om hen voor te bereiden op het huwelijk.
16.000 calorieën per dag
Het klonk als zomerkamp. Je gaat op vakantie naar de woestijn om andere meisjes te ontmoeten en zoete dingen te eten, had Tijanniya Mint Tijanis moeder haar verteld. Tijanniya was enthousiast. Ze zei dat ik bij terugkomst een mooie vrouw zou zijn. Tien dagen later zit Tijanniya, een 14-jarige, sportieve scholier uit het stadje Atar in het West-Afrikaanse land Mauritanië, in een krap zandstenen hutje diep in de Sahara te ontbijten met vijf andere meisjes van 7 tot 12 jaar. Haar maag is al opgezet door de enorme hoeveelheden geitenmelk en vettige couscous die ze op heeft, maar ze zijn nog niet klaar met eten. De volgende gang is een halve kilo fijngestampte gierst met water. Tijanniya werkt de dikke brij weg ze heeft geen keuze.
Een oudere vrouw in een roze gewaad dreigt haar met een lange stok te slaan als ze weigert. Erger nog: als ze overgeeft, zal de vrouw haar dwingen haar eigen braaksel op te eten. Buiten blaast de wind surrealistische vormen in het zand. De meisjes zijn naar deze verlaten plek bij Atar gestuurd om leblouh te ondergaan: intensieve dwangvoeding. Het doel is om ze te voeren tot hun lichamen opzwellen als ballonnen, zegt de 50-jarige Aminetou Mint Elhacen, de vrouw met de stok.
"Erger nog: als ze overgeeft, zal de vrouw haar dwingen haar eigen braaksel op te eten"
Schoonheidsideaal
Het vrouwelijke schoonheidsideaal is in Mauritanië, een land dat anderhalf keer zo groot is als Texas en grotendeels uit woestijn bestaat, het tegenovergestelde van dat in Amerika. In de Mauretaanse cultuur zijn vetrollen bij vrouwen het hoogtepunt van sexy. Die voorkeur is eeuwen geleden ontstaan onder de Moren, nomadische moslims uit Arabische- en Berberstammen die twee derde van Mauritaniës 3,1 miljoen inwoners uitmaken. Voor de oude Moren was een dikke vrouw een teken van welvaart, net als dik vee. Het bewees dat een man rijk genoeg was om zijn vrouw goed te voeden, terwijl anderen omkwamen in het dorre gebied.
Tot voor kort leek het erop dat dwangvoeding en het dik-is-mooi-ethos aan het uitsterven waren. Hoewel leblouh in de Islamitische republiek nooit verboden is geweest, startte de regering in 2003 een campagne om kindermishandeling tegen te gaan en bewustzijn rondom de gezondheidsgevaren van obesitas te creëren. Toen verschillende mondiale invloeden van westerse mode tot Nigeriaanse popmuziek en Franse tv langzaamaan de menigte bereikten, begonnen vrouwen in steden als Nouakchott gewicht te verliezen onder hun traditionele gewaden. Maar deze tendens stagneerde in december 2007, toen gewapende gangsters vermoedelijk verbonden met de Noord-Afrikaanse vleugel van Al-Qaida vier Franse vakantiegangers in de buurt van de hoofdstad vermoordden, waardoor het toerisme en buitenlandse investeringen kelderden.
Dikke vrouwen gewild
In augustus 2008 werd de democratische regering door een militaire staatsgreep omvergeworpen en vervangen door een militaire dictatuur die de oude tradities wilde herstellen. Na de verkiezingen in juli bleef de militaire junta aan de macht, ondanks beweringen dat er met de stemmen gefraudeerd was.
Dikke vrouwen zijn weer gewild en het gebruik waarbij jonge meisjes volgestopt worden als foie gras-ganzen floreert, zonder dat er enig toezicht op is. Elhacen, een professionele dwangvoeder met hangogen, schat dat het percentage meisjes dat onder dwang gevoed wordt rondom handelsgebied Atar is opgelopen tot ruim 80. Vóór de staatsgreep in 2008 lag het percentage nog op 50 tot 60 in de landelijke gebieden en op 20 tot 30 procent in de steden. Mannen vinden vrouwelijk vlees nog steeds rustgevend en erotisch, daarom komt het gebruik terug", legt journalist Seyid Ould Seyid uit. Dat is er vanaf hun geboorte ingeprent.
"Dagelijks krijgen de meisjes zo'n 16.000 calorieën binnen. Een volwassen, mannelijke bodybuilder eet er 4000"
Handel
Elhacen, die 195 euro verdient voor ieder meisje dat ze drie maanden lang onder dwang voedt, is verrukt. Ik heb weer veel meer klanten, zegt ze. Haar huidige klanten liggen uitgeput en met glazige ogen in de hut hun ontbijt te verteren. Elhacen mixt gemalen dadels en pindas met couscous en olie voor de tweede van de vier maaltijden die vandaag op het menu staan: mierzoete balletjes van zon 300 calorieën per stuk. Ieder meisje eet er 40 per dag die ze wegspoelt met 6 liter geitenmelk en -brij. Dagelijks krijgen ze 14.000 tot 16.000 calorieën binnen. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor een gezond 12-jarig meisje is gemiddeld 1500 calorieën; een volwassen, mannelijke bodybuilder eet er 4000.
Mijn maag doet pijn, kreunt Tijanniya. De veehandelaarsdochter is woest op haar ouders omdat ze haar hier naartoe gestuurd hebben. Ik wil niet dik zijn. Ik vind het niet mooi. Nu snap ik waarom sommige meisjes na de schoolvakantie opeens dik waren, maar voorheen waren ze veel mooier. Tijanniya schuift haar felblauwe gewaad opzij waardoor het gele T-shirt en trendy spijkerrokje dat ze eronder draagt zichtbaar worden. Ik houd van sporten. Ik ben bang dat ik niet meer zo hard kan rennen als ik dik ben.
Martelpraktijken
Hoe kunnen kleine meisjes zulke gigantische hoeveelheden eten? Ik ben heel streng, schept Elhacen op. Ik sla de meisjes of martel ze door een stok tussen hun tenen te priemen. Ik isoleer ze en vertel ze dat dunne vrouwen inferieur zijn. Woestijnnederzettingen zoals deze 1000 man sterke landbouwgemeenschap (zonder elektriciteit of stromend water) zijn populaire plekken voor leblouh. Er is geen afleiding en je kunt niet makkelijk ontsnappen. Maar Elhacen ontkent dat het onder dwang voeden wreed is voor kinderen. Nee, nee, het is voor hun eigen bestwil, gilt ze bijna. Hoe vinden deze arme meisjes een man als ze knokig en opstandig zijn?
Nog een grote zorg, is dat leblouh gekoppeld is aan een ander wreed gebruik: kindhuwelijken. De meeste meisjes trouwen tussen hun 12e en 14e. Als je een meisje dikker maakt, wekt dit de indruk dat ze fysiek volwassen is en klaar is voor een echtgenoot, vertelt de graatmagere Aminetou Moctar, hoofd van de Association of Women Heads of Household, een organisatie voor gelijke rechten in Nouakchott. Maar terwijl dwangvoeding het lichaam doet groeien, doet het de hersenen krimpen de meisjes doen niets anders dan eten en slapen.
"Ouders geven mij een bonus als een meisje striae krijgt, aldus feeder Elhacen"
Kindhuwelijken
Tijanniya wil lerares Frans worden, maar Elhacen zegt dat haar ouders al een huwelijk voor haar gearrangeerd hebben. Het zal haar taak zijn om babys te krijgen en een zacht, vlezig bed te zijn waar haar man op kan liggen. Om dit te bereiken wil ze Tijanniyas gewichtstoename versnellen door haar bekers met puur dierlijk vet te geven. De buikflap moet hangen, de dijen moeten elkaar overlappen en de nek moet dikke vetribbels hebben, zegt Elhacen. Maar het ultieme teken van schoonheid zijn toch wel zilverachtige groeistrepen op de armen. Ouders geven mij een bonus als een meisje striae krijgt.
Terug in Atar een verzameling nauwe, zandstroken en kleine winkels geeft de 26-jarige Zeinebou Mint Mohamed een kijkje in de mogelijke toekomst van de meisjes. Als supermarkteigenaar van 1.65 meter en ruim 90 kilo, met gevlochten haar en striae op haar armen, heeft deze moderne vrouw een haat-liefdeverhouding met haar omvang.
Als kind ben ik onder dwang gevoed. Ik moest spugen en had maagzuur en diarree, maar ik kwam snel aan, herinnert Zeinebou zich liggend in haar gammele tweekamerhuisje. Op 13-jarige leeftijd trouwde ze met een veel oudere man en tegen de tijd dat ze 16 was, had ze twee zonen. Maar toen begon ze, net als andere tieners, te rebelleren. Ze kreeg haar man zover om van haar te scheiden en werd als single overspoeld met romantische gebaren. Ik zag opeens in hoe ontzettend gek Mauretaanse mannen op dikke vrouwen zijn. Mannen vertelden me dat ik het mooiste lichaam had van alle vrouwen in de stad en ze vochten om me. Met haar enorme ogen en charismatische lach zou Zeinebou in elk formaat een schoonheid zijn. Maar de reactie van mannen op haar lichaam veranderde haar zelfbeeld. Toen ik me realiseerde hoeveel macht ik over mannen had, begon ik van het dik zijn te genieten. Zeinebous huidige vriend, de 29-jarige Baba Slama die net als veel andere Mauretaanse mannen zelf heel dun is, geeft toe dat zij thuis de broek aan heeft. Ze is prachtig; ik houd van haar, zegt hij.
"Op 13-jarige leeftijd trouwde ze met een veel oudere man en tegen de tijd dat ze 16 was, had ze twee zonen"
Slechte gezondheid
Toch wordt Zeinebou beperkt door haar gewicht: Ik ben altijd moe en ik piep als ik loop. Ik wil slanker zijn, zodat ik me makkelijker kan bewegen. Ze is fan van tv-soaps die vanuit Frankrijk en Marokko worden uitgezonden en voelt zich aangetrokken tot de lifestyle van de vrouwelijke sterren. Ze zijn zo onafhankelijk, zegt ze. Ik zou ook graag een spijkerbroek en hoge hakken dragen. Ik wil op dieet, maar ik ben bang dat de mannen me dan niet meer mooi vinden.
Zeinebou maakt zich ook zorgen dat ze haar it-girl-status verliest als ze afvalt. Het eerste wat ik dacht toen ik Zeinebou zag, was: hoe kom je aan dat geweldige lichaam?, zegt haar beste vriendin Hawer Sessay. Ik was zo jaloers. Hoewel ze met haar 1.70 meter en 81 kilo zelf ook niet bepaald mager is, vertelt Hawer dat ze maar moeilijk aankomt en als tiener gepest werd door vollere meisjes. Onlangs zei haar man nog dat hij het niet fijn vond om met een zak met botten te slapen. In haar wanhoop om dikker te worden, gebruikt Hawer medicijnen om aan te komen. Ze haalt een potje met pillen tevoorschijn waar cyproheptadine-hydrochloride in zit, een medicijn tegen allergieën waar je als bijwerking hongeriger van zou worden. Als je het medicijn verkeerd gebruikt wordt, kan het leiden tot een lage bloeddruk, troebel zicht, nierfalen en andere problemen. Ik heb deze gekocht omdat de farmaceut zei dat ze het minst gevaarlijk zijn.
"Ik wil slanker zijn, zodat ik me makkelijker kan bewegen"
Actie
Aminetou, de activiste die zich inzet tegen dwangvoeding, zegt dat medicijnen de nieuwe leblouh zijn. Ze worden stiekem verkocht op stadsmarkten en bevatten hormonen die gebruikt worden om kamelen en kippen vet te mesten en steroïden tegen astma en kanker die ervoor zorgen dat je opzwelt. Een buurvrouw van Aminetou stierf in mei nadat ze te veel dierlijke hormonen had geslikt tijdens haar zwangerschap. Ze hoopte dat ze daardoor een dikke baby zou krijgen, zucht de activiste.
Aminetou heeft de militaire junta tevergeefs verzocht om actie te ondernemen. De autoriteiten willen dat vrouwen hun traditionele rol weer oppakken: koken, binnenblijven en dik blijven om de mannen gelukkig te houden, zegt ze. Woordvoerder van de regering Mbarke Mint Mohamed ontkent dat leblouh en vrouwelijke obesitas door de overheid gedoogd worden. We nemen deze problemen heel serieus, zegt ze. Maar ze kan geen enkele maatregel noemen die sinds de staatsgreep in 2008 is ingevoerd om ze tegen te gaan. Ondertussen zegt dokter Mohammed Ould Madene dat het dikke schoonheidsideaal een ernstig probleem vormt voor de volksgezondheid. Hij is gealarmeerd door het aantal patiënten dat hij ziet met diabetes, hypertensie, hartziekten en depressie. Hij vertelt over een meisje dat laatst bewusteloos de kliniek binnen werd gebracht. Ze was pas 14, maar zo dik dat haar hart het onder de enorme druk bijna begeven had.
"De autoriteiten willen dat vrouwen hun traditionele rol weer oppakken: koken, binnenblijven en dik blijven om de mannen gelukkig te houden"
Er zijn in de hoofdstad ook jonge vrouwen die weigeren om dikker te worden. Ik ben altijd dun geweest en ik houd van mijn lichaam, zegt de 28-jarige hulpverlener Aminetou Kane. Ik kan werken, ik kan dansen en ik kan 5 kilometer naar het strand lopen. Veel van haar vriendinnen net als Aminetou hoogopgeleide carrièrevrouwen zijn ook liever slank. Een ander bemoedigend teken is het succes van Nouakchotts eerste vrouwensportschool. Zon 300 vrouwen werken zich hier regelmatig in het zweet. Het ledenaantal is nog klein, maar ik hoop dat het zich verder uitbreidt, zegt eigenaresse, Zahoura Kajouane. Sommige vrouwen worden lid omdat hun arts dat heeft aanbevolen, maar anderen worden gedreven door hun uiterlijk. Een van de vrouwen hoopt de Shakira van Mauritanië te worden.
De vrouwen in Mauritanië zullen waarschijnlijk nooit streven naar size zero, zo veel is duidelijk. Zeinebou en haar vriendin Hawer bekijken een foto van een bikinimodel in een Marokkaanse glossy en vinden haar oprecht afstotelijk. Terwijl de vrouw, naar westerse maatstaven, het perfecte figuur heeft. Ze ziet er ziek uit, vinden ze, en ze klikken met hun tongen naar haar uitstekende heupen en sleutelbeentjes. Als ze bij een artikel over liposuctie komen, lachen ze zo hard dat de muren lijken te schudden.
Lees ook: In vertrouwen: dankzij mijn sugar daddies leef ik in luxe
Beeld en bron: Marie Claire